Rüzgarin Şarkilar Söyledi'i Şehir: Merzifon Hakkinda

Evliya Çelebi, Seyahatnamesi`nde Merzifon için , "Bâdı sabâ-yı şehir güzel olduğundan ehalisi tendürüsttür" diyor Yani günümüz Türkçesi ile söylersek şehrin sabah rüzgarı güzel olduğundan, halkı güzel/sağlam vücutludur demeye getiriyor Merzifon`a uğrayan birkaç seyyahtan biri olan Evliya Çelebi, elbette Merzifon`un yalnızca rüzgarından bahsetmemiştir Daha birçok özellik ve güzellik Seyahatnamede yer almaktadır Ancak, ikibinbeş yüz yıllık bir şehir olan Merzifon, büyük tahribatlarla karşı karşıya kalmış ve sinesinde barındırdığı bu güzelliklerin çoğunu günümüze taşıyamayarak tarihî kent olma görünümünü büyük oranda kaybetmiştir Bu yüzden Evliya Çelebi`nin kendine has üslubuyla anlattığı Merzifon kalesini, leziz ve sulu üzümlerini, Piri Baba Tekkesi civarındaki dükkanları, dokumacıları, boyacı esnafını, eski hanın sol köşesinde asılı duran pehlivan gürzünü ve daha yüzlerce güzelliği bugün ne yazık ki bulamazsınız Ancak, çoğunlukla Taşan Dağlarından esen kuzey rüzgarlarının nağmelerini, yaz aylarında dahi duyar, sizi sarıp sarmalamasını bugün de hissedebilirsiniz Merzifon, Orta Karadeniz bölgesinde, Taşan Dağı`nın güney eteklerinde, deniz seviyesinden 750 metre yükseklikte, Amasya iline bağlı bir ilçe merkezidir Denizle doğrudan ilişkisi yoktur, fakat ulaşım imkanları bakımından oldukça elverişli bir konuma sahiptir şehrin adı ile ilgili kayıtlara geçmiş olan iki rivayet, Merzifon`un kuruluş tarihinin, MÖ 700`lü yıllara kadar uzandığını ortaya koymaktadır İlk rivayete göre, bugün Marınca diye anılan köyün bulunduğu yerde, bölge valisi Barsevinç, kendi ismini taşıyan bir kasaba inşa ettirmiştir Bu kasabanın adı zamanla Marsevinç, Mersuvan ve Merzifon şeklini almıştır İkinci rivayete göre, MÖ 222`de bölge valisi 5 Mihridat, Merzpond adında bir kale inşa ettirmiş ve Merzban, Merzifon şeklinde gelişmiştir Merz kelimesi Farsça`da sınır, fon kelimesinin de Pont`un Arapçalaştırılmış şekli olduğu, dolayısıyla Merzifon kelimesinin Pond sınırı anlamına geldiği kabul edilebilir Amasyalı coğrafyacı Strabon, Samsun-Amasya toprakları arasında, Phazemon denilen bölgenin merkezini teşkil eden bir köy olduğunu ifade eder Strabon Roma komutanlarından Pompei`nin, Mitridat`a karşı açtığı savaşta Pont zaferini kazandıktan sonra, bu bölgede yaptığı gezide (MÖ 64) Fazemon denilen latif ve engebeli bir ovadan geçtiğini ve bu ovanın merkezi olan Phazemonitid köyüne uğradığını söyler ki, buranın Merzifon olması kuvvetli ihtimaldir Strabon`un bin köy olarak belirttiği Merzifon ovasında yapılan arkeolojik araştırmalarda, yüzlerce höyük ve yerleşim yeri saptanmıştır 1994 ile 2000 yılları arasında bölgede ekibiyle çalışmalar yapan Prof Dr Mehmet Özsait, tespit ettiği höyük ve yerleşim yerlerinde büyük tahribatlar olduğunu belirterek bölgenin en erken maddi kültür belgelerini veren yerleşmelerin çok zaman kaybetmeden, sistematik olarak kazılmasının bölge kültür tarihinin aydınlatılmasına önemli ölçüde katkıda bulunacağını ifade etmektedir 27 yıl Merzifon`da yaşayan Amerika

Kaynak: Ayrıntılı bilgi için kureselfelaketcom