Prof. Dr. Sinsi
|
Nutuk > 4.Bölüm > İnönü Zaferleri > Tevfik Paşa'ya Verdiğim Resmi Ve Özel Karşılıklar >
Baylar, Tevfik Paşa'ya, yanıt olarak çektiğim tel şu idi:
Ankara, 28 1 1921
İstanbul'da Tevfik Paşa Hazretlerine
Y: 27 1 1921 tele: Ulusal buyruma dayanarak Türkiye'nin alın yazısını eline alan, yasal ve bağımsız tek egemen kuvvet, Ankara'da sürekli çalışmakta olan Türkiye Büyük Millet Meclisi'dir Türkiye ile ilgili bütün sorunları çözümleyecek ve her türlü dışişlerinde başvurulacak yer, ancak bu Meclis'in Bakanlar Kuruludur İstanbul'daki herhangi bir kurulun hiçbir yönden yasal ve hukuksal bir niteliği yoktur Bunun için, böyle bir kurulun kendine hükümet adını vermiş olması, ulusun egemenlik haklarına açıkça aykırıdır ve bu ad altında, yurdun ve ulusun hayatıyla ilgili işlerde dışarıya karşı, kendini başvurulacak yer olarak göstermesi uygun görülemez Kurulunuza düşen yurt ve vicdan ödevi, hemen durumun gerçeklerine uyarak, ulus ve ülke adına başvurulacak yasal hükümetin Ankara'da olduğunu kabul edip bildirmektir Ulusumuz ve ülkemiz adına yasal yetkili hükümetin Ankara'da olduğunu İtilâf Devletlerinin anlamış oldukları kuşku götürmez ise de, sözü geçen devletlerin bu görüşlerini açığa vurmakta gecikmeleri, İstanbul'da aracı bir kurul bulunmasının kendileri için yararlı olabileceğini sanmalarından ileri geliyor
Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti; barışı ve esenliği gerçek bir içtenlikle dilediğini açıklamış; yalnız ulusal haklarının tanınmasını istemekten öteye geçmeyen koşullarını birçok kez duyurmuş ve bu haklar tanınırsa, önerilecek görüşmeleri kabule hazır olduğunu bildirmiştir İtilâf devletleri Londra'da toplayacakları konferansta Doğu Sorununu adalet ve hak çerçevesi içinde çözümlemeye karar vermişlerse, çağrılarını Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümetine doğrudan doğruya göndermelidirler Yukarıda sözü edilen koşullara uygun olarak yapılacak çağrının Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümetince iyi karşılanacağını yeniden bildiririz Saat: 00 30 önce
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı
Mustafa Kemal
Bunun arkasından da kendim özel olarak şu teli çektim:
Tel Ankara, 28 Ocak 1921
İstanbul'da Tevfik Paşa Hazretlerine
Sizler gibi yaşadığı sürece bu ulusa ve ülkeye aralıksız olarak değerli hizmetlerde bulunmuş sayın bir kişi için, bütün geçmiş hizmetlerinizi tamamlayıp yüceltecek eşsiz, tarihsel bir fırsat çıktığı kanısındayız Biz tam birlik içinde iş görmek istiyoruz (İstanbul Hükümetinin) aracılığı ile çağrıldığımız konferansta, ülkeyi ayrı ayrı temsil edecek iki kurulun ne denli sakıncalar doğuracağını iyice anladığınıza inanıyoruz
Ulusun, salt egemenlik haklarını koruma uğrunda harcadığı emekler, akıttığı hesapsız kanlar, birçok iç ve dış güçlüklere karşı gösterdiği dayanç ve direnç, bugün karşısında bulunduğumuz elverişli yeni durumu yarattı Bir yandan da dünya olayları dayanç ve direncimizin temel amacı olan tam bağımsızlığımızı sağlayıcı bir yolda gelişmektedir Bizi tutsak olmaya ve yıkılmaya zorlamak istemiş olan hükümetler karşısında, ulusal haklarımızı savunurken, maddi ve manevi bütün ülke güçlerinin birlikte hareket etmesi çok gereklidir Bunun için Padişah Hazretlerinin, ülkede ulusal iradenin belirdiği tek yer olan Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni tanıdığını resmi olarak bildirmesi artık gerekli olmuştur Böylece, İstanbul'un, ülkeye arka arkaya birçok zararlar getirdiği uğursuz denemeler sonunda anlaşılan ve ancak yabancılar yararına sürdürülen olağandışı durumuna bir son verilebilir İtilâf Devletleri temsilcilerinin yaptığı bildirim gösteriyor ki, İstanbul'dan gidecek bir delegeler kurulunun Londra Konferansına katılabilmesi, ancak bu kurulda Ankara Hükümetince tam yetki ile görevlendirilmiş temsilcilerin de bulunması koşuluna bağlıdır Böylece İtilâf Devletleri, Türkiye adına barış görüşmelerine katılacak delegelerin ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümetince gönderilebileceğini yeter bir açıklıkla ortaya koymuş oluyorlar Eylemli ve hukuk bakımından ülkede yasal tek hükümet olan Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümetinin koyduğu ve yayımladığı ilkeleri kabul buyurmanızı ve bu ilkelerin düşmanlarımızca da onaylanmasını kolaylaştırmak için bize katılarak durumunuzu düzeltmenizi ve saptamanızı, tarih ve ulus karşısında yüklendiğimiz görev ve yetkiyle öneririz Böylece, savaşımımızı mutlu bir sonuca eriştirme işi çabuklaştırılmış olur Birlik olarak çalışmak ve ulusal istekleri olanca gücümüzle savunmak düşüncesiyle yaptığımız bu öneri kabul buyrulmaz ve uygulanmazsa, padişahlık ve halifelik katında oturan Padişah Hazretlerinin durumunun sarsılması tehlikesinden haklı olarak korkulur ve biz, ulusal iradenin vermiş olduğu hukuka dayanan ve eylemli bütün yetkileri elinde bulunduran bir hükümet olarak şimdiden bildirir ve belirtiriz ki, bundan doğacak sorumluluk, önceden kestirilemeyecek olan bütün sonuçlarıyla, doğrudan doğruya Padişah Hazretlerinin olacaktır Bu durum karşısında sizlerin, vicdan ve tarih görevinizi tam olarak yapmanızı ve sonucunu bize kesin ve açık olarak bildirmenizi bekliyoruz Özel saygılarımızın kabulünü rica ederiz efendim
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı
Mustafa Kemal
Saygıdeğer baylar, aslında manevi ve maddi değeri kalmamış, ama varlığı da çok zararlı olan İstanbul Hükümetini ortadan kaldırmak önemliydi Buna engel olanların başında padişah ve halife bulunuyordu Bundan dolayı bu makama durumun açıklık kazanması için, yapılacak ilk işin, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni ve Hükümetini tanıtmak olması gerekirdi Gerçekte, elimiz altında ve yakınımızda olmayan bu makama karşı başka bir işlem uygulamaya, şimdilik maddi olanak da yoktu Bunun için, Tevfik Paşa'ya yine o gün şu üçüncü teli de yazdım:
Ankara, 28 Ocak 1921
İstanbul'da Tevfik Paşa Hazretlerine
Resmi ve özel telyazımızdaki düşünce ve önerilerimizi aşağıda özet olarak yeniler ve gereğinin tez elden yapılmasıyla sonucunun bildirilmesini rica ederiz:
1- Padişah, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni tanıdığını kısa bir buyrukla açıklayacaklardır Bu buyruk, padişahlık ve halifelik makamının dokunulmazlığını temel ilke olarak kabul etmiş olan Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni, şimdiki durumu, niteliği ve yetkisiyle Padişahın kabul buyurduklarını kapsayacaktır Başkaca ayrıntıların eklenmesi, şimdilik karışıklığa yol açabilir
2- Birinci madde hükmü yerine getirildiğinde yalnız ailece durumumuzun iç düzenlenmesi aşağıdaki gibi olabilir:
Padişah Hazretleri eskisi gibi İstanbul'da otururlar Yetkili ve sorumlu olup her türlü saldırıdan korunmakta olan ve her türlü bağımsızlık koşullarını özünde toplamış bulunan Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Hükümet, şimdilik Ankara'da bulunur Elbette, artık İstanbul'da hükümet adı altında bir kurul kalmaz Ancak, İstanbul'un özel durumu dolayısıyla Padişahın yanında, Büyük Millet Meclisi'nce görevlendirilecek ve yetki verilecek bir kurul bulundurulur
3- İstanbul kenti ve dolayları yönetiminin nasıl düzenleneceği daha sonra düşünülür ve uygulanır
4- Bildirilen koşullar kabul edilip uygulanınca, Büyük Millet Meclisi'nin onayladığı bütçemize padişah ve padişah soyundan kişiler için daha önce konulmuş olan ödenekle birlikte, görevlendirilecek bütün işyarların ve öbür aylıklıların aylıklarını vermek için gerekli paralar hükümetçe sağlanacak ve ödenecektir Akçalı gücümüz (kudreti maliyemiz) bunu karşılayacak yeterliktedir
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı
Mustafa Kemal
Tevfik Paşa'nın bu uzunca telimize gece verdiği yanıt çok kısa oldu Tevfik Paşa'nın yanıtı şu idi:
Tel 28/29 1 1921
Telyazılarını aldım Yarın kurulu toplayarak saat altıda bilgi veririm efendim
|