Ankara Ve İlçeleri

Genel Bilgiler
Yüzölçümü: 30715 km2;
Nüfus: 4007860 (2000)
İl Trafik No: 06
Genel Coğrafya ve Yeryüzü Şekilleri: 26897 km2 lik bir alana sahip olan Ankara, 39o57'N enlemi ile 32o53'E boylamları arasında yer almaktadır Ortalama olarak deniz seviyesinden yüksekliği 890 metredir
Doğusunda Kırıkkale ve Kırşehir, kuzeyinde çankırı ve Bolu, kuzeybatısında Bolu, batısında Eskişehir, güneyinde Konya ve Aksaray illeri bulunmaktadır
Ankara, Orta Anadolu'nun kuzeybatısında bulunan Kızılırmak ve Sakarya nehirlerinin kollarının oluşturduğu ovalarla kaplı bir bölgedir Bu bölgede orman alanları ile step ve bozkır alanlarını bir arada görmek mümkündür İlin kuzey sınırının Kuzey Anadolu sıra dağlarının kolları olan dağlar, Orta Anadolu düzlüklerinin devamı olan ovalar çizer Güney kısmında Tuz Gölü çanağı, Kepez Ovaları ve Hacıbekirözü gibi düzlükler bulunur Bu düzlükler arasında volkanik Karadağ ile Karasimir Dağı, Paşa Dağı ve Teke Dağı yükselir
Orta kesimlerden kuzeye doğru yaklaştıkça Haymana, Bala hattının kuzeyinde Kuzey Anadolu sıra dağları ile irtibatları bulunan dağ sıraları belirir Bunların arasında İdris ve Elmadağları yükselir Güney Batı Kuzey-Doğu doğrultusunda Güre, Elma, İdris, Karyağdı-Mire-Aydos-çile, Ayaş ve Hıdır dağ sıraları arasında çöküntü alanları ve kıvrılmalarından dolayı Balaban, Mogan Gölü, çubuk, Mürted ve Babayakup Ovaları meydana gelmiştir Ankara Ovası doğu-batı yönünde uzanmıştır Sakarya ve Kızılırmak nehir kolları arasında çukurlarda münferit olarak yüksek sıradağları görmek mümkündür
Kuzeyde, çubuk ve Kızılcahamam ilçelerinde yer yer sarp görünüşlü Yıldırım, Işık ve Yakut dağları, Batıda Ayaş, Beypazarı ve Nallıhan ilçelerinin kuzey sınırları Karakiriş, Kartal ve Manastır dağları ile çevrilmiştir Güney bölgedeki dağlar tatı meyilli, yuvarlak sırtlı ve üzerleri düzdür Bu alanda yükseklikler 1050-1500 m arasındadır
İl sınırları içinde Mogan, Eymir, Karagöl, Kurumcu ve Samsun gölleri bulunur Bölgede yer yer volkanik arazilere rastlanır Bu kütle üzerinde 2378 m yüksekliğindeki Köroğlu Dağı ile Mahya Tepesi (2006 m) yükselir İlin güneydoğusunda Hüseyingazi dağı kültesi bulunur
İlin arasizisini Sakarya ve Kızılırmak nehirleri ile çubuk çayı, İncesu ve Ova çayları sular
İklimi : İlin geniş arazisinde yer yer iklim farklılıkları görülür Güneyde, İç Anadolu ikliminin bariz özellikleri olan step iklimi, kuzeyde ise, Karadenz ikliminin ılıman ve yağışlı halleri görülebilir kara ikliminin hüküm sürdüğü bu bölgede kış sıcaklıkları düşük, yaz ise sıcak geçer En sıcak ay Temmuz-Ağustos, en soğuk ay ise Ocak ayıdır
Bölgeye düşen yağış miktarları kuzey ve güney kesimlerde farklılık gösterir Kuzeyde Kızılcahamam ve çubuk, Karadeniz yağış rejimi özelliğini; güney ise İç Anadolu karakterini taşır Bölgenin yapısı gereği özellikle kış aylarında sis olayı oldukça fazla görülür ve hayatı etkiler
İl bazında ortalama sıcaklık 10-13oC arasında, aylık ortalama yağış miktarı da 11-55 mm arasındadır En yüksek sıcaklık değeri 414oC ile Sarıyar istasyonunda; en düşük sıcaklık da sıfırın altında 322oC ile Esenboğa istasyonunda kaydedilmiştir Donlu günler sayısı yılda ortalama 60-117 arasında, karla örtülü günler sayısı ise yılda toplam 10-70 gün arasında değişmektedir En yüksek kar kalınlığı 82 cm olarak Kızılcahamam istasyonunda kaydedilmiştir
İl merkezi ve istasyonların rüzgar durumuna genel olarak bakıldığında; hakim rüzgarın topografik yapıya bağlı olarak değişim gösterdiği açıkça görülür Buna göre hakim rüzgar Ankara (merkez), Esenboğa, çubuk, Ayaş ve Yenimahalle'de kuzeydoğu, Haymana (İkizce), Sincan, Dikmen ve Nallıhan'da batı, Polatlı ve Şereflikoçhisar'da kuzey, Etimesgut ve Elmadağ'da güneybatı, Kızılcahamam'da güneydoğu ve Beypazarı'nda kuzey-kuzeydoğudandır Kuvvetli rüzgarların görüldüğü aylar mart ve nisan aylarıdır Ankarada tespit edilen en yüksek rüzgar hızı güne, güneydoğu yönünden 321 m/sn dir
Normal şartlarda günlük olarak basıncın değerlerinde fazla değişiklik görülmez Ancak yurdumuzu etkileyen hava kütlelerine bağlı olarak değişmeler gözlenir Uzun yıllar değerlerine göre; ankara'nın ortalama basınç değeri 9127 mb, tespit edilen en yüksek basınç değeri 9365 mb ve en düşük basınç değeri 8826 mbdır
Bitki örtüsü: Etrafı dağlarla çevrili olan Ankara, kışları soğuk, yazları kurak geçen bir iklime sahiptir En yağışlı mevsim ilkbahardır
Bu iklim şartları ve topografik yapı Ankara ve çevresinde iki ayrı bitki topluluğunun (step ve orman) gelişmesine imkan sağlamıştır Yörede en yaygın olan bitki topluluğu step (bozkır)tir Step bitki örtüsü az yağış alan çukur alanlarda ve platolar üzerinde yaygın haldedir Bu bitki topluluğu içinde ağaç yok denecek kadar azdır Genelde dikenli çalılar dikkati çeker Bunun yanısıra akarsu boylarında sıralar halinde görülen iğde, söğüt ve kavak ağaçları step içerisinde yer alır Step bitki örütüsünün en yaygın türlerini otlar oluşturur çoğu küçük boylu olan bu bitkiler birbiri yanında ve kümeler halinde toplanmıştır Step bitki topluluğunun başlıca türlerini kısa boylu çayırlıklar, ayrıkotu, keven, sorguçotu, üzerlik otu, katırtırnağı, yabani arpa, püsküllü çayır, hardalotu, yemlikotu, yılgınotu, yavşanotu, gelincik, papatya, hatmi, kekik, sütleğen, ballıbaba, yabani gül, böğürtlen ve isimlerini sayamadığımız birçok bitki oluşturur
Ankara çevresinde plato üzerinde yükselen münferit dağlar ile kuzeydeki dağlık sahada yağışlardaki artış yüzünden orman örtüsü kendini belli etmeye başlar Bozkır (step) ortasında adacıklar halinde görülen ormanlar, genelde tahripten arta kalan korulardır Bu tür ormanlarda hakim ağaç türü karaçam, ardıç ve yer yer meşedir Kurakçıl orman deyimiyle adlandırılan bu ormanlara en güzel önreği, Beynam Ormanı oluşturmaktadır Ankara'nın kuzeyindeki Kızılcahamam ilçesi yakınlarından başlamak üzere orman örtüsü sıklaşmaya ve gürleşmeye başlar ki, burada iğne yapraklı ağaçlar yaygın türü oluştururlar
Ulaşımı: Karayolu, demiryolu ve havayolu ile ulaşım sağlanmaktadır Türkiyenin karayolu ve demiryolu ağı merkezinde olması nedeniyle ülkenin her yerine ulaşmak mümkündür İç ve dış hatlarla hizmet veren uluslararası havalimanı bulunmaktadır
Tarihi: Ankaranın ilk yerleşim tarihi kesin olarak bilinmemektedir Ancak bölgede yapılan araştırmalar, kentin Paleolitik çağdan itibaren yerleşme alanı olduğunu göstermektedir
Kızılcahamam yöresinde yapılan araştırmalarda; Paleolitik çağa ait buluntulara rastlanmış olup, Eti Yokuşu, Ahlatlıbel, Karaoğlan ve Koçumbelinde de Eski Tunç çağına ait buluntular ortaya çıkarılmıştır
Hitit eserlerinde sık sık rastlanan Ankuva, muhtemelen bugünkü Ankara kentinin bulunduğu yerdir Mürtet Ovası yakınındaki Bitikte Hitit yerleşmesi ve Haymana ilçesi yakınlarındaki Gavurkalede Hitit dönemine ait önemli bir kutsal yerleşim bulunmaktadır
Ankaranın kent olarak ilk kuruluşu Phyrigia dönemindedir Phyrigianın başkenti Gordion bugünkü Ankara sınırları içinde kalmaktadır ve İç Anadolunun en önemli antik kentlerinden birisidir Efsanelere göre Ankarayı da büyük Phyrigia Kralı Midas kurmuştur Phyrigialılar buraya gemi çapası anlamına gelen Ankyra adını vermişlerdir Yörede bulunan tümülüsler, özellikle Mö 750-500 yılları arasında Ankara yöresinde Phyrigia yerleşmesinin önemini göstermektedir
Phyrigia Devletinin yıkılmasından sonra Lydialıların ve daha sonra Perslerin hakimiyetine geçen kentin Pers Kralı I Dareios döneminde (Mö 522-486) yapılmış olan ünlü kral yolu üzerinde küçük bir ticaret merkezi olduğu bilinmektedir Aradan iki asır geçtikten sonra Büyük İskender, Anadoludaki Pers hakimiyetine son vermiştir
Mö 278-277 yılında Avrupadan Anadoluya gelen Galatların bir kolu olan Tektosagların Ankarayı başkent yaptıkları bilinmektedir Ankara Kalesinde görülen ilk yapı bu devirden kalmadır
Roma İmparatoru Augustus Mö 25 yılında kenti Galatlardan alarak bu bölgeyi Romanın bir eyaleti olarak Roma İmparatorluğuna bağlamış ve Ankarayı Galatianın başkenti yapmıştır 1 ve 2 yüzyıllarda Ankara, Anadoluda Roma yol ağının çok önemli bir kavşağı niteliğini kazanmış, yönetimsel ve askeri işlevleri gelişmiş bir kenttir Roma İmparatorluğunun zayıflaması ile 3 yüzyılda Ankara önemini kaybetmiştir Daha sonra Bizans İmparatorluğunun eline geçen kent 334-1073 yılları arasında Bizans İmparatorluğunun hakimiyeti altında kalmıştır
1071 yılında Selçuklu Sultanı Alparslanın Malazgirtte Bizans ordusunu yenmesinden sonra 1073 yılında Ankara Türklerin eline geçmiştir Bu tarihten başlayarak Osmanlılar tarafından Anadolunun siyasal birliğinin kurulmasına kadar geçen sürede kent, Türk beylikleri, Bizans ve Moğol egemenliği altında değişik dönemler geçirmiştir 1300lü yıllardan başlayarak Ahi merkezlerinden biri olarak ticari işlevlere sahip olan Ankara, Osmanlı İmparatorluğunun yükselme döneminde de önemli bir ticaret merkezi olmaya devam etmiştir Ankaradaki Ahi örgütü, kervanların ve ordunun deri ve demirden yapılmış malzeme gereksinimini karşılıyor ve aynı zamanda İç Anadoluda geniş bir bölgede üretilen tiftik Ankarada işleniyordu 19 yüzyıla kadar önemini koruyan Ankara, daha sonra önemini yitirmeye başlamış, kentin 1892 yılında bir demiryolu ile İstanbula bağlanması da bu durgunluğu çözememiştir 20 yüzyılın başında yaşanan savaşlar, Osmanlı İmparatorluğunun yıkılışı ve 1917 yangınının da etkisi ile daha da gerileyen kent, Kurtuluş Savaşı sırasında yeniden önem kazanmaya başlamıştır
Kurtuluş Savaşımızın idare edildiği bir merkez olarak, adı milli mücadelemizin sembolü haline gelen Ankara 13 Ekim 1923te başkent olmuştur
İlçeleri
Ankara ilinin ilçeleri; Altındağ, çankaya, Etimesgut, Keçiören, Mamak, Sincan, Yenimahalle, Akyurt, Ayaş, Bala, Beypazarı, çamlıdere, çubuk, Elmadağ, Evren, Gölbaşı, Güdül, Haymana, Kalecik, Kazan, Kızılcahamam, Nallıhan, Polatlı ve Şereflikoçhisar' dır
Akyurt : Kent merkezine 33 km uzaklıktadır İlçeye bağlı Balıkhisar Köyüne 1 km uzaklıkta, Mö 3000 yılı ortalarından itibaren yerleşime sahne olmuş, Eski Tunç çağına ve sonrasına ait büyük bir höyük bulunmuştur
Altındağ : Kent merkezine 1 km uzaklıkta, Selçuklular , Osmanlılar ve daha eski medeniyetleri kapsayan ilçede; Ankara Kalesi, Augustus Tapınağı, Julianus Sütunu, Roma Hamamı, Cumhuriyet Anıtı, Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Devlet Resim ve Heykel Müzesi, Etnografya Müzesi, Kurtuluş Savaşı Müzesi ve Cumhuriyet Müzesi bulunmaktadır Ayrıca Karacabey, Ahi Şerafettin, Hacı Bayram Veli Efendi, Karyağdı, Gülbaba ve İzzettin Baba Türbeleri ile Hacı Bayram, Aslanhane, Ahi Elvan, Alaaddin, Zincirli ve Kurşunlu camileri de ilçe sınırları içerisindedir
Ayaş : Kent merkezine 58 km uzaklıktaki Ayaş İlçesi kaplıcaları ile ünlüdür Karakaya Kaplıcası ile 23 km batısındaki Ayaş içmelerinin mineralli ve radyoaktifli suların sağlık açısından önemli bir zenginlik kaynağıdır Karadere Bağlan, Ova Bağları, Arıklar Bağları, Kirazdibi Bağları ilçenin diğer tabiat varlıklarıdır
Bala : Ankara'nın güneyinde yer alan Bala ilçesi sınırlarındaki, ilçeye 35 km uzaklıktaki Beynam Ormanları Bala ilçesinin olduğu kadar Ankara'nın da önemli mesire yerlerindendir Burası genellikle çam ormanlarıyla kaplıdır
Beypazarı : Ankara'ya 99 km mesafede olan Beypazarı ilçesinin tarihi Hitit ve Friglere kadar uzanmaktadır Beypazarı'nın bir piskoposluk merkezi olduğu, adının önceleri Lagania, Anastasıopolıs olarak değiştirildiği tarihi eser ve haritalardan anlaşılmaktadır

Beypazarı, tarihi evleri, gümüş işçiliği ve havucu ile ünlü şirin bir ilçedir Boğazkesen Kümbeti, Suluhan, Eski Hamam, Sultan Alaaddin Cami, Akşemseddin Cami, Kurşunlu Cami, Rüstem Paşa Hamamı, Gazi Gündüzalp Türbesi (Hırkatepe), Kara Davut Türbesi (Kuyumcutekke), Karaca Ahmet Türbesi, ilçe sınırları içerisinde olup görülmeye değer tarihi mekanlardır
İlçeye 10 km uzaklıkta bulunan Tekke Yaylası, 44 km uzaklıktaki Karaşar beldesinde bulunan Eğriova Yaylası ve Gölü, Dereli köyü civarında peri bacalarını andıran yapılar ilçenin ilgi çekici yerleridir
çamlıdere : Ankara'nın kuzeybatısında yer alan çamlıdere ilçesinin şehir merkezinden uzaklığı 108 km dir İlçede Selçuklu dönemine ait Peçenek Beldesinde bir Camii bulunmaktadır Bunun yanı sıra Bizans Dönemine ait mezar ve yerleşim yerleri kalıntılarına da rastlanılmaktadır
çankaya : çankaya İlçesi, şehir merkezine 9 km uzaklıktadır Ankara'nın önemli ilçelerinden olan çankaya İlçesi, ili merkezine yakın pek çok semti içine alır Atatürk Orman çiftliği, Eymir Gölü, Elmadağ Kayak Tesisleri, Ahlatlıbel Spor ve Eğlence Merkezi ilçe sınırlarındadır
Anıtkabir, Atatürk Müzesi, Atatürk Anıtı (Zafer Anıtı-Sıhhiye), MTA Genel Müdürlüğü Tabiat Tarihi Müzesi, Güvenlik Anıtı, Etnografya Atatürk Anıtı, Doğa Tarihi Müzesi, ODTü Arkeoloji Müzesi, Devlet Resim ve Heykel Sergi Salonu, Anıt Park, Botanik Bahçesi, Abdi İpekçi Parkı, Güven Park, Kurtuluş Parkı, Kuğulu Park, Milli Egemenlik Parkı, Ahmet Arif Parkı, 100 Yıl Kapalı Yüzme Havuzu, Belediye Buz Paten Sahası gibi spor alanları, Oyuncak Müzesi (Cebeci-Ankara üniversitesi Eğitim Fakültesi), Hitit Anıtı, Atakule, TBMM ilçenin başlıca turistik yerlerindendir
çubuk : çubuk, Ankara şehir merkezine 39 km uzaklıktadır Aktepe' de bulunan bir kale harabesi ve Karadana Köyünde Oyulu Kaya Mezarı Hitit kalıntılarıdır

çubuk II Barajı drenaj alanında bulunan ormanlık ile Karagöl mevkiinde bulunan ormanlık alanlar önemli mesire yerleridir
Elmadağ : Kent merkezine 41 km uzaklığındadır Kökü Selçuklulara kadar uzanan halıcılık, el dokuması, kilim, heybe ve çantalar kültür zenginliklerini günümüze kadar getirmiştir
Etimesgut : Etimesgut ilçesinin Ankara şehir merkezine uzaklığı 20 km dir Gazi Tren istasyonu ve Atatürk'ün İstanbul'a gidiş gelişlerinde uğurlandığı Etimesgut Tren İstasyonu tarihi yapı özellikleriyle dikkat çekicidir Etimesgut'a adını veren Ahi Mes'ud, Ahi Elvan gibi Türk büyüklerinden, Ahi Elvan Hazretlerinin Türbesi Elvanköy' de Elvanköy Cami avlusunda bulunmaktadır
Evren : İl merkezine 178 km uzaklığındadır çevrede rastlanan höyük ve kilise, kale kalıntıları bu yörenin İslamiyetten çok önceleri yerleşim yeri olduğunu göstermektedir İlçe sınırları içerisinde Evren-Sarıyahşi yolu üzerinde Evren' e 2 km uzaklıkta bir höyükte bin yıla ait seramik kalıntılarına rastlanmıştır çatalpınar Köyünün 2 km güneybatısında bulunan Sığırcık Kalesi Geç Bizans ve Osmanlı Dönemine aittir
Gölbaşı : Ankara'ya 20 Km uzaklıktaki Gölbaşı ve çevresi Ankara'nın mesire, sayfiye, turizm ve sanayi bölgesi durumundadır Mogan ve Eymir Gölleri, doğal güzelliği, temiz havası ve balık üretimi ile ilçeye turistik bir değer kazandırmaktadır
İlçe sınırlarında, İncek, Hacılar ve Tulumtaş köyleri arasındaki Karayatak Tepe Mevkiinde yer alan Tulumtaş Mağarasında görülmeye değer dikit, sarkıt ve sütunlar bulunmaktadır
Haymana : Kent merkezine uzaklığı 73 km olan Haymana kaplıcalarıyla dünyaca ünlüdür Kaplıcaların tarihi Hititlere kadar uzanmaktadır Hititlerden sonra Romalılar devrinde kaplıca tesisleri yeniden onarılmış, ayrıca kaplıcanın 1-15 km doğusunda halen harabeleri bulunan bir şehir kurularak, bu bölge bir su tedavi merkezi haline getirilmiştir
Kalecik : Kent merkezine 71 km uzaklıktaki Kalecik ve civarının ilk defa Mö 3500-4000 yıllarında erken K*****itik Devirde iskan edilmiş olduğu tahmin edilmektedir Hasbey, Saray, Tabakhane Camileri, Kazancıbaba, Alişoğlu Türbesi ile Kızılırmak üzerindeki Develioğlu Köprüsü ve Kalecik Kalesi belli başlı tarihi eserleridir
Kazan : Kazan' ın şehir merkezinden uzaklığı 45 km dir İlçenin kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemektedir Yapılan kazılar sonucu çıkan birçok tarihi eser, çok değişik medeniyetler zamanında ilçe ve köylerinde yerleşim olduğunu göstermektedir
Keçiören : Keçiören ilçesinin Ankara şehir merkezine uzaklığı 3 km dir Ankara'nın Merkez ilçelerinden biridir Mustafa Kemal'in Kurtuluş Savaşına hazırlandığı ve karargah olarak kullandığı Ankara Eski Tarım Okulu bugün müze olarak Keçiören sınırları içerisindedir
Kızılcahamam : İl merkezine 83 km uzaklıkta bulunan Kızılcahamam Ankara'nın en yoğun orman örtüsüne sahip olan yerleşim yeridir Maden suyu bakımından oldukça zengin olan Kızılcahamam'a 16 km uzaklıktaki Şey Hamamı Kaplıcası ülkenin önemli kaplıcaları arasındadır
Mamak : Mamak ilçesinin şehir merkezine uzaklıgı 7 km dir İlçede kültür hizmetlerini yerine getirmek için şimdiki Belediye Başkanlık Binasının yer aldığı Konservatuar Binası bulunmaktadır Ayrıca 75 Yıl Cumhuriyet Anfi Tiyatrosu, kültürel faaliyet varlıklarından sayılabilirTabiat varlıkları olarak Hatip çayı, Bayındır Barajı ve önemli 4 mesire yerlerindendir
Nallıhan : Nallıhan'ın şehir merkezine uzaklığı 161 km dirİlçe merkezi 1599'da Vezir Nasuhpaşa' nın burada bir han yaptırmasıyla teşekkül etmiş, adını bu Han'dan almıştır Halen çatısı yıkık olan Han ile birlikte cami ve hamam da yapılmıştır İlçede, Uluhan (Köstebek) Köyünde 17 Yüzyılda inşa edilmiş olan Uluhan Cami de diğer önemli bir eserdir
Polatlı : Polatlı ilçesinin şehir merkezine uzaklığı 78 km dir Bugünkü Polatlı'nın 20 m kuzeybatısına düşen Yassıhöyük Köyü ve çevresi bölgede gerçek bir tarih başlangıcı sayılabilir Bu çevrede 86 adet tümülüs ve kral mezarları ve kalıntıları ilçe merkezinde de tümülüs ve şehir kalıntıları bulunmaktadır
Şereflikoçhisar : Şehir merkezine 148 km uzaklıktadır İlçede, Türkiye'nin ikinci büyük gölü olan Tuz Gölü bulunmaktadır Kuzeyinde bulunan Hirfanlı Baraj Gölünde balıkçılık yapılmaktadır Tuz Gölü, Kurşunlu Camii, Koçhisar Kalesi ve Parlasan Kalesi, ilçenin tarihi ve turistik zenginliklerini oluşturur
Yenimahalle : Yenimahalle'nin şehir merkezine uzaklığı 5 km dir Kent Merkezinde yeralan Yenimahalle'nin tarihini vurgulayan eserler arasında Selçuklu Hükümdarı Alaaddin Keykubat tarafından 1222 yılında eski Bağdat Ticaret yolunun geçtiği Ankara çayı üzerinde yaptırılan Akköprü sayılabilir Tarihi özelliğini hala korumakta olan Köprü, 4 büyük, 3 küçük olmak üzere 7 kemerden oluşmuştur

Kaynak: ankarakulturturizmgovtr