|
|
Konu Araçları |
buharlaşti, fiyatlandirmada, indirim, otomatik |
Otomatik Fiyatlandirmada İndirim Buharlaşti |
08-24-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Otomatik Fiyatlandirmada İndirim BuharlaştiOTOMATİK FİYATLANDIRMADA İNDİRİM BUHARLAŞTI BASIN AÇIKLAMASI ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI BASIN AÇIKLAMASIMaliyet artışları gerekçesiyle 2008 yılında yüzde 56 zam yapılan elektrikte bu kez maliyet azalmasına karşına indirim yapılmıyorOTOMATİK FİYATLANDIRMADA İNDİRİM BUHARLAŞTIAKP Hükümeti geçen yıl elektrik fiyatlarını maliyet artışları gerekçesiyle yüzde 56 zamlandırırken, bu yıl maliyetlerde yaşanan azalışı tüketici tarifelerine yansıtmıyor Ölümü gösterip sıtmaya razı etme politikasıyla indirim yapılması gerekirken, "zam yok" diye sözde müjde veriliyorAKP iktidarı döneminde enerji alanında uygulanan politikalar, kendi vaatlerine ters düştüğü gibi ülkeyi aslında derin bir açmazla karşı karşıya bırakmıştır Alım garantili kamu zararına sözleşmelerle hesaplaşılacağı, yeniden masaya oturulacağı vaatleri unutulmuş, kamu zararları sineye çekilmiş, bununla da kalınmayıp yeni kamu zararları doğuracak işlem ve uygulamaların altına imza atılmıştır Yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına öncelik tanınacağı ve doğalgaza bağımlılığın azaltılacağı söylemleri de unutulmuş, tersine doğalgazdan elektrik üretimi artmıştır Bu vaatlerin dışında yaşananlara bakıldığında ise daha karanlık bir tablo ile karşılaşılmaktadır AKP dönemindeki serbest piyasa ısrarıyla yapılan uygulamalar sonucunda elektrik fiyatları fahiş düzeylere tırmanmış, kamu enerji kuruluşları büyük mali yükler altına sokulmuş, bunun karşılığında enerji alanı birkaç grubun elindeki sermayeye teslim edilmiştir Ülkemiz karanlık tehdidiyle karşı karşıya bırakılmış, yatırımlar sekteye uğramıştır Ülkenin karanlıkta kalma tehlikesinin üstünü küresel düzeyde yaşanan kapitalizmin krizi örtmüştür AKP iktidarı döneminde özel sektörün elektrik vermeme tehdidine boyun eğilmiş, onların talepleri doğrultusunda DUY denilen karaborsa sistemi devreye alınmış; burada elektrik fiyatları 2-3 kat yükselmiş; sonuçta bu bedelin de maliyet bazlı fiyatlandırma mekanizması adı altında halka yıkılmasına karar verilmiştir Yatırım açığı konusunda hiçbir ciddi önlem alınmamış, kendi iddia ettikleri serbest piyasa mantığına bile ters olan teşvikli, garantili serbest piyasa modeli getirilmiştir Bu yeni modelde yük kamuya, kar özel sektöre aittir Genel seçimlerde elektriğe zam yapılmamasını propaganda aracı olarak kullanan AKP Hükümeti, seçimlerin hemen ardından uyguladığı yanlış politikaların bedelini halka elektrik zammı olarak yansıtmıştır Konutlarda elektrik fiyatı Aralık 2007den itibaren 10 aylık süre içerisinde her türlü bedel dahil olmak üzere yüzde 561; perakende, dağıtım, iletim bedelleri ile fon ve vergiler hariç çıplak fiyatı ise yüzde 645 oranında arttırılmıştırAylık tüketimde yüzde 6 azalmaBu yılın ilk 3 ayında yaşanan yüzde 138lik ekonomik küçülmeye paralel olarak elektrik talebi azalmıştır 2009 yılının açıklanan ilk 5 aylık elektrik tüketim verilerine bakıldığında geçen yıla göre aylık ortalama yüzde 618lik tüketim azalışı gerçekleşmiştir Karaborsada da fiyatlar gerilediPiyasa Mali Uzlaştırma Merkezi raporlarına göre DUY piyasasında Ocak-Mayıs 2009 döneminde geçen yılın aynı dönemine göre gündüz saatleri için yüzde 54, puant saatleri için yüzde 2, gece saatleri için ise yüzde 216 sistem dengesizlik fiyatında düşüş yaşanmıştır Bu düşüşler bugüne kadar tüketiciye yansıtılmazken, elektrik fiyatlarında düşüş gerektiren çok önemli diğer bir neden de doğalgaz fiyatlarında yaşanan azalmadırDoğalgazda yüzde 61 indirim yansıtılmadıSon açıklanan verilere göre yılın ilk 5 ayında elektrik üretiminin yüzde 481lik bölümünün doğalgazdan sağlandığı görülmektedir BOTAŞ tarafından elektrik üreticilerine satışı yapılan doğalgazın fiyatı Aralık 2007ye göre Aralık 2008e gelindiğinde toplamda yüzde 805 oranında zam görmüş, bu fiyat artışları da elektrik tüketicilerine elektrik fiyatlarında zam olarak yansıtılmıştır BOTAŞ 2009 yılına gelindiğinde Şubat ve Mayıs ayı indirimleriyle Aralık 2008e göre doğalgaz satış fiyatını yüzde 61 oranında indirmiştir Ne yazık ki bu indirim oranı elektrik tüketicilerine bugüne kadar yansıtılmamıştır Toptan fiyatta yüzde 123lük indirim Türkiyede elektrik tüketiminin son verilere göre yüzde 44ü TETAŞ denilen toptan elektrik ticaretini yürüten kamu şirketi aracılığıyla sağlanmaktadır TETAŞın 1 Ekim 2008 tarihinde 1439 kuruş olan birim elektrik satış fiyatı 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren 1262 kuruş olarak uygulanmaya başlanmış, 1 Nisan 2009 tarihli tarifede de bu satış fiyatı değiştirilmemiştir Görüldüğü gibi Türkiye elektrik tüketiminin yüzde 44ünü sağlayan TETAŞın elektrik fiyatlarında yaptığı yüzde 123lük fiyat indirimi de tüketicinin elektrik faturasına ne 1 Ocak 2009 tarihli tarifede ne 1 Nisan 2009 tarihli tarifede ne de 1 Temmuz 2009 tarihinde yansıtılmamıştırZam otomatik, indirim hükümsüzMaliyet Esaslı Fiyatlandırma Mekanizmasına göre TETAŞ, EÜAŞtan formüle bağlanmış fiyattan değil, güncel Genel Yatırım ve Finansman Programına göre belirlenen fiyattan elektrik satın almaktadır Hükümetin programdaki beklentilerine göre hareket edildiği için bu fiyatın ne düzeyde olduğu konusunda bilgi sahibi olunamamakta, buna ilişkin rakamlar da açıklanmamaktadır Ayrıca TETAŞın diğer alımları kapsamındaki fiyatların nasıl şekillendiği de kesin rakamlarla ortaya konulmamaktadır Bu nedenlerle tüketiciye yansıyacak elektrik fiyatlarının şekillenmesine ilişkin TEDAŞın kullanacağı formülü dikkate alarak hesaplama yapabilmek mümkün olmamaktadır Maliyet azalışlarının yansıtılmasına engelMaliyetlerdeki yükselişler doğrudan tüketici fiyatlarına yansıtılırken, maliyetlerdeki azalışların tüketici fiyatlarına yansımasını engelleyecek mekanizmalar oluşturulmuştur Maliyet esaslı fiyatlandırma mekanizmasının maliyetlerde artış olduğu zaman fiyatlarda artış anlamına geldiğini, ancak azalış olduğu zaman fiyatlarda düşüş sağlayacağı iddialarının geçersiz olduğu ortaya çıkmıştır2009 yılının ocak ve nisan ayında yürürlüğe giren yeni tarifelerle indirim olarak kabul edilemeyecek ayarlamalar yapılmıştır Konutlar için elektrik fiyatı 2008 yılına göre 2009 yılında yüzde 06 oranında indirilmiştir Elektrikte 2009 yılına ait Ocak ve Nisan tarifeleri, elektrik dağıtım bölgeleri özelleştirmelerine paralel olarak alıcı şirketlerin elektrik tarifesi üzerinden daha fazla dağıtım ve perakende hizmet satış bedeli almalarını sağlayacak ayarlamalardan ibarettir 1 Temmuz 2009 tarifesine ilişkin herhangi bir karar bugüne kadar açıklanmamış olup, mevcut tarifenin aynen devam edeceği anlaşılmıştır Otomatik zam yapan AKP Hükümeti, otomatik olması gereken indirimleri buharlaştırmıştır Derhal elektrikteki maliyet azalışlarının elektrik faturalarına yansıtılmasını talep ediyoruzELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI 41 DÖNEM YÖNETİM KURULU 1 Temmuz 2009 01072009 13:04:22 Ayrıntılı bilgi için wwwemoorgtr |
|