İgnaz Franz Castelli

Hayatı ve Eserleri :
Castelli , 6 mart 1781'de Viyana'da doğarBir memurun oğlu olan yazar , üniversitede hukuk öğrenimi görürDaha sonra , babası gibi memur olarak devlet hizmetinde çalışmaya başlarBu görevdeyken , çeşitli yerlere atandığı için , sürekli yolculuk yaparİlk eseri , 1802 yılında yazdığı , "Ardenner Kayalığındaki Değirmen" 'dirBu oyun bir Fransız melodramının uyarlamasıdır
Napolyon'un akınları sırasında yükselen vatan severlik duyguları , ona , heyecanlı ve coşkulu savaş şarkıları esinlemiştir1809'da yazdığı "Avusturya Ordusu İçin Savaş Şarkısı" , Arşidük Charles'ın emriyle , binlerce kopya çoğaltılıp dağıtılmıştırBu yüzden Napolyon tarafından "Monitör" (Yol Gösterici) gazetesinde lanse edilmiş ve yazar da , Macaristan'a sığınmak zorunda kalmıştırCastelli artık , Napolyon bağımsızlık savaşlarının şairidir
1810'da , "İsviçreli Aile" adında bir vodvil yazar1811'de , "Viyana Kaerntnertor Tiyatrosu" 'nun resmi oyun yazarı olur1814'te bu görevinden ayrılır1815'te , kont Cavriani'nin yazmanı olarak müttefiklerle birlikte Fransa'ya giderDöndüğünde , Aşağı-Avusturya bölgesindeki görevine yeniden başlar1816'da , "Aubrin'in Köpeği" adlı romantik bir tarihi dram yazarYine aynı yıl , "Şiirsel Önemsiz Şeyler" 'in yazımına başlar1826'da tamamlanan bu eser 5 cilttir
1818'de Alois Jeitteles ile birlikte , 2 perdelik bir trajikomedi olan , "Kader Çorabı (Ağı)" 'nı yazarBu eser ; Werner'in "24 Şubat" Müllner'in , "Suç" adlı kaderci trajedilerinin bir parodisidir"Kader" , sahneye değişik giysilerle çıkarAncak , eli kanlı görülen "Kader" , aslında , aptallık derecesinde iyi niyetli bir gece hayaletidirOlay , gece yarısına yakın , gotik bir kalede başlarKunegunde adlı bir kadın , dev bir kader çorabı örmektedirKunegunde , Roderich'e aşıktırBunu duyan kocası öfkelenir ve Roderich ile kavgaya başlarBu arada , Kunegunde , Roderich'in oğlu olduğunu öğrenirAcı dolu Kunegunde ve kocası delirirKale yıkılırYaşlı bilge Moralino , iyiliğin gelmesini ve kötülüğün durmasını dilerHayalet "Kader'de , oyunu seyredenlere seslenir :
"Kader olmasa dünyada , olur muydu yas oyunları?"
Kendine yüklenen bu görevlerden bıkan "Kader" ; bıçak , takvim , rüya kitabı ve yıldırım makinesi gibi donanımlarını ucuz fiyata satarCastelli , kaderci trajedilerin teknik ve şematiğini gelişi güzel kullanarak , bu tip trajedilerin maskesini çıkarmış oluyorBu oyunların abartı eğilimlerini , ölçüsüzlüğe yükseltiyorEser , edebi açıdan fazla savlı değildirBirkaç yıl sonra Platen de , "Uğursuz Çatal" adlı oyununda aynı konuyu işlemiştir
Castelli , 1819'da , "Ludlam'ın Mağarası" adlı bir edebi topluluk kurarAdını , Oehlenschlaeger'in bir oyunundan alan bu toplulukta ; Grillparzer , Saphir ve Anschöts gibi yazarlar vardıTopluluk , 1826'da , devlet karşıtlığı ile suçlanarak , haksız yere kapatılmıştırCastelli , bir ara , "Koleksiyoncu" ve "Viyana Moda Gazetesi" adlı 2 dergi yayınlar
1824'te "Fındıklarda Yaşam Bilinci" adlı atasözü derlemesini çıkarır1825'te , "Ayılar" adlı Viyana fıkraları ve anekdotlarını içeren bir derlemenin yazımına başlarBu eser 1832'de , 12 cilt olarak tamamlanır1828'de "Viyana Yaşamından Resimleri" 'i yazarBu eser , kaba mizahi şiirler derlemesidirAynı yıl , "Aşağı Avusturya Lehçesiyle Şiirler" çıkarEser , bu lehçede ilk kez yazılmış olan şiirleri içermektedir1829'da , "Logogrif Canavarı ya da Bir Defada 400 Bulmaca" adlı eserini yazar1831'de , "Kolera Üzerine" 'yi yazar1839'da , "Tüm Renklerin Öyküsü" adlı öykü kitabını yazmaya başlarBu eser , 1840'da tamamlanır
Castelli , 1842'de , memuriyetten emekli olur ve Lilienfield'deki malikanesine taşınırBurada , değerli resim ve sanat koleksiyonları arasında ; kendini edebi çalışmalarına verir1844'te , "Dramatik Buket" adlı tiyatro oyunları derlemesini çıkarırCastelli'nin kendi yazdığı , çevirdiği ve uyarladığı oyunlarının sayısı 200'ü bulurBu eserde , bunların büyük bir bölümü yer almaktadırÇeviri ve uyarlamaların çoğu , Fransız oyunlarındandırBu iki ciltlik derleme , 1858'de tamamlanır
Castelli , 1847'de , "Hayvanları Koruma Derneği" 'ni kurar1850'de , "Zamanın Sesleri" adlı lirik bir eseri ; 1852'de ise , "Oryantal Taneler" çıkar1855'te , "Dindarlık ve Anavatan Bilincinin Yayılması İçin Avusturya Katolik Halk Takvimi" 'nin çalışmalarına başlarBu çalışma , 1856'da tamamlanır1861'de , "Anılar" 'ı yazarBu eser 4 cilttirCastelli'nin ayrıca , "Tobias Guarnarius" adlı bir de romanı vardırYazar , 5 şubat 1862'de , Lilienfield'de ölür

Sanatı :
Castelli , tipik bir Avusturyalı oyun yazarıdırZamanının modasına uygun olan bu hafif oyunlar ; bazen Viyana burjuvazisinin mizah duygusunu , bazen de Viyana halk oyunlarının canlı ruhunu yaşatırKurguları güçlü ve etkileyici olan oyunları , Viyanalılara özgü zayıflıkların yergisi niteliğindedirAncak , mizahı yerel ve dönemsel olduğu için , kendi zamanının ötesinde pek etkili olamamıştır
Kaynakça :
-Encyclopedia Britannica 1911 Baskısı
-Kindler Neues Literatur Lexikon 1989
-Büyük Larousse Gelişim Yayınları / 1986
-Türk Ansiklopedisi Milli Eğitim Yayınları / 1946