Jean Sibelius

Jean Sibelius - Besteci

Bir hekimin oğlu olan Jean Sibelius, Helsinki'de hukuk öğrenimi görmeye başladıysa da, daha sonra tümüyle müziğe yönelmeye karar verdi; Hel­sinki'deki konservatuvarda görev al­dı; Berlin'de Becker ve Sachse'yle, ar­dından Viyana'da Fuchs'la çalıştı Müzik yaşamına Helsinki'de atıldı, yaylılar dörtlüsüne katılmış olduğu Konservatuvar'da kuram ve keman derslerini üstlendi 1892'de kendi ya­pıtlarından oluşan bir konser verdi ve böylelikle kısa sürede ülkesinin önde gelen bestecileri arasında yer aldı Ulusal nitelikte olan sanatı, temaların ezgisel güzelliği açısından folklordan esinlenmiştir Sibelius kısa zamanda kendini resmen kabul ettirdi; 1897'de devletten bir ödenek aldı ve böylece kendini, yalnızca ve tam anlamıyla beste çalışmalarına verme olanağını buldu

Sibelius'un yabancı ülkelere yaptığı yolculuklar dışında oldukça sıradanbir yaşam sürdüğü söylenebilir Müzikçi yapıtlarını Rusya, Almanya, İtal­ya, ABD, vb'nde dinletme olanağı bulmuştur 1910'dan başlayarak üs­lubunun yavaş yavaş daha çok evrenselleştiği ve Brahms'ın sanatına yak­laştığı görülür

KUZEYLİ BİR SENFONİ USTASI
Sibelius tartışmasız, şaşmaz bir ezgi duygusuna sahip bir senfoni ustasıdır; vokal müzik yapıtları, koro ve orkest­ra için yaptığı bestelerini (Vatanım, Yerin Türküsü), 1896'da yorumlanan operasını (Kuledeki Genç Kız), çeşitli ezgilerini (bazıları orkestra içindir) kapsar; bu yapıtlarda çok canlı Kuzey motifleri, Kuzey halklarının özellikle­ri varlığını duyurur Sibelius sahne müziği çalışmalarındaMaeterlinck'in (Pelleas ve Melisande), Shakespeare' in (Fırtına), Avusturyalı Hugo von Hofmannsthal'ın (Jedermann), İsveç­li Strindberg'in (Swanevhit) metinle­rinden yararlandı; bu yapıtlara ayrı­ca Scaramouche (1913) pantomimini de eklemek gerekir Piyano, keman, yaylılar dörtlüsü için 120 parçadan oluşan oda müziğiyle senfonik müziği kuşkusuz yapıtlarının en çarpıcı yanı­nı oluşturur: Günümüzde büyük, virtü­özlerin repartuvarında yer alan Ke­man Konçertosu ilk olarak yorumlandığı zaman (1905) Richard Strauss ta­rafından yönetilmiştir Ayrıca or­kestra ile keman için iki serenat ve altı hümoresk (canlı hareketli çalgı müziği parçaları), 1899'dan 1930'a kadar bestelemiş olduğu sekiz senfo­ni, Sibelius'un sanatının değişik özel­liklerini yansıtır; besteci kimi zaman can çekişmekte olan romantizme, ki­mi zaman da modern döneme yönelmiştir Sonuncu senfonisini (1930) Boston Symphony Orchestra'nın ellin­ci kuruluş yıldönümü için yazmıştır Beş senfonik masalından en şaşırtıcı olanı kuşkusuz Tuonela Kuğusu 'dur; derin bir melankoliye gömülmüş olan bu yapıtta gölgeler krallığı Tuonela' yi sınırlayan ırmakta, başıboş dolaşan ölüm kuğusunun yakarışları, ağıtları dile getirilmiştir Finlandaya (1899) yurdu için oluşturduğu bir müzik sun­gusu, müziksel bir saygıdır ve ünlü Hüzünlü Vals ile birlikte Sibelius'un uluslararası bir üne kavuşmasını sağ­lamıştır; bu sonuncu yapıtta bir bay­ramdan yankılarla,Kuzey ülkelerinin melankolik havası yan yana, iç içedir Bu iki parça Sibelius'un senfonik şi­irlerinin en tanınmışı olarak kalmış­tır