Rauf Yekta Bey |
08-23-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Rauf Yekta BeyTürk bestecisi ve müzik bilgini (İstanbul, 1871-İstanbul, 1935) Asıl adı Mehmet Rauf olan Rauf Yekta Bey, Aksaray Mahmudiye Rüştiyesinde okurken, bir yandan da Divan-ı Hümayun'da memur olarak çalıştı Öğrenimi sırasında hat sanatına merak sararak "nesih"ve "divani"hat türlerinde icazet (diploma) aldı Yekta takma adını da kendisine hat hocası verdi Lisan Mektebi'nde dört yıl fransızca eğitimi gördü, fransızcanm yanı sıra özel dersler alarak arapça ve farsça öğrendi Salih Zeki Bey'den "ses ilmi"ni öğrenen Rauf Yekta Bey Mevlevi tarikatına girerek Kasımpaşa Mevlevi şeyhi Ali Efendi'den ve Kulekapı (Galata) Mevlevi şeyhi Ataullah Efendi'den sikke giydi ve "klasik Türk musikisi nazariyatı" dersleri aldı Tekkelere devam ederken Neyzen Aziz Dede'den ney öğrendi Tekkelerin kapatılmasından önce Yenikapı Mevlevihanesi neyzenbaşılığma kadar yükseldi Ayrıca Zekâi Dede ve oğlu Hafız Ahmet Irsoy ile Bolahenk Nuri Bey'den birçok klasik yapıt meşketti Yenikapı Mevlevi şeyhi Celalettin Efendi'den de tanbur öğrendiDarül-elhan (İstanbul Konservatuvarı) kurulduğu zaman (1917) Rauf Yekta bu okula "musiki nazariyatı" ve tarihi öğretmeni oldu 1926'dan sonra, ölümüne kadar İstanbul Belediye Konservatuvarı Tarihi Türk Musikisi Eserlerini Tespit ve Tasnif Heyeti başkam olarak çalıştı Birçok öğrenci yetiştirmiş bulunan Rauf Yekta Bey 8 Ocak 1935'te tifodan öldü BESTECİLİĞİ VE MÜZİKBİLİM KONUSUNDAKİ ÇALIŞMALARI Rauf Yekta Bey günümüzdeki Türk müziğinin kuramını geliştiren en önemli müzik bilginlerinden biridir Özellikle Ataullah ve Celalettin Dede'lerden öğrendiği "nazariyat ümi"-ni daha sonraları Suphi Ezgi ve Hüseyin Sadettin Arel'in katkılarıyla daha yetkinleştirdi; günümüzde kullanılan "Türk musikisi nazariyatı"nın kural ve terimlerini saptadı 1908'de Paris'te yayımlanan Revue musicale dergisine gönderdiği makaleleriyle Avrupa'da Batı müziği çevrelerinde de tanındı Albert Lavignac'ın yayımladığı Encyclopedie de la musique'e (Müzik Ansiklopedisi) "Türk müziği" maddesini yazdı 1932'de Mes'ud Cemil ile birlikte Kahire'de toplanan Şark Musikisi Kongresi'ne katıldı ve kurul başkanı seçildi Rauf Yekta Bey, İstanbul Konservatuvarı'ndaki çalışmaları sırasında, günümüzde eski Türk müziğinin en değerli kaynakları sayılan 180 klasik Türk müziği yapıtının saptanarak basılmasını, Mevlevi ayinleriyle, nefes, ilahi ve tevşihlerin bir bölümünün yayımlanmasını sağladı Darülelhan'da okuttuğu derslerin notlarını kitap haline getirmeyi düşünen Rauf Yekta Bey, Türk Musikisi Nazariyatı 'nın 9, Şark Musikisi Tarihi'nin de 4 formasını yayımlayabildi Şehbal, Musavver, Hale, Yeni Mecmua dergilerinde ve İkdam gazetesinde yayımlanmış 400 kadar makalesi bulunan Rauf Yekta Bey'in çeşitli formlarda ve klasik üslupta 50 kadar bestesi vardır Eserleri: Yegâh Mevlevi Ayini (iliç mukabelesi 192 3 'te Yenikapı Mevlevihanesi'nde); Yegâh Peşrevi (dinsel); Suzidil Peşrevi (devr-i kebir usulünde); Mahur Peşrevi (muhammes usulünde);Beyatiaraban Saz Semaisi; Neva Beste (lenk f ahte usulünde): Ey bülbül-i rebiî bâis nedir nevaya?; Bestenigâr Şarkı (aksak usulde): Sevdi canım sen gül-i nazik-teni |
|