Carl Gustaf Estlander

Hayatı ve Eserleri:
Estlander, 31 ocak 1834’te; Ostrobothnia’da, çiftçi bir ailenin oğlu olarak doğarBabası, din adamı olarak da görev almıştırİlkokulda, öğretmeni Lars Stenback, ona; Fin ulusunu, Fin dilini ve Fin şiirini sevmeyi öğretirİlk öğreniminden sonra, Helsinki Üniversitesi’ne girerBurada, Fin yazar, Fredrik Cygnaeus’un öğrencisi olur1856’da, “Helsinki Gazetesi”’nin editörü olur
1858’de, “Tarihselliği ve Şiirselliği ile Aslan Yürekli Richard” adlı eserini yazar1859’da, “Robin Hood Üzerine Sevilen Şarkılar”’ı kaleme alırAynı yıl, doktorasını tamamlayıp, profesör olur ve üniversitede, ilk kez sanat tarihi dersi verir1860’ta, İmparator Aleksandr Üniversitesi, estetik ve çağdaş edebiyat bölümünde doçent olur1862’de, “Helsinki Günlüğü” adlı bir gazete çıkarmaya başlar ve 1862-63 yıllarında, gazetenin editörlüğünü üstlenir1863’te, Kastilya dilinde yazılmış ve 3730 dizeden oluşan ünlü İspanyol destanı, “Mio Cid”’i İsveççe’ye çevirir
1863-65 yılları arasında, yurtdışına uzun bir yolculuğa çıkarBu yolculuğunda, sanat tarihçiliğine merak sarar ve bu konuda çalışmalara başlar1866’da, “Tristan Öyküsünün Bilinmeyen Parçaları” adlı eserini yazar1867’de, daha önceki yıllarda çıktığı yolculuğun sonucu olarak, “18 Yüzyıl Sonundan, Günümüze Kadar, Plastik Sanatlar Tarihi” adlı eserini yazarBu eser, İskandinavya’da, modern sanatın oluşmaya başlamasının ilk örneği ve batı sanatı üzerine, Finlandiya’da basılan ilk eserdir
Estlander, 1868’de, öğretmeni Cygnaeus’un yerini alarak, estetik ve çağdaş edebiyat bölümüne profesör olurEdebiyat çalışmalarına ağırlık veren Estlander, Fin destanı Kalevala’dan esinlenerek, ortaçağ Avrupa’sı folkloru üzerine araştırmalar yaparYine aynı yıl, Provence edebiyatı üzerine yaptığı incelemeler sonucu, “Provence Edebiyatı Tarihine Katkılar” adlı eserini kaleme alırEstlander’in bu çalışmadaki amacı, şiirlerin temelindeki tarihi olayları açıklamak ve estetik değerlerini ustalıkla belirlemektirEstlander, Johan Ludvig Runeberg’in bir araştırmasının bilimsel temelini hazırlarRuneberg’in tüm şiirlerinin yer aldığı bir kitabın, “Runeberg’in Şiirleri” adını taşıyan bir girişini hazırlayan Estlander; ayrıca, Adolf Ivar Arwidsson’un 2 çalışmasını da yayınlar
Estlander, 1870’lerin başında, Fin Sanat Okulu’nda; ünlü yazar, Zacharias Topelius’un sekreteri olurDaha sonra, onun yerine başkanlığa gelir1870 eylülünde, Topelius başkanlığında yapılan bir toplantıya katılırToplantıda, gençlerin eğitimi konusunda ne yapılabileceği konuşulurEstlander, endüstride ve el sanatlarında çalışan gençlerin sanatını geliştirmek için, Helsinki’de, el sanatları okulu açmayı önerirÖneri kabul görür ve uygulamalı sanat okulu, Kasarmikatu okul binasında, 11 ocak 1871’de açılırBöylelikle, Finlandiya’da, endüstriyel tasarım hareketi başlamış olur
Estlander, 1871’de, sanat ve endüstriyel tasarımı konusunda tanımlamalar ortaya attığı, bir kitapçık yayınlarBu kuramsal kitapçığa göre, Estlander’in amacı; sanatı, endüstriyle birleştirmektirKitapta; sanat, sosyal yaşam, yurtiçi ve yurtdışı endüstri, canlı bir olay olarak ele alınmış, Fin el sanatları ve tasarım topluluğunun oluşturulması hedeflenmiştirBu düşüncenin ardında, Fin ürünlerinin işlenmesini ve kalitesini arttırmak ve ihracata yönelmek vardırİç pazarın küçük olması nedeniyle, ihracat gerekliliktirEn çok ilgiyi, Rus pazarı görmektedir
Estlander, kitapçıkta, başka bir konuya daha değinmektedirİlkokuldayken, öğretmeni Lars Stenback’ten Finseverlik ruhunu almış olan yazar; üniversite yıllarında, ülkesindeki İsveç etkilerine değinerek, Fin dili ve kültürünün korunması gerektiğini savunmuşturDaha sonra, Finseverlerden ayrılan Estlander, İsveç dilinin önemini vurgulamış ve hatta Fin dil okullarının kurulmasına bile karşı çıkmıştırKitapçıkta, Estlander’in bu yöndeki görüşlerinin yanı sıra; 2 grup arasındaki, estetik bakış açısının farklılıkları da yer alırFinseverler, Almanya’da doğan, “Sanat, sanat içindir” tezini savunurken; İsveç yanlısı liberaller ise, kökeni İngiltere’ye dayanan, faydacı bir bakış açısına sahip olarak, “Sanat, daha iyi bir toplum yaratmak içindir” tezini savunmaktadırlar
1873’te, imparator Franz Joseph yönetiminin, Viyana’da yapılan 25 yıl kutlamaları sırasında; Finlandiya’nın, endüstriyel sanat ürünlerinin, sürekli sergilenmesi önerisi ortaya atılırEstlander, “Helsinki Günlüğü” adlı gazetede, bu tür bir koleksiyona sahip olmanın önemini vurgulayan 2 makale yayınlarGazete, konuyla ilgili olarak; hem devletten, hem de özel sektörden bağış toplamaya başlarToplanan bağışlarla, 732 parça elişi alınırBöylelikle, endüstriyel sanat müzesinin temelleri atılmış olur
Estlander, 1876’da, “Fin Magazini” adlı dergiyi çıkarmaya başlarBu dergi, en eski Fin kültür dergisidir ve daha sonra, İsveç’te yayınlanmaya devam etmiştir1877’de, Cygnaeus’un başkanı olduğu sanat topluluğu, bir toplantı düzenlerEndüstriyel sanat müzesi olacak bir bina arayışı için oylama yapılırDemiryolları meydanında bir bina saptanırHükümet, bu binayı satın alırEstlander, 1880’de; ölümünün 200 yıldönümünde Per Brahe’nin Latince yazdığı, “Senin toprağın, doyduğun yerdir” sözünü çok az değiştirerek, “Doyduğun yer, senin toprağındır” şeklinde söyleyince, çeşitli tehditler alır ve Finlandiya’dan gitmesi istenirEstlander, üniversitedeki profesörlüğünü bırakmak istemez; ancak, yine de, İsveç’e doğru yola çıkar
1883’te, endüstriyel sanat müzesi için alınan binanın restorasyonu için ihale açılırFirmalar yeterli bulunmayınca, senato, işi Theodor Hoijer’e verirİnşaat 1884’te başlarEstlander, 1885’te; Runeberg anısına, “İsveç Edebiyat Topluluğu”’nu kurarBu topluluk, Finlandiya’daki; İsveç dilini, edebiyatını, kültürünü ve tarihini incelemektedir1887’de, “Fin Magazini” dergisine, “Dil Sorgulamasında Benim Yerim” adlı bir makale yazarBu makalede, Finlandiya ve İsveç’teki 2 kültürlü sınıflar arasında, geçici de olsa, anlaşma olması gerektiğini savunurAdına, “Ateneum” denilen ve Estlander’in en tutkulu projesi olan, endüstriyel sanat müzesi, 18 kasım 1887’de açılırAçılış konuşmasını Estlander yaparAteneum, uzun yıllar boyunca; Finlandiya’nın, görsel ve uygulamalı sanatlar konusunda, en önemli yeri olmuştur
Estlander, 1905’te, liberal politikacı Leo Mechelin’e yazdığı mektupta; İsveççe’nin, ayrı bir yere atılmak istendiğini söyler1906’da, Finsever hareketin, İsveç’e ait olan her şeye karşı cephe aldığından söz ederek, İsveç dilinin ve ona ait olan değerlerin korunması gerektiğini söylerAyrıca, aynı yıl, “Fin Magazini” dergisinde; ülkesindeki azınlıkları, Finleşmelerinden ve Rus hizmetine girmelerinden dolayı eleştirirEstlander, 28 ağustos 1910’da, Helsinki’de hayata veda eder

Sanatı:
Çağdaşlarına göre, Estlander; esinlendirici ve nedenleri ortaya koyabilen, çok yönlü, çok üreten, anlatımcı bir tarza sahip ve kültürlü bir kişidirEstlander, duru tarzıyla, otoriter ve inandırıcıdırÇok çabuk kavrayabilen bir eleştirmendirStrinberg’in, “Kırmızı Oda” adlı eseri için yazdığı eleştiri, o zamanlarda çok az bilinen bu yazarın yeteneğinin tanınması için yardımcı olmuştur
Estlander’in sanat zevki, her ne kadar 19 yüzyıl standartları dışında kalsa da; üretime, yeni endüstriyel gelişimlere ve insani başarılara karşı müthiş bir ilgisi vardırOnun, uygulamalı sanatlara karşı olan ilgisi pedagojik tabanlıdırUygulamalı sanatı, çağdaş bir şekilde yaygınlaştırmak isteyen Estlander; aynı zamanda, sanatkarların ufkunu ve genel olarak uygulamalı sanatların alanını genişletmeyi amaçlamaktadır
Bir makale yazarken bile, özenli bir akılcılığa sahip olan Estlander, tarihsel konum ve eğilim açısından tutucudurHer ne kadar, konulara egemen olsa da; Zola’nın naturalizminden, İbsen’in son oyunlarındaki demonizminden ve Fransız eylemlerinden hoşnutsuzluk duymuşturVatanseverlik ve diğer yüksek duyguların göz ardı edilerek, zevk için yapılan her şeyin ön planda olduğu, Tavaststjerna realizminden ise rahatsızlık duymuştur

Kaynakça:
- A History of Finland’s Literature
George G Schoolfield/1998
- Carl Gustaf Estlander Ilkko Huovio
- The Estlander Prize
Design Forum Findland/2000
- Dictionnaire des Litteratures
Philippe Van Tieghem/1984