Sağlığa Etki Eden Etmenler

İnsan sağlığıyla ilgilenenler, “hastalıkları önceden önlemenin, tedaviden daha akılcı bir yol olduğunu ve daha az poarasal yük getirdiğini” kabul ederler Hastalıkları önleminin yolu ise sağlığa etki eden etmenleri bilmektir İnsan sağlığına etki eden iki temel etken, bünyesel ve çevresel etmenlerdir

1Bünyesel Etmenler
Bünyesel etmenler, genetik, hormonal ve metabolizma faaliyetlerindeki bozukluklardan oluşur Kalıtımsal olan ve genlerin bozukluğundan kaynaklanan altı parmaklılık; Hormonal bozukjluktan kaynaklanan ayak yapısının değişmesi; metabolizma faaliyetlerinden kaynaklanan böbrek taşı oluşması, gut hastalığı, bünyesel etmenlerin örnekleridir

2Çevresel Etmenler
İnsanın anne ahminde oluştuğu andan, ölünceye kadar yaşadığı oramda etkileşimde bulnduğu etmenlerdir Bunlar genetik özelliklerin ortaya çıkma derecesini belirler Yaşam sırasında, çevre insanı, insan da çevresini olumlu ya da olumsuz yönde etkiler

Biyolojik Etmenler: mikroorganizmalar, mantarlar, bitkiler, hayvanlar ve bunların ürünleridir Virüsler ve bakteriler gibi moikroorganizmalarla bazı mantarlar, insan sağlığını varlıklarıyla, ürettikleri maddelerle olumlu ya da olumsuz yönde etkiler

Fiziksel Etmenler: Kullanma suları, atıksular, çöpler, gübreler; ev ve iş yerlerinin havası, sıcaklığı, aydınlatılması; çevrenin iklimi, gürültüsü; giyim eşyaları; lokanta, sinema vb genel yerler ile mezarlıklar şeklinde sıralanabilir İnsanın sağlıklı yaşayıp yaşamadığı da fiziksel etmenlerin oluşturduğu çevresinden belli olur

Kimyasal Maddeler: Zehirler, kanser yapıcı maddeler, gıda katkı maddleri gidi etkenlerdir Ösellikle tarımsal üretimde bilinçsiz kullanılan yapay gübrelerin ve hormonların sağlığımızı olumsuz yönde etkilediği bilinmektedir

Temel ve vazgeçilmez madde eksiklikleri: Sağlıklı yaşam için sürekli ve düzenli alınması gereken vitamin, mineral, protein vb temel maddelerin yeterince alınamamasıdır

Pisikolojik etmenler: Metabolizmanın çalışmasını olumsuz yönde etkileyen ruhsal zorlanmalar, stres, heyecan, korku vb durumlardır

Sosyal, kültürel ve ekonomik etmenler: Berslenme alışkanlıkları, çocuk sayısı, yaşam tarzı, yaşam alanları, gelir düzeyi, harcama alışkanlıkları vbdurumlardır

alıntı