Sigara İçiyorsanız Mesane Kanserinden Korkun

Yazan : Prof Dr Halim Hattat
Mesane kanserinde risk faktörleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri neler?

Mesane balon şeklinde, kas tabakasıyla örtülü ve karın alt bölgesinde pelvis diye adlandırılan yere yerleşmiş bir organdır Mesanenin görevi her iki böbrekten süzülen idrarı depolamak ve kapasiteye ulaştığı zamanda depolanan idrarı üretra yoluyla dışarı boşaltmaktır Amerika Birleşik Devletlerinde her yıl yaklaşık 52000 mesane kanseri teşhis edilmekte ve bunların 12000’i aynı yıl mesane kanseri nedeniyle ölmektedir Ülkemizde de her yıl yaklaşık 30000 yeni mesane kanseri olgusu tespit edilmektedir Mesane kanserinin en sık görüldüğü yaş aralığı 50-70 yaş aralığıdır Dünyada erkeklerde görülme sıklığı açısından 4sırada iken kadınlarda 10sıradadır Mesane kanserlerinin % 1’i 40 yaşın altında görülür Erkeklerde kadınlara oranla 2 kat daha fazla görülürken, erkek kadın oranı ülkemizde erkek lehine daha fazladır

Risk faktörleri


•Sigara: Sigaranın içindeki kimyasal maddeler mesane kanseri için risk faktörüdür ve içilen sigarının adedi ve kaç yıldır içildiği ile doğru orantılıdır
•Kimyasal maddelerin yapıldığı veya kullanıldığı ortamlarda çalışma: Boya fabrikaları, plastik, petrol, lastik ve diğer kimya endüstrisi
•Dünyanın bazı kesimlerinde görülen mesanenin kronik parazit enfeksiyonları
•İleri yaş (ortalama 65)
•Diğer kanserler nedeniyle tedavi olmak: Siklofosfamid ve ifosfamid gibi ilaçlar ve radyoterapi almak
•Aile hikayesi: Ailede mesane kanseri öyküsü olmak

Mesane kanserinin belirtileri nelerdir?


En sık görülen şikayet ağrısız idrarda kan görülmesidir Bu durum idrar yolu enfeksiyonu, üriner sistem taş hastalıkları gibi diğer bir çok hastalıkta da görülebilir İdrar yaparken ağrı ve sık idrara gitme diğer sık karşılaşılan yakınmalardır

Mesane kanserinin taranma ve saptanma yolları nelerdir?


Yukarıda bahsedilen belirtilerden biri veya bir kaçının beraber olduğu durumlarda hemen bir üroloji uzmanına başvurmanız gerekmektedir Doktorunuzun yapacağı muayene ve aşağıda sayacağımız teşhis yöntemleriyle sizde olabilecek bir mesane tümörü teşhis edilebilir Bunun için yapılacak testler sırasıyla şunlardır:

•Tam idrar analizi: Burada idrarınızda mikroskobik düzeyde kan olup olmadığı anlaşılabilir
•İdrar Sitolojisi: Bu teste idrarınızda mesane yüzeyinden kopan hücreler mikroskop altında incelenir Normal hücrelerden farklı hücrelerin varlığında kanser şüphesiyle ileri tetkik ve tedaviler yapılabilir
•Ultrason: Ultrasonografik tetkik ile mesanede yer kaplayan bir oluşum bulunup bulunmadığı kabaca anlaşılabilir
•İlaçlı Böbrek ve İdrar Yolları Röntgeni (IVP): Bu röntgen filmi sayesinde böbrekler, üreterler, mesanenin iç kısımları ve mesane tümörü gibi yer kaplayan oluşumlar görülebilirBu tetkik öncesi damarınızdan bir kontrast madde verilir ve kanınız böbreklerinizden süzülürken idrar yollarınızın görüntülenmesi sağlanır

Tanı koymada altın standart: Sisteskopi

Sisteskopi (kapalı teknikle idrar torbasının taranması) günümüzde mesane kanseri tanısı koymada en iyi yöntem olarak kabul edilmektedir Bu tetkikle ince bir tüple idrar kanalından (üretra) girilerek mesane içindeki tümör yada diğer lezyonların varlığı araştırılır Ayrıca bu yöntem, üreterlerden mesaneye gelen idrarın renginin görülmesini sağlar Teşhis amacıyla yapıldığında bükülebilir aletler eşliğinde lokal anestezi ile yapılabilir

Diğer tetkikler

Mesane kanserinde teşhis için kullanılan diğer yöntemler kanserin evrelenmesi için gereklidir Bu tetkiklerle, kanserin çevre dokulara ve vücuda yayılımı incelenir Doktorunuzun sizin için en faydalı olacak tedavi biçimini seçmede en önemli belirleyici kanserin evresidir Bu aşağıdaki bir veya birkaç testi içerir

•Bilgisayarlı Tomografi: Bu ileri teknolojik röntgen filmi mesanenizin 2 boyutlu kesitlerini alma prensibine dayanır Çoğu zaman damardan verilen bir boya ile mesane ve çevre dokuların daha iyi ayırımı yapılarak yayılım olup olmadığı anlaşılmaktadır Eğer daha önce benzer boyalara alerjiniz olmuş ise bu tetkik boya kullanılmadan yapılmalıdır
•Manyetik Rezonans Görüntüleme(MRI): Çok kuvvetli manyetik alan ve radyo dalgaları kullanılarak yapılan bir tetkiktir
•Kemik Sintigrafisi: Kanserin kemiklerinize sıçrayıp sıçramadığını saptamaya yarayan tetkiktir
•Akciğer Röntgeni: Kanserin akciğerlerinize sıçrayıp sıçramadığını saptamaya yöneliktir

Mesane kanserinin tedavisi

Birçok kanser çeşidi gibi mesane kanserinde de erken teşhis ve tedavi kişinin hayat kalitesinin yüksek olmasını ve uzun yıllar yaşamasını olası kılmaktadır

Endoskopik cerrahi tedavi

Sistoskopi sırasında mesane tümörü saptanmışsa doktorunuz görünümüne, sayısına, lokalizasyonuna ve büyüklüğüne dikkat eder Mesanedeki tümör genel anestezi altında sistoskopun ucuna takılan “rezektoskop aleti” ile kesilir buna mesane tümörü “transüretral rezeksiyonu” (TUR) denir Çıkan parçalar mesane tümörünün ne kadar derine gittiğinin belirlenmesi amacıyla patolojiye yollanır Bu sırada doktorunuz gördüğü şüpheli yerlerden biyopsiler alır ve anestezi altında mesane muayenesi yapar Patolog hücrelerdeki değişikliklere göre mesane tümörünün ne kadar kötü olduğunu ad ve derinliğini belirler

Açık cerrahi tedavi

Sık tekrarlayan ve kasa yayılma özelliğinde olan veya ilk saptamada kasa yayılmış mesane tümörlerinde mesanenin tamamen prostat ve seminal veziküllerle beraber alındığı cerrahi işlemdir

Kemoterapi

Kemoterapi, kanser hücrelerinin yok etmek için kullanılan ilaç yöntemidir Mesane tümörünün alınmasının ardından yüzeyel mesane tümörlerinde kanserin tekrarlama riskini azaltmak amacıyla mesaneye verilirler Bunlar direkt bir sonda aracılığı ile mesaneye verilir Hastanın mesanesinde 2 saat kalan bu ilaçlar daha sonra idrar ile dışarı atılır Bu ilaçların etkileri ile tümöre karşı bağışıklık cevabı kuvvetlenmektedir Mesane dışına sıçramış kanserlerde damardan veya ağızdan verilir ve “sistemik kemoterapi” diye adlandırılırlar Diğer tedavi yöntemleriyle birlikte kullanılabilir ve kullanılan ilaca göre de yan etkileri vardır

Radyoterapi

Radyoterapide kanser hücrelerini öldürmek için yüksek enerjili ışınlar kullanılmaktadır Cerrahi gibi radyoterapi de bölgesel bir tedavidir ve verildiği bölgedeki kanser hücrelerini etkiler Diğer tedavi yöntemleri ile kombine veya tek başına kullanılabilir Uygulandığı bölgedeki diğer komşu organları da etkilediğinden bu organların zarar görmesi nedeniyle bazı yan etkiler görülebilmektedir

Dikkatli takip

Yüzeyel mesane tümörleri sık tekrarlama eğiliminde olduklarında hastalar belli aralıklarla sisteskopi yapılmak amacıyla kontrole çağırılırlar Bu kontrollerde elde edilen sonuçlara göre hasta takip programı belirlenmektedir

Prof Dr Halim Hattat

http://wwwesdaturkeyorg/