Mobbing Bir Salgın Mı?

Her yaşta, kültürde ve ırktaki insan işe gitmekten nefret eder; hatta işe gitmeyi ölüm olarak görür Şanslı olanlar sevdikleri bir işte çalışmanın rahatlığını sürerken, diğerleri için çıkış yolu yoktur “Her gün sanki savaşa gidiyormuşum gibi hissediyordum Sanki her an yakınımda bir bomba patlayacakmış gibi endişe içerisindeydim Kimseye güvenemiyordum Hem fiziksel, hem ruhsal olarak tükenmiştim Bir şekilde dinlenmem, rahatlamam gerekiyordu Ancak böyle bir imkanım yoktu” diyordu sıradan bir çalışan olan Diana İş dünyasında neler oluyordu? Neden insanlar iş ortamından bu kadar bunalır olmuştu? Bu durumu düzeltmek için ne yapılabilirdi?
“Mobbing” kelimesi bir çalışan ya da yöneticinin başka bir çalışan ya da yöneticiye gururunu çiğneyerek uzun bir süre boyunca onu hor görmesi anlamına geliyor Saldırıya uğrayan kişi aşağılanıyor, yapmadığı bir hata nedeniyle herkesin önünde küçük düşürülüyor, hakarete uğruyor; kısacası duygusal tacize uğruyor 80’lerin başında Dr Heinz Leymann’ın yürüttüğü iş ortamları üzerine olan bir araştırmaya göre mobbing, “birine ya da bir gruba yönelik sistematik bir saldırganlık” veya “psikolojik terör” olarak nitelendiriliyor

Leymann’ın belirlediği 45 tane tipik mobbing davranışı var; bu davranışlardan bazıları şunlar: Dışlamak, dalga geçmek, sürekli ve gereksiz olumsuz yönde eleştirmek, asılsız dedikodu yapmak, azarlamak, vs Bu tür hareketlere maruz kalan insanlar, aşırı stres nedeniyle fiziksel ve ruhsal olarak zarar görürken ayrıca iş dışındaki sosyal ilişkilerinde de başarısızlığa uğramaya başlarlar

Mobbing ve Zorbalık
Çoğu zaman “zorbalık” ya da “hor görmek” kelimeleri genelde mobbing’in yerine kullanılıyor Bu kelimeler hemen hemen aynı anlama gelseler de iş dünyası için zorbalık ya da hor görmek, mobbing kelimesi kadar uygun değil “Violence at Work”, İş Yerinde Şiddet isimli kitapta zorbalık ve mobbing tecavüz, hırsızlık hatta cinayet ile eşdeğer nitelikte kabul ediliyor Mobbing diğer suçlardan daha zararsız gibi görünse de kişi üzerinde bıraktığı olumsuz etkiler ile intihara bile sürükleyebiliyor
Mobbing insanları hem duygusal, hem de fiziksel yönden etkileyebiliyor Mobbing’in sıklığı, şiddeti ve kalıcılığı da bu etkileri arttırabiliyor Kişinin sadece sağlığı değil, benliği ve özgüveni de yıkıma uğruyor Tüm bu etmenlerden dolayı mobbing’e maruz kalan insanların yakınları da olumsuz yönde etkileniyor Fakat maalesef mobbing kurbanları genelde sanki kendi yetersizliklerinden dolayı bunları yaşıyormuşçasına eleştiriliyorlar Özellikle şirketlerde, mobbing’e maruz kalıp performanslarında düşüş yaşayan çalışanlar; yaşadıklarına bakılmaksızın sertçe cezalandırılabiliyorlar

Tüm Bunlar Neden Oluyor?
Mobbing genellikle ufak bir anlaşmazlıktan veya tartışmadan dolayı oluşabiliyor Alevlenen bu anlaşmazlık hiçbir çözüme ulaşmayınca olaylar geri dönüşü zor bir boyuta doğru ilerliyor Birazcık hoşgörü ile kolayca çözümlenecek bu anlaşmazlık bir süre sonra yıllar boyu sürebilecek bir “Ben haklıyım, o haksız” çekişmesine dönüşüyor Bu çekişme sırasında bir müddet sonra her türlü saldırı ve hakaret kullanılmaya başlanıyor İşin içine kişisel korkular, inançlar ve grup psikolojisi de girince, taraflardan biri eziliyor; diğeri hiç durmadan saldırılarına devam ediyor
Neden hala iş hayatında yaşanan bu tip olaylar için bir yasal düzenleme olmadığını merak ediyor olabilirsiniz Böyle bir yasal düzenlemenin halen hazırlanmamasının üç ana nedeni var Birincisi mobbing tanımına uyan davranışların hemen hemen hepsi, yöneticiler tarafından görmezden geliniyor, fark edilemiyor ya da hoş görülüyor İkinci neden, mobbing’in hala tam olarak cinsel taciz ya da ayrımcılıktan farklı bir kavram olarak görülememesi Ve son olarak; mobbing’e maruz kalan çalışanlar o kadar büyük bir çöküş yaşıyorlar ki kendilerini savunmak için enerjileri ya da cesaretleri kalmıyor

Mobbing’in Sonuçları
Mobbing’in birey üzerindeki bıraktığı etkileri daha önce de açıkladık; iş intihara kadar gidebiliyor İş dünyasında yarattığı sonuç ise şu: İnanılmaz bir iş gücü kaybı, maddi kayıplar… Amerika’nın bazı eyaletlerinde medya ve diğer organizasyonların da yardımıyla mobbing ile ilgili yasal uygulamalar başlamış durumda

Neler Yapılabilir?
Mobbing’e maruz kalan kişilerin yapabileceği birkaç şey var Bunlardan önce ilk olarak şunu anlamaları gerekir: Yaşadıkları bu olaylarda yalnız değiller ve tüm bu maruz kaldıkları durumun bir adı var Bu olay gözardı edilecek bir olay değil Sonrasında artık çözüm seçeneklerini değerlendirebilirler Karşı tarafı dize getirmenin yolu kesin yoksa başka bir iş arayabilirler kendilerine Ancak yeni iş arama süreci önemli olduğu için bu süreçte mutlaka kendilerinin değişime hazır olup olmadığını anlamaları gerek Yeni iş seçimlerinde mutlaka girmeyi planladıkları şirketin mobbing hakkında başarılı bir tutumu olup olmadığını kontrol etmeliler