Güney Vietnam

(1954-1955 Vietnam Devleti, 1955-1975 Vietnam Cumhuriyeti, 1975-1976 Güney Vietnam Cumhuriyeti)

Cenevre Konferansı ertesinde (20 Temmuz 1954) Vietnam'ın 17 paralel sınır olmak üzere ikiye bölünmesi üzerine, bu ayrılıktan doğan iki devletten biriSaygon Hükümeti başkanı Ngo Dinh Diem, Güney Vietnam'da yönetimi ele aldıİmparator Bao Dai ile anlaşmazlık içinde olan Başbakan düzenlediği bir referandumla imparatorun tahttan inmesine (ekim 1955) ve kendisini devlet başkanı ilan etmesini sağladı4 Mart 1956'da seçilen bir kurucu meclis, 7 Temmuz 1956'da son biçimini alan anayasayı kabul ettiBu anayasa'yla ABD'nin desteklediği otoriter bir rejim kurulduAmerikalı eğitmenlerin yönetiminde yeni baştan örgütlenen güney vietnam ordusunun yardımıyla siyasi-dini mezhepleri tasfiye ettiKuzeydeki Ho Chi Minh rejiminden kaçan 850,000 mülteciyi yerleştirmeye çalıştıAma yeni rejim, çeşitli muhalefet hareketlerinin ortaya çıktığı hem ekonomik, hem de siyasi alanlarda güçlüklerle karşılaştıGelişen ABD etkisi, katoliklik ve Ngo Dinh Diem'in otoriter yönetimine karşı komünist olmayan milliyetçiler (1960 ve 1962'deki darbe girişimleri) ve budistlerin muhalefet hareketleri güçlenmeye başladıÖzellikle Mekong Deltası ve Ca Mau Yarımadasında etkili olan bir gerilla hareketini (Vietkong) yöneten Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesi'nde toplanan komünistler 1960'ların başında itibaren Saygon hükümetine karşı nitelikli bir muhalefet hareketi olmaya başladı

1 Kasım 1963'te yapılan askeri darbe Ngo Dinh Diem'in devrilmesi ve öldürülmesiyle sonuçlandıO tarihten itibaren ülke ciddi bir siyasi karışıklık içine düştü ve 1965'e kadar özellikle askerlerin ağırlıkta olduğu çok sayıda hükümet birbirini izlediGene bu döneme Katoliklerle budistler arasındaki nüfuz mücadelesi damgasını vurdu1965'te sayıca 150 bin dolayına ulaşmış olan Vietkong gerillaları Saygon rejimini ciddi biçimde tehdit etmeye başladıBu gelişmeler aynı zamanda ABD'nin Vietnam Savaşı'na daha doğrudan bir biçimde katılmasını getirdiDaha önce askeri donanım,mali yardım ve askeri danışmanlar aracılığıyla Güney Vietnam'a destek veren ABD, Şubat 1965'te gerilla sızmalarını önleme gerekçesiyle Kuzey Vietnam'a karşı yoğun bir hava bombardımanına başladı1968 başlarında Güney Vietnam'da çarpışan ABD askerlerinin sayısı 500 bin'e ulaşmıştı

Haziran 1965'te Devlet başkanı olan Nguyen Van Thieu başkanlığında bir ulusal yönetim konseyi kurulduYeni yönetim Fransa ile diplomatik ilişkileri kesti, Güney Vietnam ordusunun çarpışmalarda daha fazla rol almasını sağlamaya çalıştı, ama başaramadı bunun üzerine rüşvete savaş açmayı denediAncak siyasi istikrarsızlık, ekonomik ve siyasi çöküş, ülke yönetiminin yavaş yavaş, general Thieu'yu açıkça destekleyen Amerikalıların eline geçmesiyle sonuçlandı

Toplumsal alanda Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesi'nin 1969'da kurduğu Güney Vietnam Geçici Devrim Hükümeti'nin toprak dağıtım politikalarına karşılık olarak 1970'te köylü kitlelerini rejime bağlamayı amaçlayan bir tarım reformu başlattıNguyen Van Thieu kendisini, Richard Nixon'un vietnamlaştırma politikasını başarıya ulaştırmak için gerekli olan bir istikrar unsuru olarak kabul ettirdi ve Washington'un tüm desteğini arkasına aldı1971'de tek aday olarak katıldığı seçimlerde geçerli oyların % 94'ünü alarak tekrar seçildiAma 1972'deki Kuzey Vietnam saldırısı vietnamlaştırma politikasının hiçbir işe yaramadığını gösterdi27 Ocak 1973'te Paris'te Geçici Devrim Hükümeti,Kuzey Vietnam, Güney Vietnam ve ABD arasında yapılan görüşmeler anlaşmayla sonuçlandıAma Thieu yönetimi Paris Antlaşmasının özünü kabul etmekle beraber, daha sonra bunlarun uygulanmasını engelledi

Güney Vietnam 1974'te artık savunamadığı uzak askeri mevzileri terk etmeye başladıSonunda Ocak 1975'te nihai Kuzey Vietnam saldırısı başladıGüney Vietnam kuvvetlerinin hiçbir direniş göstermemeleri üzerine Kuzey Vietnam ve Vietkong birlikleri yıldırım hızıyla ilerledilerBunun üzerine, Nguyen Van Thieu 21 Nisan 1975'te istifa ederek Tayvan'a sığındı30 Nisan 1975'te Vietkong birlikleri hiçbir direnişle karşılaşmadan Güney Vietnam'ın başkenti Saygon'a girdiGüney Vietnam hükümetinden geriye kalanlar kayıtsız şartsız teslim oldularGeçici bir askeri yönetimin oluşturulmasından sonra, 2 Temmuz 1976'da Vietnam resmen birleşti