İznik

İznik Türkiye'nin Türkiye Cumhuriyeti, Kuzey yarımkürede, Avrupa ve Asya kıtalarının kesişme noktasında bulunan bir ülke Ülke topraklarının büyük bir bölümü Anadolu yarımadasında, kalanı ise Balkan Yarımadası'nın uzantısı olan Trakya'da bulunur Ülkenin üç yanı Akdeniz, Karadeniz ve bu iki denizi birbirine bağlayan Boğazlar ile Marmara Denizi ve Ege Denizi ile çevrilidir Komşuları Yunanistan, Bulgaristan, Gürcistan, Ermenistan, İran, Irak ve Suriye'dir

Bursa iline bağlı ilçe Kalın Büyük yazıTarihçe İlkçağın ünlü coğrafyacısı Strabon'a göre (İÖ65-İS23) günümüzdeki adıyla İznik, İÖ316'da Bursa Osmanlı Devletinin bir ara başkentliğini yapan, evliyalar diyarı, tarihî abideler şehri, tabiî güzellikleri ve binlerce senedir bilinen şifalı kaplıcaları ile dünyaca isim yapan il

Büyük İskender'in mirasını paylaşmak üzere birbirleriyle amansız bir savaşa girişen komutanlarından Antigono Monophthalmos tarafından kuruldu Çağın koşulları gereği kente kurucusundan dolayı "Antigonia" denildi


Gerçi Semavi Eyice'nin araştırmalarında Notitia Episcopatuum adı verilen bir piskoposluk listesine dayanarak aktardığı bilgilere göre, İznik'in yerinde daha önce "Helikore"adında bir antik kent bulunmaktadırNe varki bu bir savdır ve kentin kuruluş tarihiyle ilgili olarak Strabon'un yazdıkları kabul görmektedir


Antigonia'nın bu adının yalnızca on beş yıl kadar sürdüğü anlaşılıyor Monophthalmos'un aç gözlülüğüne karşı birleşen İskender ardıllarının önderi Lysimakhos, İÖ 301'de Hypsos Savaşını kazanınca bu genç kente el koyar ve sevgili eşinin adının ölümsüzleşmesini istediğinden,Antigonia adını "Nikaia" olarak değiştirirBu konuda değişik bir efsane de konuşulmaktadırMÖ279'da Bithynia Kralı Zipoites,Nicaia'yı ele geçirdi Nicaia bir süre Bithaynia Krallığına başkentlik de yaptıAdına altın sikkeler basıldı ve bundan böyle tarihte "Altın Şehir" ünvanı ile anıldıNicaia Bithynia Krallığı ile Roma İmparatorluğu arasında uzun yıllar devam eden savaşlara sahne olduSonuçta, Bithynia ordusu,General Lucullus komutasındaki Roma ordusuna yenildiŞehir MS 259 yılında Gotların saldırısına uğradıBunun üzerinde Romalılar, Bithynia Krallığı zamanında başlatılan ve MS 123 yılında meydana gelen depremde büyük hasar gören surları daha güçlü olarak inşa ettilerŞehri 4 ana ve 12 tali kapısı bulunan 4970 m uzunluğunda bir sur ile çevirdilerİznik Çağlar boyunca pek çok değişimin mekanı olmuştur


Örneğin(İS 303) yıllarında Roma'nın güçlü imparatorlarından Diocletianus (284-305),puta tapanların tek tanrıcılığa karşı son direnişinin Nikaia'da sergilediKentte topladığı Konsül'de alınan kararlar doğrultusunda, Hıristiyan inancının devletin egemen ideolojisine yönelik tehdidi savuşturmak amacıyla "Nikaia fermanları"nı yayımladıBu fermanlarla "odoratio" denilen imparatorlara tapınım yöntemleri bazı kurallara bağlandı Çok tanrıcılığın gelenekleri arasında bulunan "kuban törenleri" ne katılım, Hıristiyanlar için de zorunlu kılındı İznik,Hıristiyan alemi açısından da ayrı bir öneme sahiptir İmparator büyük Contantinus(306-337),İS 313'te ansızın Hıristiyanlığı kabul etmesinden sonra kendi iktidarına destek olan Hıristiyanlara bir takım haklar tanıyan "Milano Fermanları"nı yayımladı Daha sonra Hıristiyanlığın belli bir disiplin altına alınması için "Birinci Konsül" ini İznik'te topladı Konsül,MS325 tarihinde 218 piskoposun katılımıyla İznik'te yapılmıştırHıristiyanlık dinine hayat veren ve "İznik Yasaları" adıyla bilinen 20 maddelik karar Senatüs Sarayında alınmıştır İmparator IKonstantinus'un huzurları ile yapılan IKonsil şiddetli tartışmalara sahne olur İskenderiyeli din adamı Arius'un "Hz İsa'nın sadece bir insan olduğu ve tanrıdan dünyaya gelmediği" şeklindeki kısa sürede taraftar toplayan tezi,toplantıya katılan piskoposları çileden çıkarır Sonuçta bu gün de savunulan Hzİsa'nın tanrının oğlu olduğuna dair sav kabul görürArius ve arkadaşları toplantıdan kovulurDaha sonra 787 tarihinde Bizans İmparatoriçesi Eirene (780-802) "Yedinci Konsil"i önce İstanbul'da topladı; ama sonra İznik'e taşıma gereğini duydu


Konsil İznik'teki Ayasofya Camii'nde yapılmıştırKısaca İznik'in Hıristiyanlar açısından önemli bir dini cazibe merkezi olmasının sebeplerinden biride budur MS476 yılında Üç kıtada geniş sınırlara dayanması nedeniyle her konuda güçlüklerle karşılaşan Roma İmparatorluğu, Doğu ve Batı Roma İmparatorluğu olarak ikiye ayrılınca, İznik sonradan Bizans adını alan Doğu Roma İmparatorluğu sınırları içinde kaldıNikaia Bizanslıların elinde büyük imar gördüŞehirde kiliseler,su yolları ve sarnıçlar yapıldıSelçuklu Sultanı Alpaslan'ın Bizans ordularını Malazgirt'te 1071'de yenmesinden sonra,Selçuklular XIyüzyılın sonlarında Bizans içlerine kadar yürüdüler Kutalmışoğlu Süleyman Şah, 1075 tarihinde Nicaia'yı aldı ve 1080 yılında Selçuklu devletinin başkenti yaptıAdını da Nicaia'nın izi anlamında "İznik" olarak değiştirdi Böylece İznik,Anadolu'da ilk Türk başkenti oldu1097'nin Haziranında 600000 kişilik, batının büyük şövalyelerinin komutasında (Godefroi de Bouillon, Toulouse'lı Raymond, Normandiya'lı Robert ve Vermandois'lı Hugue) büyük ve düzenli I Haçlı ordusu,kenti Türklerin elinden geri alıp yağmalamadan Bizans İmparatoru'na teslim ettiler Haçlıların Nikaia kuşatması ve fethinin Anadolu ortaçağ tarihinde önemli bir yeri vardır; ilk defa bu münasebetle Batılılar büyümekte olan Türk gücüyle karşı karşıya gelmişlerdir Bir asır sonra,1182'de, Bizans tahtını gasp etmek isteyen (1183- 1185) IAndronikos Komnenos'un başkente ilerleyişinde Nikaia/İznik, yasal imparator Genç IIAleksios'un (1180-1183) tarafını tutunca, kötü bir şekilde cezalandırıldı Kaynaklara göre "bağlarda üzüm salkımları yerine, gömülmeleri yasaklanmış,insan cesetleri sallanıyordu" Nikaia sırasıyla Bithynia Krallığı,Roma ve ardından Bizans imparatorluklarının egemenlik alanına girmiştirHaçlıların İznik'i alıp Bizanslılara bırakmasıyla IIBizans dönemi başlamış olduSelçuklu Türkleri,şehri ancak 22 yıl kadar ellerinde tutabildiler IVHaçlı Seferine katılan Latinler,Anadolu içlerinde kan dökmektense Constantinopolis'i (İstanbul'u) yağmalamayı yeğlediler ve burayı işgal edip Latin İmparatorluğunu kurdular(1204) Bizans'ın saltanat soyu Theodoros Lascaris, İznik'e kaçtı ve burada imparatorluğunu ilan ettiİznik, böylece 57 yıl boyunca başkenti Latin işgali altında olan Bizans İmparatorluğu'nun yönetim merkezi olduBu dönemde surlarda önemli onarımlara girişildi ve surların önüne bir ön duvar (ön sur) inşa edilerek şehrin korunması güçlendirildiBaşkent İznik'te Theodoros Laskaris'den sonra dört imparator tahta çıktıSonuncu olan VIII Michael (1259-1282),1261 yılında İstanbul'u (Constantinopolis) yeniden ele geçirerek Latin İmparatorluğu'na son verdi Böylece Constantinopolis yeniden Bizans İmparatorluğu'nun başkenti oldu