La Haye Adalet Divanı

(Lahey Adalet Divanı adıyla bilinir) Milletler cemiyeti antlaşmasının 14 maddesi gereğince kurulan yargılama kurulu; 15 üyesi vardır (11'i asil, 4'ü yedek) Bu üyeler, Milletler Cemiyeti konseyi ye kurulu tarafından dokuz yıl için seçilirlerdi Süre sona erdikten sonra yeniden seçilebilirlerdi


Adalet divanının merkezi La Haye'deydi Yılda en az bir toplantı yapmak ve kararlarını, gerekçeleriyle bildirmek zorundadır Divanda üyesi olmayan devletler arasında anlaşmazlık çıktığı takdirde, 31 madde, bu devletlerin kendi hâkimini doğrudan doğruya seçmesini ve bu hâkimin, dava süresince toplantıya katılmasını öngörüyordu


1930'da seçilen ve görevleri 1939'da sona eren son şokuz üye yeniden seçilmeyince, Adalet divanı Milletler cemiyeti tarafından lağvedildi (18 nisan 1946 kararı) Birleşmiş Milletler teşkilâtı, Divan'ın yerine Milletlerarası Adalet divanını kurdu



LA HAYE HAKEMLİK DİVANI


1899'da, La Haye'de kurulan milletlerarası yargılama kurulu Milletlerarası hukuk alanında en yetkili bilginleri biraraya toplayan bu kurulan üyeleri, Hollanda'nın başkentinde büyükelçilikleri bulunan imza sahibi devletler tarafından seçilir


Sözü geçen bağımsız devletler arasında beklenmedik bir anlaşmazlık çıkarsa, bunun giderilmesi için, her devlet adı geçen hukuk bilginlerinden ikisini hakem olarak seçer Bu hakemler de, yargı kurulu başkanı olacak bir üst hakem seçme zorundadırlar Hüküm, çoğunluğun oyuna sunulur ve gerekçeli olarak verilir



LA HAYE KONFERANS VE KONVANSİYONLARI


Birinci La Haye konferansı (18 mayıs -28 temmuz 1899):


ar Nikolay II'nin teşebbüsüyle toplandı, bütün Avrupa devletlerinden başka, birçok Amerika ve Asya devletini de biraraya getirdi Konferans, kara savaşının yasaları ve gelenekleri, 22 ağustos 1864 tarihli Cenevre antlaşmasının deniz savaşına uygulanması ve La Haye'de kurulacak bir Hakemlik divanı ve Milletlerarası büro aracılığıyla, milletlerarası anlaşmazlıkların barışçı yollardan çözülmesi konusunda üç sözleşme kabul etti Hava bombardımanlarının, zehirleyici gazların, ve ********* mermilerin yasaklanmasıyla ilgili üç bildiri yayımladı



İkinci La Haye konferansı (15 haziran-18 ekim 1907):


AD cumhurbaşkanı Th Roosevelt'in teşebbüsüyle toplandı; 44 devleti biraraya getirdi Milletlerarası anlaşmazlıkların barışçı yoldan çözülmesi ve kara savaşı talimatnamesi, kara ve deniz savaşı hukuku, tarafsız ülkelerin hak ye ödevleri, savaşın başlatılması (savaşın ilânından sonra başlatılması şart koşuldu) ile ilgili 1899 uzlaşmalarının yeniden gözden geçirilmesiyle sonuçlandı Buna karşılık, İngiliz hükümetinin muhalefeti, bir Milletlerarası mahkemenin kurulmasıyla ilgili antlaşmanın imzalanmasına engel oldu


Milletlerarası görüş ayrılıkları, mecburi hakemlik ilkesinin bir konvansiyonla tespitine imkân vermedi 1885'te olduğu gibi, 1907'de de devletler, silâhlanmanın sınırlanması meselesinde milletlerarası bir anlaşmaya varamadılar


1907 Konvansiyonlarının etkili olmasını engelleyen hukuki sebeplerden biri dayanışma (si omnes) şartının eklenmesidir; bu şarta göre konvansiyonlar ancak imza koyan devletlere uygulanacaktı Bu yüzden konvansiyonu imzalamayan ülkelerin savaşa girmesi, konvansiyonları geçersiz kılmaya yetecekti Nitekim iki dünya savaşında bu durumla karşılaşıldı