Hıristiyanlık'ta İsa

:``İsa farklı din ve inançlarda farklı tanımlanmıştır Daha genel bir tanımı ve diğer dinlerdeki yeri için İsa maddesine bakınız Bu maddede Resim:Christ pantocrator daphne1090-1100jpgAtina`daki Defne Kilisesi`nin kubbesindeki İsa mozaiği (1090-1100)

Hıristiyanlık inancındaki yeri ve önemi açıklanmaktadır``

"Hıristos" da denen (Yunanca "khristos", kutsanmış'tan) İsa Peygamber'e inananların ve öğretisini benimseyenlerin dinidir İsa, Roma imparatoru Augustus zamanında Yahudiye'de (bugünkü Filistin), Beytüllahm'da Hz Meryem'den doğdu 30 yıl kadar sonra, Kudüs'te İmparator Tiberius'un saltanatı döneminde çarmıha gerilerek öldürüldü


Mesaimin kapsamı ve özgünlüğüyle ilgi çeken İsa, Hıristiyanlarca İncili, yani sınırsız bir merhamet yoluyla insanların nasıl kurtulaca

İsa veya Resim:Christ pantocrator daphne1090-1100jpgAtina`daki Defne Kilisesi`nin kubbesindeki İsa mozaiği (1090-1100)

Yunanca ismiyle Î?ηÏ?ούÏ? (IÄ"soÅ©s) (MÖ 8-2 - MS 29-36), ``Yunan dili 3000 yıllık bir geçmişi olan Hint-Avrupa dil ailesine ait bir dildir Antik Yunanca Klasik Yunan uygarlığının dili olarak kullanılmıştır Modern Yunanca Antik Yunancadan oldukça farklı olmakla beraber köken olarak ona dayanır Yunanca, Yunan alfabesi kullanılarak yazılır Modern Yunanca dünyada, çoğu Yunanistan'da yaşayan yaklaşık 12 milyon kişinin anadilidir

Nasıralı İsa`` olarak da bilinen Aşağı Galile bölgesindeki tarihi bir kasaba Modern İsrail'in kuzeyindedir

Hıristiyanlık inancındaki temel figürdür "Hıristos" da denen (Yunanca "khristos", kutsanmış'tan) İsa Peygamber'e inananların ve öğretisini benimseyenlerin dinidir İsa, Roma imparatoru Augustus zamanında Yahudiye'de (bugünkü Filistin), Beytüllahm'da Hz Meryem'den doğdu 30 yıl kadar sonra, Kudüs'te İmparator Tiberius'un saltanatı döneminde çarmıha gerilerek öldürüldü


Mesaimin kapsamı ve özgünlüğüyle ilgi çeken İsa, Hıristiyanlarca İncili, yani sınırsız bir merhamet yoluyla insanların nasıl kurtulaca

Hıristiyanlıkta İsa Mesih olarak inanılır ki bu tanım ona "Hıristos" da denen (Yunanca "khristos", kutsanmış'tan) İsa Peygamber'e inananların ve öğretisini benimseyenlerin dinidir İsa, Roma imparatoru Augustus zamanında Yahudiye'de (bugünkü Filistin), Beytüllahm'da Hz Meryem'den doğdu 30 yıl kadar sonra, Kudüs'te İmparator Tiberius'un saltanatı döneminde çarmıha gerilerek öldürüldü


Mesaimin kapsamı ve özgünlüğüyle ilgi çeken İsa, Hıristiyanlarca İncili, yani sınırsız bir merhamet yoluyla insanların nasıl kurtulaca

İbrani İbraniler

Mesih anlayışı bağlamında verilmiştir ki Hıristiyanlara göre İsa, Daha çok Yahudiler arasında yaygın bir inanca göre, Mesih gününde gökten inecek, yıkılan Yahudi devletini, kutsal birliği yeniden kuracak, ezilen Yahudi milletini kurtaracaktır


Mesih, tanrı gücü taşıyan, Tanrı'nın yeryüzünde, bütün âlemlerde temsilcisi olan yüce bir varlıktır Ölmemiştir, göklerde, Yahudi milletine vaat edilen kurtuluş gününü beklemektedir Hıristiyanlar tarafından biraz değiştirilerek benimsenen bu inanç, zamanla birçok din savaşına, mezhep ayrılıklarına yol açtı

Mesih`tir Teolojide kullanılan, İsa`nın yaşamına dair ana kaynaklar Yeni Ahit`teki dört kanonik İncil`dir Genel kabule göre bunlar İsa`nın ölümünden birkaç on yıl sonra yazılmıştır

==Soyu ve Doğumu==İbrahim`in oğlu İshak`ın soyundan geldiğine inanılır
Annesi Meryem, Levioğulları soyundan geliyordu Yeni Antlaşma, Meryem`in nişanlısı olarak andığı Marangoz Yusuf`un Davud`a kadar çıkan soyağacını verir Eski Antlaşma`da Meryem`den veya İsa`dan sözedilmez Kuran`da ise sadece Meryem`den ve İsa`dan bahsedilir, Meryem`in bir nişanlısı olup olmadığı belirtilmez İsa`nın Roma imparatoru Augustus zamanında Betlehem`de (MÖ04) dünyaya geldiği sanılmaktadır

Hıristiyanlık`taki Yeri ve Önemi

`` Hıristiyanlığa göre`` Tanrı`ın bir meleği Meryem isimli genç bir bakireye, bir oğul doğuracağını söyler Çocuğun adı da İsa olacaktır İsa, `Kurtarıcı` demektir Hıristiyan inancında İsa Mesih`in bu dünyada babası yoktur, sadece annesi vardır Tanrı kendi gücü ve sözüyle, Meryem`in hamile kalmasını sağlamıştırHıristiyan kaynaklarında İsa Mesih`in temsili bir resmi
İsa 30 yaşına kadar marangozluk yapar Yoksul ama rahat bir evde büyür Çocukluk ve delikanlılık dönemine ilişkin çok az şey bilinir 30 yaşlarında Vaftizci Yahya ile karşılaşır Vaftizci Yahya, Şeria Irmağı kıyılarında vaazlar verir ve Yahudiler`in beklediği kurtarıcının (Mesih`in) gelmesinin yakın olduğunu anlatırdı Bu nedenle Yahya, çoğunlukla İsa`nın müjdecisi olarak nitelenir Yahya, tövbe ederek, Mesih`in gelişini bekleyenleri Şeria Irmağı`nın sularıyla vaftiz eder, ruhlarını arındırırdı Bu nedenle, Vaftizci Yahya olarak anılagelmiştir İsa da Vaftizci Yahya tarafından Şeria Irmağı`nda vaftiz edildi Çok geçmeden izleyicilerinden küçük bir grupla birlikte dolaşarak vaaz vermeye başladı Kendisi de bir Yahudi olduğu için bazen Yahudiler`in ibadet yeri olan sinagoglarda ama genellikle açık havada vaaz verirdi Vaazlarında Tanrı`nın egemenliğinin yakın olduğunu, İnsanların bu müjdeye inanmalarını söylüyordu

Bu çağrı yüzyıllardır Tanrı`nın bir kurtancı göndermesini bekleyen Yahudiler üzerinde etkili oldu Yahudiler, topraklarını yitirmiş, ezilmiş ve kendi yurtlarından sürgün edilmişlerdi ama Tanrı`nın Mesih göndereceğine, Mesih`in barışın ve adaletin egemenliğini kuracağına olan inançlarını sürdürüyorlardı İsa vaizliğinin ilk döneminde, Celile`deki Kefernahum kentinde yaşadı ve çevredeki kasaba ve köylere geziler yaptı İnciller`e göre bu dönemde çeşitli mucizeler gerçekleştirerek dinsel gücünü kanıtladı Hıristiyanlığın Kutsal Kitap`ında ölülerin diriltilmesi, şeytan kovma, hastaların iyileştirilmesi, rüzgârların ve dalgaların durdurulması gibi birçok mucizeden söz edilir İsa çoğunlukla, kısa öyküler ya da sıradan insanların yaşamlarından derlediği vurucu olaylar anlatarak iletmek istediği mesajı insanlara ulaştırırdı İçinde yaşadıkları düzenden hoşnut olmayan insanlar İsa`nın, kendisini onaylamayan din yetkililerini açık sözlülükle eleştirmesinden hoşlanıyordu Yahudi önderler ise onu, Musevilik`in kurallarına aykırı davranmakla suçladı İsa ise, Tanrı`nın, onların yasalarını ya da saygınlıklarını önemsemediğini, onun insanlarda sevecenlik ve hoşgörü aradığını söylüyordu Din büyüklerine dalkavukluk etmek için hiç çaba göstermeyen İsa, giderek onların nefretini kazandı Yahudi önderlerin bir bölümü İsa`nın öğretisinin yanlış olduğunu ve insanları yanlış yola sürüklediğini düşünüyordu Ötekiler ise o dönemde yönetimde bulunan Romalılar`a karşı siyasal bir hareket başlatabileceğinden, bunun da büyük bir yıkıma yol açacağından kaygılanıyordu Önderlerin büyük bir bölümü, onun öğretisinin kendi konumlarını tehlikeye düşürebileceğini düşünüp, şu ya da bu nedenle ondan kurtulmaları gerektiği sonucuna vardılar

İsa yaşamına ve öğretisine yönelik bu tehdit karşısında hazırlıklı olmak için kendi seçtiği 12 havariyi özel bir eğitimden geçirdi Dinsel deneyimlerinin en özlülerinden bazılarını onlarla paylaştı İsa havarilerine kendi müjdelediği krallığın, Kudüs`te zafer kazanarak yönetimi ele geçiren bir dünya önderininkine benzemeyeceğini anlattı İsa, yaşamının son yılında Yahudiler`in Hamursuz Bayramı için Kudüs`e gitti O sırada kent, yüzlerce yıl önce Mısır`da yaşayan Yahudiler`in kölelikten kurtulmalarını kutlamaya gelen hacılarla dolup taşıyordu Başlangıçta her şey iyi gitti Kalabalık topluluklar, İsa`yı Nasıralı peygamber olarak selamladılar Ne var ki, İsa, kendisine karşı olanların çoğaldığının ve daha kötüsü, havarilerinden birinin ona sırt çevirdiğinin farkındaydı Yahuda İskaryot, bulunduğu yeri yöneticilere göstererek İsa`ya ihanet etti Bu ihanetin nedeni kesin olarak anlaşılamamıştır Yine de bu ihanetin altında yatan gizli bir gerçeğe dair bir teori mevcuttur Bu teoriye göre İsa Yahuda`ya bedeninin bu dünyadan kurtarılması gerektiğini ve ancak bedeni ölüp maddi ve bozulmuş olan bu dünyadan kurtulunca gerçek kurtuluşa kavuşacağını söylemiştir Bunu Yahuda`ya ifşa etmesinin nedeni ise bu dünyanın kurtulunması gereken bir yer olduğu düşüncesini havariler içinde bir tek onun kavrayabileceğine inanmış olmasıdır Bu teoriyi desteklediği ve Hıristiyanlığın temellerini değiştirecek ölçüde farklılıklar içerdiği öne sürülen Yahuda İncili ile ilgili son dönem bulguları bu konudaki tartışmaları daha da alevlendirmiştir Öleceğini anlayan ve bu ölümün havarilerinin inancını sarsacağından kaygılanan İsa, onları Son Akşam Yemeği`nde bir araya getirdi ve ölmesinin gerekli olduğunu, böylelikle Tanrı ile insanlar arasında yeni bir bağ kurulacağını açıkladı Öldükten sonra İsa`nın öğretisini yaymak havarilerin görevi olacağı için, onlarla Tanrı arasında da yeni bir bağ kurulacaktı İsa ekmekle şarabı aldı, kutsadı ve havarilerine vererek kendi bedeni ve kanı olduğunu söyledi (Bu daha sonraları Hıristiyanlıkta önemli bir yere sahip olacak bir törene dönüşmüştür ve trans-substansiyalizm olarak da bilinir) Yemekten sonra İsa ve havarileri Kudüs`ün doğu yakasındaki Zeytin Dağı`na ve oradan da tepenin yamaçlarındaki Getsemani Bahçesi`ne gittiler Bu bahçede, Yahuda`nın yol gösterdiği görevliler İsa`yı tutukladı İsa aynı gece yargılanmak üzere Yahudi Önderlerin karşısına çıkarıldı Hıristiyanlık inancına göre sorgusu sırasında Tanrı`nın oğlu musun? sorusuna olumlu yanıt verince, Yahudi önderler günah işlediği gerekçesiyle onu ölüme mahkûm ettiler

Verilen bu idam kararı, Romalı Vali Pontius Pilatus`un onayı olmaksızın uygulanamazdı Pilatus, aslında İsa`nın suçluluğuna inanmıyordu ama Yahudi Önderlerin ve onların izleyicilerinin bu istekte direnmeleri üzerine İsa`yı çarmıha gerdirme cezasına çarptırdı O dönemde Romalılar, suçluları haç biçiminde bir kalasa çivileyerek idam ederlerdi İsa, cuma günü Pilatus`un askerlerince başına dikenden bir taç giydirilerek çarmıha gerildi O günün akşamında ölüsü çarmıhtan indirildi ve izleyicilerinden Aramatyalı Yusuf`a ait bir mezara kondu Mezarın girişi büyük bir taşla örtüldü Daha sonra gelişen olaylar Hıristiyanlığın Kutsal Kitap`ında şöyle anlatılır: ``Cumartesi günü erken saatlerde bir grup kadın mezarı ziyarete gittiğinde taşın yerinden kaldırıldığını ve cesedin orada olmadığını gördü`` Kısa bir süre sonra İsa`nın, önce Meryem`e ve ardından havarilerine göründüğüne ilişkin söylentiler çabucak yayıldı İsa`nın yeniden dirilişi Hıristiyanlık`ın en önemli inançlarından biridir Bu inanç, havarilerine ve izleyicilerine yeni bir güç vermiş ve Hıristiyanlık`ın yayılması için yaptıkları çalışmaları hızlandırmıştır

İsa`nın Tanrılığı

Katolik, Ortodoks ve Protestan teolojisine göre İsa`nın birbirine karışmayan iki ayrı tabiatı vardır, insan doğası ve Tanrı doğası İsa aynı anda hem insan hem de Tanrı`dır Bu iki doğanın birbirine karışmadan birleşmesine hipostatik birleşme denir İsa ve Tanrı benlikte birleşirler İsa, Hıristiyanlara göre Tanrı`nın yaşayan, diri sözüdür
Hıristiyanlar hipostatik birleşmeyi ``Tanrı olan İsa, kul özünü alıp dünyada doğmuştur ama `yaratılışın çamuruyla` kirlenmemiştir`` şeklinde açıklarlar Bu doğan söz Tanrı`nın parçası değildir, çünkü Tanrı parçalara bölünemez

Hıristiyanlara göre üç kişilikli olan Tanrı`nın özünün ikinci kişisi ezeli söz, tarihte bir zamanda kul özü kişiliği alarak insan bedenine girmiştir ve bu İsa Mesih`tir Hıristiyanlar Tanrı`nın üç kişiliği ile ilgili bilgilerin Tevrat`ta da anlatıldığına inanır

Tanrı doğasının İsa`nın bedeniyle ilgisi yoktur ``Baba`` ile aynı olan bir doğayı taşımaktadır ikisi de aynı kaynaktandır Bu nedenle de İsa, Tanrı olarak kabul edilir

İncil insan doğasını şöyle açıklar:

Flp 2:6 Mesih, Tanrı özüne sahip olduğu halde, Tanrı`ya eşitliği sımsıkı sarılacak bir hak saymadı

Flp 2:7-8 Ama yüceliğinden soyunarak kul özünü aldı ve insan benzeyişinde doğdu İnsan biçimine bürünmüş olarak ölüme, çarmıh üzerinde ölüme bile boyun eğip kendini alçalttı

İsa, İncil`de ``Baba``ya seslenirken bu konuşma aynı varlığın iki benliği arasında geçer İsa`nın kul özü kişiliği, ilahi kişilikle konuşur, yani Baba`ya dua edenin İsa`nın kul özü olduğu söylenir

Kul özü de almış olan Tanrı`nın ikinci kişiliği (söz), artık dünyada iken doğa değil ama konum olarak Öz`den (Baba`dan) aşağı seviyededir bu nedenle İncil`de ``Baba benden üstündür`` demiştir İncil, İsa`nın çarmıha gerildikten sonra tekrar yüceltileceğini söyler Çünkü artık dünyada olmayacak ve kul özü kalmayacaktır



Bu makale, online kullanıcı topluluğu tarafından oluşturulan ve düzenlenen özgür ansiklopedi projesi Wikipedia'nın Türkçe versiyonu Vikipedi'deki Hıristiyanlık'ta İsa maddesinden kopyalanmıştır Bu makale, GNU Özgür Belgeleme Lisansı ilkeleri kapsamında özgürce kullanılabilir