Elektronik Kumandalı Uçuş

250pxBir Airbus A321 uçağının fly by wire tipindeki kokpiti
Fly-by-wire en temel anlamıyla elektronik kumandalı uçuş olarak adlandırılabilir Ancak bazı kaynakalarda telli uçuş olarak da geçmektedir Bu teknoloji, yeni nesil uçaklar olarak adlandırılan ve uçuş kumanda yüzeylerinin hareketinin lövye ile değilde bir nevi joystick olan ve havacılık ta sidestick diye adlandırılan kumanda aletiyle sağlandığı uçaklarda bulunur

==Açıklama==
Klasik yöntemde pilotun kumanda ettiği levye uçuş kumanda yüzeylerine kalın kumanda kabloları ile fiziksel olarak bağlıyken ve temelde mekaniki bir harteket iletimi mevcutkenü, fly-by-wire sistemiyle donatılmış uçaklarda bunun aksine kumanda yüzeyleri ile sidestick arasında hiçbir fiziksel bağlantı yoktur Fiziksel bağlantı yerine hareket komutu tamamen elektriki olarak iletilir ve işte bu da İngilizcede wire (Türkçe:Tel) sözcüğü ile ifade edilir

==Sistemin temel çalışma prensibi==Pilot tarafından Pilot Pilot bir hava vasıtasını kullanmak ve idare etmekle vazifeli kimse Pilot kelimesi genellikle havacılıkla ilgili bir terim olmakla birlikte; uzman deniz kaptanlarına, bazı yöneticilere de pilot ismi verilmekte; deneme mahiyetinde yapılan işler ve bu işlerin yapıldığı yerler de"pilot iş", "pilot bölge" olarak adlandırılmaktadır


Tarihi: İnsanlar yaratıldıklarından beri uçmaya çalışmışlar, birçok kişi de başarılı veya başarısız neticelenen uçuş denemeleri yapmıştır: Bizde H

sidestick`e uygulanan kuvvet sidestick tarafından algılanır ve bu algılanan hareket elektriki sinyallere çevrilerek, Uçuş bilgisayarına gönderilir Uçuş bilgisayarı aldığı bu komutu elektrik telleri aracılığıyla yine elektriki olarak kumanda yüzeyine bağlı olan servomotorlara gönderir ve yarı elektriki yarı mekanik olan bu servomotorlar elektriki sinyali mekanik hareketine çevirerek kumanda ettikleri uçuş kumanda yüzeyini hareket ettitirirler

==Avantajları==
Bu sistemin sıkı bir savunucusu olan uçak üreticisi Airbus`ın savunmasındaki en temel bu sisteme eklediği ve pilotun aşırı komutlarını kısıtlayan sistemdir Bu sayede pilotun yaptığı ve uçağın limitlerini zorlayıcı terslikler uçuş bilgisayarı tarafından kontrol edilir Ayrıca pliot uçarken bile sistem küçük hareket komutları ile uçağın dengesinin korunmasını sağlar ki bunları çoğu zaman pilot bile hissetmez

Ancak Airbus`ın bu sistemin sıkı bir savunucusu olmasının aksine bir başka uçak üreticisi olan Boeing firması uçuş esnasında son sözün pilot tarafından söylenmesi gerektiği prensibiyle yani pilotun uçağa istediği hareketi tam olarak verebilmesi gerektiğini savunur ve yeni tip uçaklarında dahi klasik lövye kumanda sistemini kullanmaktadır

==Uygulama Alanları==
Özellikle son teknoloji Airbus A320, A330, A340, A380 tipi uçaklar bu kategoridedir


Bu makale, online kullanıcı topluluğu tarafından oluşturulan ve düzenlenen özgür ansiklopedi projesi Wikipedia'nın Türkçe versiyonu Vikipedi'deki Elektronik kumandalı uçuş maddesinden kopyalanmıştır Bu makale, GNU Özgür Belgeleme Lisansı ilkeleri kapsamında özgürce kullanılabilir