Dünyanın Evrimi

Diğer anlamıEvrim (anlam ayrım)
Jeoloji çağları
Azoik devir (canlısız)

:13,5 milyar Büyük patlama ile maddenin evriminin başlaması : Big Bang Ayrıntılı bilgi : İnsanlık Tarihi, Alaeddin Şener, sayfa 33-38Bilim ve Teknik Dergisi sayı: 377
::Büyük patlamadan 10<sup>-35</sup> saniye sonra atom altı parçacıkları ;

Kuarkların oluşması
::Büyük patlamadan 1 saniye sonra Kuark Parçacık Fiziğinde Standart Modele göre maddenin en küçük iki yapıtaşından biridir (diğerleri Leptonlardır) Kuarkların karşıt parçacıklarına ise karşıt kuark adı verilir Kuarklar ve karşıt kuarklar sadece temel dört kuvvet ile etkileşirler Standart Modele göre üç farklı nesilde toplam 6 çeşit kuark vardır ve özellikleri aşağıdaki tabloda verilmiştir

Gama ışınları
::Büyük patlamadan 3 dakika sonra genişleyen evrenin yarıçapı 40 ışık yılı noktaya ulaşması
::Büyük patlamadan 100 bin yıl sonra Gama (alfabe)Gama Yunan alfabesinde bir harf

maddenin görünmesi
::Büyük patlamadan 3 milyon yıl sonra ilk elementler Helyum ve Hidrojen`in ortaya çıkması Büyük patlamadan sonraki aşamalar :Yaşamın Kökeni, Osman Gürel, Sayfa 13 ve 48)
:5 milyar, Güneş`in oluşması
:4,5 milyar, Dünya`nın oluşması
:4 milyar, Ay`ın oluşması

Arkeozoik devir (canlılı)

:3,5 milyar Canlılığa geçiş ve tek hücreliler
::3,465 milyar, Cynobacteria benzeri canlılar
:3 milyar, prekaryotlar (çekirdeksiz tek hücreliler)
:2 milyar, ökaryotlar (çekirdekli tek hücreliler)

Proterozoik devir

:1,5 milyar , 600 milyon, bakteriler - deniz yosunları - mantarlar - ilkel canlılar
:1,2 milyar, eşeyli üreme
:700 milyon hayvanlar ve bitkiler farklılaşıyor
Paleozoik devir

:600-500 milyon, Kambriyen dönemi omurgasız deniz canlıları
:500 milyon , omurgalı deniz canlıları, yaşamın karalara geçmeye başlaması
:500-400 milyon, Ordovisyen dönemi kabuklular, midyegiller, deniz yosunları, su otları
:440-400 milyon, Silurian dönemi , soluk alan hayvanlar
:400-350 milyon, Devonian dönemi, Amfibiler, kafadan bacaklılar
:350-300 milyon, Missisippian dönemi , karaların genişlemesi, ilkel kafadan bacaklılar, kanatlı böcekler
:300-270 milyon, Pennysylvanian dönemi, sıcak iklim, bataklıklar, iri sürüngenler, böcekler
:270-220 milyon, Permiyen dönemi, sürüngen türleri
Mezozoik devir (orta evrim düzeyinde canlılık)

:220 - 180 milyon, Triassic dönem, volkan etkinlikleri , deniz sürüngenleri,
:200 milyon eski (arkaik) (yumurtlayan) memeliler
:180-135 milyon, Jurassic dönem, dinazorlar, kozalaklı bitkiler
:135-70 milyon, Cretaceous dönemi, dev kertengelelerin yok oluşu, çiçekli ağaçlar,günümüz böcekleri
:100 milyon yeni (eteneli) (plesentalı) memeliler
Cenozozik devir (son jeolojik dönem)

:70-60 milyon,Paleogene dönemi, Paleocene çağı, kemirgenler (prosimiyen) ( kemirgen memeliler) ağaçsivrifaresi, kuşlar
:65 milyon, dinazorların yok oluşu
:60-40 milyon, Paleogene dönemi, Eocene çağı, yüksek memeliler ( primatlar)
:40-25 milyon, Paleogene dönemi, Oligocene çağı, hançerdişli kedigiller
:30 milyon, antropoidler (insana yaklaşan primatlar)
:25-10 milyon, Neogene dönemi, Miocene çağı, otlayan memeliler, Catharhin`ler (insanınkine benzeyen diş yapısı bulunan eski dünya maymunları)
:10-1 milyon, Neogene dönemi, Pliocene çağı, dağların yükselmesi, iklimin soğuması
:20 milyon, insanımsılar ( homonoidler)
:15 milyon, kuyruksuz iri maymunlar (ape`lar)
:7,5 milyon, Pongit`ler ( Orangutan soy ağacının ayrılması)
:6 milyon, Panida`lar ( Goril ve Şempaze soy ağacının ayrılması)
:5 milyon, insansılar ( hominidler)
:4-3 milyon, Australopithecus
:4 milyon, insansıların dikilmesi ( hominianlar) (ayağa kalkması) Bilim ve Buluşlar Tarihi, Isaac Asimov, sayfa 9-12 Bilim ve Teknik Dergisi sayı: 373 İnsanlık Tarihi, Alaeddin Şener, sayfa 48-64
:3 milyon, insan cinsi (homo) ve onun ilk türü ( homo habilis)
Paleolitik Kültür Evresi başlangıcı (Eski Taş Çağı)
:2,5 milyon, kültürel evrimin organik evrim önüne geçmesi,
:2,5 - 2 milyon, dik duran insan türü (homo erectus), taş aletler
:1 milyon, Quaternary dönemi, Pleistocene çağı (10 bin yıla kadar) düşünen insan türü ( homo sapiens) , buzulların yayılması
:500 bin, Ateş kullanımı
:200 bin, Çağdaş tipte düşünen insan (modern homo sapiens) (bugün var olan ırklar), din Bilim ve Buluşlar Tarihi, Isaac Asimov, sayfa 17, Cenazede yiyecek ve içecekler sık sık ölüyle gömülüyordu Eğer ölümden sonra hayat olduğunu hissettilerse bunu din dediğimiz şeyin ilk olarak ortaya olarak düşünebiliriz
Mezolitik Kültür Evresi başlangıcı (Orta Taş Çağı)
:31-13 bin, Sanat31 bin, Güney Afrika`daki Classies Irmağı ağzındaki Cosquer Mağarası en eski resimleri31 bin, Fransa`daki Chauvet Mağarası resimleri25 bin, Cosquer Mağarası resimleri17 bin, Lascaux mağarası resimleri15 bin, Tuc d`Audoubert Mağarası resimleri13 bin Niaux Mağarası resimleri
:14 bin, Hayvanların evcilleştirilmesi1950`lerde Kuzey Irak`ta insanlarla birlikte köpek fosilide bulunmuştur
Neolitik Kültür Evresi başlangıcı
:MÖ 10 bin - Quaternary dönemi, Holocene çağı, Asalaklıktan üreticiliğe geçiş
:MÖ 9000
:MÖ 8000 - Tarım, yerleşik hayat
:MÖ 7000 - Çömlekçilik
:MÖ 6000 - Dokumacılık, keten, sal, orak, Öküzün evcileştirilmesi
:MÖ 5000 - Sulama, terazi
:MÖ 4000 -- Bakır , güneş saati , Pakistan`da İndus Uygarlığı
:MÖ 3600 - Bronz kullanımı
:MÖ 3500 - Sümerlerde Tekerlekli arabalar- yazı- saban , Mısır`da Nehir kayıkları
:MÖ 3000 - Eşitlikçi ilkel topluluktan katmanlı uygar topluma geçiş (Uluslar) , Mum kullanımı
:MÖ 2800 - Takvim
:MÖ 2650 - Taş anıtlar
:MÖ 2500 - Edebiyat ( Homeros`un İlyada ve Odysseia), Cam
:MÖ 2340 - İmparatorluklar
: MÖ 20 yüzyıl - At`ın evcilleşmesi , Fenike şehir devletleri
: MÖ 19 yüzyıl
: MÖ 18 yüzyıl - Matematik ve Astronomi , Fermantasyon
: MÖ 17 yüzyıl - Hammurabi Kanunları
: MÖ 16 yüzyıl
: MÖ 15 yüzyıl - Tıp, Ebers Papirüsü, Alfabe
: MÖ 14 yüzyıl
: MÖ 13 yüzyıl - Tektanrıcılık
: MÖ 12 yüzyıl - Boyalar
: MÖ 11 yüzyıl - Denizcilik
: MÖ 10 yüzyıl
: MÖ 9 yüzyıl
: MÖ 8 yüzyıl
: MÖ 7 yüzyıl
: MÖ 6 yüzyıl
: MÖ 5 yüzyıl
: MÖ 4 yüzyıl
: MÖ 3 yüzyıl
: MÖ 2 yüzyıl
: MÖ 1 yüzyıl
: 1 yüzyıl
: 2 yüzyıl
: 3 yüzyıl
: 4 yüzyıl
: 5 yüzyıl
: 6 yüzyıl
: 7 yüzyıl
: 8 yüzyıl
: 9 yüzyıl
: 10 yüzyıl
: 11 yüzyıl
: 12 yüzyıl
: 13 yüzyıl
: 14 yüzyıl
: 15 yüzyıl
: 16 yüzyıl
: 17 yüzyıl - Sanayi Devrimi
: 18 yüzyıl
: 19 yüzyıl
: 20 yüzyıl
: 21 yüzyıl

===Kaynaklar - Notlar
<references/>

Ayrıca bakınız Dünden Bugüne İnsan, Metin Özbek, İmge Kitapevi Antropoloji, Nephan Saran, İnkılap Kitapevi Yaşamın Kökeni, Osman Gürel, Pan Yayıncılık

Bu makale, online kullanıcı topluluğu tarafından oluşturulan ve düzenlenen özgür ansiklopedi projesi Wikipedia'nın Türkçe versiyonu Vikipedi'deki Dünyanın evrimi maddesinden kopyalanmıştır Bu makale, GNU Özgür Belgeleme Lisansı ilkeleri kapsamında özgürce kullanılabilir