Fenari İsa Camii Mimari Özellikleri

Mimari özellikleri



Kuzey kilisenin içi


Kuzey kilisenin kubbesi


Kuzey kilise
Kuzey Kilise, o dönem mimarisinde pek rastlanmayan bir biçimde inşa edilmiştir Beşnoktasal yapı tarzı olarak adlandırlabilecek bu yapı, ana binanın dört köşesinde ve tam ortasında birer kolona sahipti Bu, Konstantinopolis şehrinde, bu tarzda yapılan ilk din yapılardan biriydi Büyük olasılıkla kalıntıları günümüze ulaşmayan 880 yapımlı Nea Eklezya'nın (Yeni Kilise) bir prototipiydi[12]
Kilisenin boyutları nispeten küçüktür İç kullanım alanı 13 metre uzunluğunda ve 95 metre genişliğindedir O dönemde manastırda yaşayacak olan nüfusa yetecek boyutlarda tasarlanmış ve inşa edilmiştir Kuzey kilisenin duvarları tuğla ve küçük sert taş blokların birlikte kullanılmasıyla inşa edilmişti Bu, 10'uncu yüzyıl Bizans mimarisinin tipik özelliklerinden biriydi[13] Tuğlalar kalın bir harç tabakası kullanılarak birleştirilmişti
Yapının 3 yüksek yarı-kubbesi apsis vardır Ortadaki apsis, pastoforya, köşeli yapıdadır Merkez apsisin yanlarındaki apsisler ise geleneksel Bizans kiliselerinde olduğu gibi diakonikon ve prothesis olarak kullanılmaktadır Apsisler üçlü ve tekli kargı pencerelerle bölünmüştür Ayinlerin yapıldığı yer olan naosta iki sıra pencere yer alır Alt sıradakiler üçlü kargı pencere olup, üst sıradakiler yarım dairesel biçimdedir Kilisede iki uzun pareklezyon vardır ve bunların uçları birer apsisle sonlanmaktadır Yapının dört yanında, kubbeye dayanak görevi yapan dört çatı duvarı vardır ve sekiz pencereli kubbe bunların üstüne kondurulmuştur
Özgün süslemelerden günümüze, dört merkez taşıyıcı kolondan üçünün dibindekiler kalmıştır Ayrıca pencere kenarlarında ve kubbe kasnağında da Bizans döneminden kalma özgün dekoratif süslemeler göze çarpmaktadır Özgün planda duvarlarında genelde mermer paneller ve renkli çiniler bulunsa da günümüzde yalnızca izleri görülebilmektedir[13]
Genel olarak değerlendirildiğinde, kuzey kilise, Laleli'de bulunan ve kiliseden camiye çevrilmiş başka bir yapı olan Mireleon Kilisesi (Bodrum Camii) ile büyük mimari benzerlikler göstermektedir[14]
Güney kilise




Yahya peygambere adanan güney kilisenin kubbesi


Güney Kilise, üzerinde bir kubbe bulunan dörtgen biçimli bir mekandır Sonradan eklenmiş bir pareklezyonu bulunmaktadır Geç dönem Paleologos mimarisinin özelliklerini taşımaktadır Kilisenin yapımında katkısı olan iyilikseverlerin anısına koyulan anıtlara ve mozolelere yer açmak adına pareklezyonlar ile kilise genişletilmişti Kilisenin merkez bölümü 3 sütunlu bir kemeler yan bölümlerden ayrılmıştı Kalabalık ayinlerde burada toplanan kişiler kilisenin orta bölümünde olup bitenleri görmekte güçlük çekmiş olması olasıdır
Kuzey Kilise'de olduğu gibi burada da dış duvarlar tuğla ve taşın birlikte kullanılmasıyla oluşturulmuştur Güney kilisede ve bu kilisenin ana apsisinde yoğun olarak süslemeler yapılmıştır Ana apsis, üç sıra nişten meydana gelmiştir Ortada üç sıra pencere bulunur Duvarların yapımında kullanılan tuğlalar svastikalar, yaylar, güneş haçları ve menderesler oluşturacak biçimde dizilmiştir [15] Desenler arasında beyaz ve koyu kırmızı şeritler bulunur Genel olarak bir sıra taş; iki ila beş sıra da tuğla kullanılmıştır Bu yapı, İstanbul'da orta ve geç dönem Bizans mimarisinin özelliklerini yansıtan önemli yapıtlardandır

Kaynak : Wikipedia