Sırplar

Sırplar Balkanlarda yaşayan halklardan biri Bir Slav boyu olan Sırplar, Slav dillerinin güney grubuna giren Sırp-Hırvat dili konuşurlar Sırpçaya mahsus sesleri belirtmek için kabartılmış Dil

Kiril alfabesi kullanılır bkz Kiril alfabesi

Hıristiyan olup, Alm Christentum (n), Fr Christianisme (m), İng Christianity Îsâ aleyhisselâma gönderilen hak din Îsevîliğin bozulmuş hâline verilen ad Aslı bozulmuş semâvî dinlerdendir Semâvî din, değeri üstün ve yüce olan, ilâhî bir kaynağa dayanan ve tek Allah'a inanmayı kabul eden "hak din" demektir Hıristiyanlığın aslı, ilâhî vahye dayanır Bizzat Allahü teâlâ tarafından hazret-i Îsâ'ya gönderilmiştir

Ortodoks mezhebine mensupturlar


Sırplar, Ortodoksluk Hristiyanlığın üç büyük mezhebinden biri Ortodoks (yunanca "orthos" doğru ve "doksa" inanç kelimelerinin birleşmesiyle meydana gelmiş "doğru inanç" anlamını ifade eder "Doğu kilisesinin güttüğü mezhep, bu mezhebe uyan kişi" demektir Ortodoksluk dışındaki diğer iki mezhep, Katoliklik ve Protestanlık'tır Ortodoksluk 1054 yılında Roma'dan ayrılmıştır Herhangi bir alanda geleneklere sıkı sıkıya bağlı olan, vahye ve meşru kilisenin kararlarına uygun doktrin ve düşüncelerin tüm

Avrupadaki büyük kavimler göçünde Slavlarla birlikte, önce Rusya ovalarına daha sonra Lehistana, 7 yüzyıl içinde de Moravyaya yerleştiler Moravyadan Slavenler ve Hırvatlarla beraber Balkan Yarımadasına geldiler

Bizanslıların kuzeybatı hudutlarına yerleşerek Avar taarruzlarına karşı Doğu Roma İmparatorluğunu müdâfaa ettiler Bizansın tabiiyeti altında yaşıyan Sırplar, "zupan" askeri reisler tarafından idâre edilen küçük prenslikler hâlinde teşkilâtlanmışlardı Bâzan bu zupanlardan biri otoritesini öteki zupanlara da kabul ettirerek büyük zupan durumuna geliyordu

12 yüzyıl başlarından îtibâren güçlenmeye başlayan Stefan Nemanya, 1159da büyük zupan oldu Sırpları teşkilâtlandırıp, Balkanlardaki hâkimiyetlerini kuvvetlendirdi Stefan, Sırbistana iki yüz yıl kadar hâkim olan Nemanyiç Hânedânını kurdu

14 yüzyılda, Hıristiyan devletlerin Osmanlılara karşı başlattığı seferlere katıldılar Diğer Haçlı kavim ve devletleri gibi Sırplar da, 1364te Sırpsındığı Savaşınde Osmanlılara yenildiler 1371 Semahi Meydan Muhârebesinde Bizansa yardım için gelen Sırp orduları da Çirmende tekrar Osmanlılara yenildiler Nemanyiç Hânedânından sonra Kuzey Sırbistana hâkim olan Sırp Knezi Lâzer Grebliyanoviç, 1372de Osmanlı tâbiyetine girdi


1389da Birinci Kosova Savaşınde Haçlı ittifakına dâhil oldularsa da, Osmanlılara yenildiler Harp sonrasında muhârebe meydanını gezen Osmanlı Sultanı Murâd-ı Hüdâvendigârı Sırplı bir yaralı, şehit etti Birinci Kosova Harbi sonrasında Sırbistan ve Sırplar Osmanlı tâbiyeti altına alındı


1389dan sonra, Sırplılar Osmanlı sarayına kız verip, devlet kadrolarında vazîfe aldılar Sırp Kralı Brankoviç, İkinci Murad'a kızını verip, Osmanlı tâbiyetine girerek, seferlerde ordusuyla berâber hizmet etmeye başladı Buna rağmen Brankoviç, merkezi Semendireyi tahkim etmeye başlayınca, tedbir alındı Niyeti sezilip, 1439da Semendire Osmanlılar tarafından fethedildi

1459da Sırbistan, Osmanlı vilâyeti hâline getirilip, Sırplılar bütünüyle itâat altına alındı Osmanlı idâresinde huzûr, sükûn, rahatlık ve bolluk içinde bir hayat süren Sırplar, medenîleşerek, İslâm dînini kabul etmeye başladılar On dokuzuncu yüzyılın ortalarına kadar Osmanlı hâkimiyetinde yaşadılar


Ancak bu yüzyılın başından îtibâren Rusyanın Slavlık ve Ortodoksluk propagandasıyla Sırplar arasında isyân fikirleri yayıldı 13 Aralık 1806 târihinde Kara Yorgi liderliğinde ilk Sırp İsyânı meydana geldi Sırplar Belgrada hâkim olunca, Müslümanları katledip, evleri yağma ettiler Sırp isyânı, Sultan İkinci Mahmûd Han (1807-1839) zamânında 3 Ekim 1813 târihinde bastırıldı Kara Yorgi kaçıp, Belgrad ve Semendire tekrar Osmanlı hâkimiyetine geçti Rus propagandasına aldanan âsî Sırplar arasındaki isyân fikri bütünüyle söndürülemedi 1828-1829 Osmanlı-Rus Harbi sonrasında imzâlanan 14 Eylül 1829 Edirne Antlaşmasıyla Sırpların çoğunlukta bulunduğu Sırbistana muhtâriyet verildi 29 Ağustos 1830 târihinde Osmanlılar, Hatt-ı şerîf ile Sırbistanın muhtâriyetini tanıyıp, Osmanlı dostu Miloş Obrenoviç, irsî Sırp prensi tâyin edildi


1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi sonrasında yapılan 3 Mart 1878 Yeşilköy Antlaşmasıyla Sırplar istiklâl kazandılar Birinci Cihân Harbi 1914-1918), Sırpların Avusturya velîahtını öldürmesiyle çıktı Birinci Dünyâ Savaşının sonunda Sırp, Hırvat ve Sloven krallığı kuruldu İkinci Dünyâ Savaşının sonuna kadar bu krallığın bir parçası olan Sırp toprakları üzerinde 1945te Sırbistan Cumhûriyeti kuruldu Bu cumhûriyet Yugoslavyayı meydana getiren altı halk cumhûriyetinden biri oldu


Yugoslavyada 1980 senesinde Titonun ölümüne kadar durulmuş olan etnik ve dînî çatışmalar yeniden alevlendi Sovyetler Birliği ve doğu bloku ülkelerinde başgösteren reform süreci, Yugoslavyada da büyük değişikliklere sebep oldu 1991de Anayasanın öngördüğü şekilde devlet başkanlığının, federasyonu meydana getiren Hırvatistana geçmesi lâzımken, Sırbistanın eski Yugoslavyanın mîrasçısı olarak tek başına ülkeye sâhip çıkması tam bir iç savaşa sebep oldu Hırvatistan ve Slovenyanın bağımsızlık kararı Sırbistan yönetimi tarafından kabul edilmedi Kanlı çarpışmalar AT ve Almanyanın yoğun baskıları neticesinde sona erdirildi 1992 senesinde Bosna-Hersekin bağımsızlığını îlân etmesi üzerine Sırp milisler Bosna-Herseke saldırdılar Bölgede insânî yardım ulaştırmak için bulunan BMaskerleri Sırpların yaptığı birçok katliama göz yumdular Sırpların Müslümanlara karşı yaptıkları zulüm, işkence ve katliam bütün şiddetiyle devam etmektedir (Ocak 1994)