Serbest Meslek Erbabı Kimdir

Gelir Vergisi Kanunu nun 66 ncı maddesinin birinci fıkrasında serbest meslek erbabı, serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenler serbest meslek erbabıdır Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez şeklinde tanımlanmıştır

Adı geçen maddenin ikinci fıkrası ile bu maddenin uygulanmasında,

1- Gümrük komisyoncuları, bilumum borsa ajan ve acentaları, noterler, noterlik görevini ifa ile mükellef olanların,

2- Bizzat serbest meslek erbabı tarifine girmemekle beraber, serbest meslek erbabını bir araya getirerek teşkilat kurmak veya bunlara sermaye temin etmek suretiyle veya sair suretlerle serbest meslek kazancından hisse alanların,

3- Serbest meslek faaliyetinde bulunan kollektif ve adi şirketlerde ortaklar, adi komandit şirketlerde komanditelerin

4- Dava vekilleri, müşavirler, diş protezcileri, kurumlar ve tüccarlarla serbest meslek erbabının ticari ve mesleki işlerini takip edenler ve konser veren müzik sanatçıların;

5- Vergi Usul Kanunu nun 155 nci maddesinde belirtilen şartlardan en az ikisini taşıyan ebe, sünnetçi, sağlık memuru, arzuhalci, rehber gibi mesleki faaliyette bulunanların ( şartlardan en az ikisini taşımayanlar ile köylerde veya son nüfus sayımına göre belediye içi nüfusu 5000 i aşmayan yerlerde faaliyette bulunanların bu faaliyetlerine ilişkin kazançları gelir vergisinden muaftır);

Bu işleri dolayısıyla serbest meslek erbabı sayılacakları hüküm altına alınmıştır

Adı geçen bu kişilerin bu faaliyetlerinden elde edecekleri kazançlar başkaca bir şart aranmaksızın serbest meslek kazancı olarak nitelendirilecektir

Harita ve plan çıkarılması işini yüklenen topograf firmaların bu uğraşlarının ticari, uğraş mı, serbest meslek uğraşısı mı olduğu yönünde tereddütler oluşması üzerine, 119 Seri Numaralı Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır

Bakanlığımıza iletilen olaylardan; arazi, şehir, kasaba vb yerlerin plan ve haritaların çıkarılması işini üzerine alan kişilerin ve özellikle topoğraf firmaların, bu uğraşılarının; ticari uğraşı mı, serbest meslek uğraşısı mı olduğu konusunda kararsızlığa düşüldüğü görülmüş, aşağıdaki açıklamaların yapılması zorunlu hale gelmiştir

Bilindiği üzere; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu nun 65 inci maddesinde, serbest meslek faaliyeti, sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır şeklinde tanımlanmış, 66 ncı maddesinin 2 numaralı bendinde de, Bizzat serbest meslek erbabı tarifine girmemekle beraber serbest meslek erbabını bir araya getirerek teşkilat kurmak veya bunlara sermaye temin etmek suretiyle serbest meslek kazancından hisse alanlar serbest meslek erbabı sayılmıştır Gelir Vergisi Kanunu nun 37 nci maddesinde ise, mesleki bilgi ve ihtisası gerektiren faaliyetlerden yalnızca özel okul ve hastane işletmeciliğinin ticari uğraşı sayılacağı açıkça belirtilmek suretiyle bunlar dışında kalan özel bilgi ve ihtisası gerektiren faaliyetlerin sermayeyi gerektirse bile serbest meslek uğraşısı sayılacağı belirtilmek istenmiştir

Yukarıda açıklanan hükümlere göre; arazi, şehir, kasaba vb yerlerin harita ve plan çizim işini yüklenenlerin yaptıkları iş; sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi ve mesleki bilgiye veya ihtisasa dayandığı ve şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesaplarına yapıldığından serbest meslek uğraşısı, elde edilen kazanç ise serbest meslek kazancıdır