Tanrı |
08-21-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
TanrıMetafiziksel düşüncede Etimoloji ve Tarihçe Metafizik terimini ilk olarak Aristo'nun eserlerini kendine göre düzenleyen Yunan Peripatetik filozof Rodos'lu Andronicus'un, MÖ 70 civarında Roma'da kullandığı sanılıyor Onun düzenlemesine göre, asıl adı İlk Felsefe veya Teoloji olan risale, Fizik risalesinden sonra gelmekteydi Böylece de, İlk Felsefe (ta) physica, ya da fiziği izleyen, olarak biline geldi ve zamanla kısaltılarak metafizik oldu vahiy otorite ya da inanç temeli üzerinde varolduğu kabul edilen, varlık ve değerin kaynağı olan mutlak, zorunlu, yüce varlık Doğanın bir parçası olmayan, ama doğanın yaratıcısı ya da nedeni olan, zaman ve mekan kavramlarının kendisine uygulanamayacağı, varlığa gelmiş olduğu düşünülemeyen, doğadan çok daha kudretli ve mutlak iyi olan doğaüstü, ezeli-ebedi ve sonsuz varlık Peygambere gelen tanrısal kelam ve haber Bir düşünce ya da buyruğun Tanrı tarafından elçisine ilham edilmesi; Tanrının yüksek öneme haiz mesajlarını; kendi varoluşu, sıfatları, iradesi, vb, ile ilgili temel bilgileri insanlığa Peygamber aracılığıyla iletme yolu Doğanın üstünde ve ötesinde olan, doğanın ve insan yaşamının çeşitli boyut ya da görüntülerini yöneten yüce varlık Tek ilah olan Kendiliğinden var olan, canlı, ve cansız nesnelerden oluşan, kendini sürekli olarak değiştiren varlığın tümü, tabiat Tabiat, çevre, maddesel dünya ya da evren Kendini sürekli olarak yenileyen ve değiştiren Canlı ve cansız maddelerden oluşan varlığın hepsini kapsar Madde ve enerji unsurlarından oluştuğu kabul edilir Allah'dan başka mabutlara verilen isim :''Bu maddede monoteistik ve henoteistik Tanrı anlayışı ve sözcüğün tarihi süreci açıklanmaktadır Politeistik tanrı ve tanrıça anlayışları için: Allah müslümanlar tarafından Tanrıya verilen isim, Arapça'dır Allah müslümanların yanısıra Hırıstiyanlar ve Yahudiler tarafından ve katolik Maltalılar tarafından da kullanılır Tanrı (erkek) ve Tanrıça maddelerine bakınız'' Tanrı, özellikle çalışma var monoteistler (tek tanrıcılar) tarafından evrenin tek yaratıcı ve yöneticisi olduğuna inanılan ilahi varlık için kullanılan tanrının dünyadan ayrı ve tek olduğuna inanma en büyük tektanrıcı sistemler yahudilik, hıristiyanlık ve islam olmakla birlikte pek çok dinde tektanrıcı öğelere rastlanır Türkçe sözcüktür Türkçe, diğer Türk dilleriyle birlikte Altay dil ailesinin bir kolunu oluşturur Bu ailenin diğer üyeleri Moğolca, Mançu-Tunguzca ve Korecedir Japoncanın Altay dil ailesinin bir üyesi olup olmadığı konusu tartışılmaktadır Politeistik inançlarda genelde ilahların cinsiyeti bulunur ve erkek olanlarına ''tanrı'', kadın olanlarına ''tanrıça'' denir Tanrı kavramı her monoteistik ve henoteistik inançta değişiklik gösterir Yine de bu farklı inançlardaki tanrı kavramını tanımlamak için sadece ''tanrı'' sözcüğü kullanılabilir Çoktanrıcılık, Politeizm, Fransızca kökenli sözcük, Türkçe "çok tanrıcılık" olarak da adlandırılır Etimolojik açıdan, Yunanca poly (çok) ve theoi (tanrı) sözcüklerinden türemiştir Birden çok, birçok, tanrıya inanma, tapınma manasındadır Teolog ve filozoflar, tarih boyunca, sayısız Tanrı kavram ve anlayışlarını incelemişlerdir Felsefenin metafizik dalı Tanrı'nın varlığı sorusunu konu edinse de, bu soru din felsefesi alanında da incelenen önemli tartışmalardandırEtimolojisiKelimenin kökeni'nin Sümer dilinde tanrı anlamına gelen "dingir" kelimesinden geliyor olması muhtemeldir İslam öncesi dönemde Türklerin tapındıkları Tengri isimli ve gök anlamına gelen varlığa verilen ad iken zaman içinde uğradığı değişimle doğaüstü yaratıcı güce veya değişik kültürlerin tapındıkları benzer güçlere, varlıklara verilen genel ad olmuştur TDK Güncel Türkçe Sözlük'üne göre, tanrı sözcüğü "''Çok tanrıcılıkta var olduğuna inanılan insanüstü varlıklardan her biri, ilah''" ve özel isim olarak da "''Allah''" anlamlarına gelmektedir1 Günümüzde Allah ismi yerine de kullanıldığı gibi, biraz da İslam'ın kültürel etkisi nedeniyle, Allah sözcüğü Türkçe bir sözcük olarak diğer monoteistik inançlardaki, özellikle de İbrahimi dinlerdeki, ''Tanrı'' kavramı için, tanrı sözcüğü yerine kullanılmıştır fakat bu İslam dinince kabul edilmeyen bir davranış olarak tanımlanabilmektedir MÖ 1766 yılında yazılan Çin kronikinde geçen en eski tutanaklarda bulunulan en eski Türkçe kelimeler tanrı ordu ve kut (mutluluk) kelimeleridir[http://sophistikatedkidscom/turkic/70%20Dateline/hun%20dateline%20Enhtm] Türkçe'de ''Çalab'' da tanrı için kullanılan başka bir isimdirİslam'da Tanrı İslam dininde Allah ismi, Tanrı'nın özel ismidir ve genel olarak "Tanrı" ismi yerine kullanılır ''İlah'', Semitik El ismi ile akraba olan ve genel olarak Tanrı anlamında kullanılan bir başka sözcüktür Allah ise belirlilik eki getirilmiş özel isimdir İslam'da Allah'ın çeşitli sıfatlarından oluşan Allah'ın 99 ismi, Esmaül Hüsna yani ''Güzel İsimler'' mevcuttur 99 tane olan bu isimler de "Tanrı" sözcüğü yerine kullanılmaktada Modern zamanlarda İslami çevrelerde, Allah dışında ve bu 99 isimden de olmayan sözcüklerin Allah sözcüğü yerine İslam'daki "Tanrı" kavramı için kullanılmasını rahatsızlık verici bulunduğu olmuştur |
|