Linyit |
08-21-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
LinyitLinyit, kahverengi kömür de denilen ve tamamına yakını Termik Santrallerde yakıt olarak kullanılan kömür sıralamasında en alt sırada yer alan bir Türkiyedeki Enerji Santralleri kömür çeşidir Linyitin ısıl değeri (kalorifik değer) düşük, barındırdığı kül ve nem miktarı fazladır Buna rağmen yerkabuğunda bolca bulunduğu için başta Yerkabuğu, taşküre veya litosfer, yerkürenin en dış kısmında bulunan yapıdır Karalarda daha kalın (35-40 km), Tibet Platosunda ise 70 km, deniz ve okyanus tabanlarında ise daha ince (8-12 km) olan yer kabuğunun ortalama kalınlığı 33 kilometre kadardır Kimyasal bileşimi ve yoğunluğu birbirinden farklı iki kısımdan meydana gelir Bunlardan biri granit bileşimindeki kayaçlardan oluşan granitik yerkabuğu; diğeri ise bazalt bileşimindeki kayaçlardan oluşan bazaltik yerkabuğudur Almanya, Amerika Birleşik Devletleri gibi gelişmiş ülkeler olmak üzere sıklıkla kullanılan bir enerji hammadesidir Türkiye'nin hemen her bölgesinde linyit yataklarına rastlanmaktadır Bilinen linyit yataklarının en önemlilerini Afşin- Elbistan, Muğla, Soma, Tunçbilek, Seyitömer, Beypazarı ve Sivas havzaları oluşturmaktadır Ülkenin toplam linyit rezervleri 84 milyar tondurYıllık linyit üretimi 60-65 milyon ton civarındadır Ülke linyit rezervleri bakımından dünyada yedinci ve üretim sıralamasında ise altıncı durumdadır Linyit madenciliğinin ekonomiye katkısı esas itibariyle enerji üretimi alanında olmaktadır ek bilgiYakıldığı vakit kilo başına 4600 kilokalori civârında enerji açığa çıkaran, nemli kömür cinsi Nem oranı % 20 ile % 60 arasında, karbon oranı % 60-70 arasında değişir Kahverengi kömürler de linyit sınıfına girer Linyitin jeolojik yaşı, yüksek kaliteli taş kömürlerine nazaran daha gençtir Linyitin meydana gelişi de taş kömürü gibi bataklıklarda bitkilerin basınç altında değişmesi şeklindedir ( Kömür) Linyit, en çok elektrik enerjisi üretilen termik santrallerde kullanılır Linyit yataklarına yakın bölgelerde, ısıtma maksatlı kalorifer kazanlarında, çıktığı şekli ile veya pulvarize hâle getirilerek kullanılır En zengin linyit yatakları, ABDde bulunmaktadır ABDnin toplam yakıt rezervlerinin % 15ini linyit teşkil etmektedir Avrupada çıkan linyit kömürlerinin kalitesi Amerikadakine göre daha düşüktür Kahverengi kömür de denilmektedir Linyit, Türkiyede de bol miktarda çıkarılmaktadır Linyit kömürüne Trakya ve Anadolunun hemen hemen her yöresinde rastlanmakta olup, en önemli havzaları, Soma, Tunçbilek, Seyitömer, Çan, Muğla, Beypazarı, Erzurum ve Afşin-Elbistan bölgeleri teşkil etmektedir Bugün için bilinen linyit rezervi 7939 milyon tonu geçmektedir Bu miktarın 4211 milyon tonu görünür, 2213 milyon tonu muhtemel, 524 milyon tonu mümkün rezervdir Türkiyede çıkarılan linyit kömürünün kalori değeri ortalama, kilo başına 3500 kilokaloridir Yurdumuzdaki linyit yatakları küçük, fakat sayıca fazladır 56 ilimizde linyit mâden yatakları vardır Bu yataklar, devlet ve özel teşebbüs tarafından işletilmektedir 1993 yılı istatistiklerine göre, memleketimizdeki senelik linyit üretimi yaklaşık 49000000 tondur |
|