Martin Luther

Diğer anlamıMartin Luther (anlam ayrım)
portalfelsefe

Martin Luther ( 10 Kasım 10 Kasım Gregorian Takvimine göre yılın 314 günüdür Sonraki sene için 51 (Artık yıllarda 52) gün var

1483 - 1483 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler

17 Şubat 17 Şubat Gregorian Takvimine göre yılın 48 günüdür Sonraki sene için 317 gün var (Artık yıllarda 318)

1546) Alman din reformcusu

1546 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler

250pxLuther 46 yaşında
Almanya`nın Eisleben şehrinde doğan Martin Luther, Erfurt Üniversitesi`nde okudu Ailesini yaptığı bir ziyaret dönüşü, Erfurt yolunda yıldırım çarpma tehlikesiyle karşılaşınca keşiş olmaya karar verdi 21 yaşındayken Aziz Augustin tarikatına bağlı bir manastıra girip ilahiyat eğitimine başladı ve aynı yıl rahip oldu Ertesi sene Wittenberg Üniversitesi`nde doktorasını tamamlayarak ders vermeye başladı O günlerde, Roma`nın görevlendirdiği bir Dominiken keşişi olan Johann Tetzel, Wittenberg civarında Almanya Orta Avrupa'da Kuzey Denizi ile Alpler arasında uzanan bir devlet Doğusunda Çekoslovakya ve Polonya; güneyinde Avusturya, İsviçre; batısında Fransa, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg; kuzeyinde Danimarka ve Kuzey Denizi yer alır Almanya, birisi Baltık Denizinde, diğeri Kuzey Denizinde iki adaya sahiptir Baltık Denizindeki Fehmarn Adası 185 km2, kuzeyinde bulunan Sylt Adası ise 99 kilometrekaredir

endüljans satıyordu Luther manastırdaki günlerinden beri sorguladığı bu uygulamaya karşı bir eleştiri yazdı Endüljans uygulaması hakkında bir tartışma başlatmak niyetiyle 31 Ekim 1517 günü, o dönemde üniversitenin bülten panosu sayılabilecek Wittenberg Kale Kilisesi`nin kapısına 95 Tez`ini astı Sonuçta endüljans satışlarında bir düşüş yaşandı

1518 yılında Roma`da Luther`in fikirlerine karşı bir papalık davası açıldı Bu engizisyon davasında Luther gıyabında yargılandı İmparator Maximillian onu heretik (dinden çıkmış, sapkın) ilan etti; Luther, suçlamalara cevap vermek üzere Roma`ya çağrıldı Ama o, Roma`ya gitmek yerine, Augsburg`ta Kardinal Cajetan`a ifade vermeyi tercih etti Cajetan ondan fikirlerinden ve Kilise`ye yaptığı saldırılarından vazgeçmesini isteyince, Luther, Wittenberg`e döndü Burada Kutsal Roma Germen İmparatorluğu`nun imparator seçme yetkisi olan Saksonya Dükü III Frederick onu himayesi altına aldı Papa X Leo, III Frederick`ten Luther`in sürgüne gönderilmesini talep ettiyse de, dük bu emre itaat etmedi Bu arada bazı görüşlerinden vazgeçen, hatta Papa`ya bir özür mektubu bile gönderen Luther, Ingolstadt Üniversitesi rektörü Johann Eck ile endüljans konusunda bir münazaraya katıldı Bu münazarayı Eck kazandı ama Luther, Roma`nın şimşeklerini iyice üzerine çekti

15 Haziran 1520 günü Papa X Leo, Luther`i bir bildiriyle aforoz etti Ekim ayında papalık bildirisi Luther`in eline geçti ama Erfurt Üniversitesi`ndeki öğrencileri onu parçalayıp suya attı Üniversite yetkilileri ise bu olaya müdahale etmedi Derken Luther, belki de en meşhur kitabı olan Von der Freiheit des Christenmenschen (Hıristiyan Kişinin Özgürlüğü Üzerine) isimli kitabını Papa X Leo`ya açık bir mektupla birlikte yayımladı Onun düşüncesinin teolojik ve ideolojik temellerini yansıtan bu küçük eserin özünde ise Freiheit (özgürlük) kavramı vardır

1521 yılında Luther bu sefer de İmparator V Charles tarafından Worms Kurulu`na ifade vermek üzere çağrıldı Yolda Erfurt, Eisenach, Gotha ve Frankfurt`ta vaazlar verdi ve Worms`a büyük bir kalabalık eşliğinde zafer kazanmış komutan edasıyla girdi Burada kendisinden yazmış olduğu kitaplardaki heretik fikirlerinden vazgeçmesi istendi Luther şöyle bir ifade verdi: Kutsal Metinler ve akıl yoluyla ikna edilmediğim sürece papalar ve konsillerin otoritesini kabul edemem Zira bunlar kendi aralarında çelişmekte ve benim vicdanım da sadece Tanrı`nın sözüne bağlıdır Bu sebeple hiçbir görüşümden dönmüyorum çünkü kişinin vicdanına rağmen yazdıklarını inkar etmesi doğru ve güvenilir olmaz Tanrı yardımcım olsun

Worms Kurulu, sonuç alınamadan dağıldı Luther de yerleştiği Wartburg`da İncil`in Almancaya tercümesine başladı Luther, Wartburg`tayken Wittenberg`te de önemli değişiklikler oluyordu: Özel ayin isteklerini reddeden keşişler Augustinien tarikatını terk etti Kale Kilisesi`nin rahibi evlendi; öğrenciler Fransisken manastırındaki sunağı tahrip etti; ayinler Almanca yapılmaya başlandı ve şarap kadehi ilk defa kiliseye gelen cemaate de sunuldu Luther hakkındaki yasaklamalar kaldırıldı ve o da Wittenberg`e dönerek kilisede vaaz vermeye başladı Nürnberg Kurulu, Luther`den artık kitap yayımlamamasını isteyerek Katolik doktrini dışındaki vaazları yasakladıysa da Luther yazmaya devam etti; hatta şair ve müzisyenlerden ayinlerde kullanılacak yerel dile katkıda bulunmalarını istedi
1524, Almanya`da karışıklıkların yaşandığı bir yıldı Köylüler Luther`in öğretileri doğrultusunda ekonomik koşullarının iyileştirilmesi için ayaklandı Liderleri arasında Wittenberg`te eğitim almış bir ilahiyatçı olan Thomas Müntzer de vardı Luther köylülerin saldırılarına karşı bir kitap yazdı ve ayaklanma Frankenhausen`de bir çatışmada 50 bin kadar köylünün öldürülmesiyle sona erdi, Protestan rahiplerden bazıları Katolik prensler tarafından idam edildi ve köylüler Luther`in kendilerini aldattığına inandı

Eski bir rahibe ile evlenmiş olan Luther, 1526`da Deutsche Messe und Ordnung des Gottsdienstes (Almanca Ayin ve Kutsal Merasim Düzeni) adıyla yayımlamış olduğu ayinlere başladı 1529 senesinde önce Batı medeniyetini İslam tehlikesinden korumak için Türklere karşı savaşmanın her Hıristiyanın üzerine vazife olduğunu bildiren küçük bir eserden sonra, Hıristiyanlığın temel inanç ve doktrinlerinin soru-cevap şeklinde öğretildiği Küçük ve Büyük Kateşizm`i yayımladı Üç yıl sonra Nürnberg Dini Barış Komitesi, Alman Protestanlara özgürlük tanıdı Luther, Wittenberg İlahiyat Fakültesi`nin dekanlığına getirildi Sağlık sorunları olmasına rağmen yazmayı sürdürdü Önce Anabaptistler (vaftiz uygulamasının sadece ergenlikte olabileceğini iddia eden bir protestan mezhebi) daha sonra Yahudiler aleyhine yazdı ve Kutsal Metinler`den hareketle papalığa karşı oldukça ağır bir dille eleştiri olarak Wider das Papsttum zu Rom vom Teufel Gestiftet (Roma`da Şeytan Tarafından Kurulmuş Papalığa Karşı) eseriyle papalığa son darbesini indirdi 17 Şubat 1546 günü doğduğu yer olan Eisleben`de kalp ve böbrek yetmezliğinden öldü

[http://wwwhristiyannet/martinlutherinyasami/ Martin Luther`in Yaşamı] [http://wwwhristiyannet/temeller/95tezhtm Martin Luther`in 95 Tezi] [http://wwwhristiyanforumcom/forum/forumdisplayphp?f=145 Martin Luther`in Öğretileri] [http://hristiyanforumcom/forum/showthreadphp?t=2424 Luther`in yazdığı Reform`un 5 Solası] [http://wwwarchiv-vegelahnde/nachschlagwerke_lutherhtml Martin Luther - Eine Bibliographie (German)]


Bu makale, online kullanıcı topluluğu tarafından oluşturulan ve düzenlenen özgür ansiklopedi projesi Wikipedia'nın Türkçe versiyonu Vikipedi'deki Martin Luther maddesinden kopyalanmıştır Bu makale, GNU Özgür Belgeleme Lisansı ilkeleri kapsamında özgürce kullanılabilirOrtaçağ Avrupasında bir tür günah çıkarma ve ölümden sonra cennette gitmek için Papa`nın sattığı af belgesi Katolik Kilisesi Yeniçağ başlarında harcamalarının artması üzerine bir bildiri yayınladı Bu bildiriye göre Hristiyanlar günahlarından arınabilmek için kiliselere bağışta bulunmalıydı Bildiri Katolik Kilisesi`ne karşı kitlesel eylemlere neden oldu ve sonucunda Reform hareketleri başladı