Meşruiyet

Siyaset biliminde, politik bir sisteme, devlete veya hükümete itaat edilip edilmemek, bir teoriyi benimseyip benimsememek gerekti*ğini belirleyen durum Siyasi iktidarın sade*ce kurumsallaşmasına değil, fakat aynı za*manda ahlâki bakımdan temellendirilmesine imkan veren süreç


Politik sistemlerle ilgili sınıflamaların çe*şitli siyasi meşruiyet türlerine bağlı tipoloji*lere dayandığı dikkate alınırsa, tek tek her politik sistemi kurumsallaştıran ve temellen*diren birtakım ilke veya süreçlerin olması anlaşılır bir şeydir Ya da başka türlü ifade edildiğinde, bir teori ya da politik sistemin meşruiyetinden söz etmek, ona- otorite ka*zandıran, şeyden konuşmak anlamına gelir Örneğin Marksizm, toplumun bir parçası*nın diğer parçası üzerinde hakimiyet kurmasına göz yuman ideolojilerin tam tersine, kendisini bilimsel ilkelere dayanan bilimsel bir teori olarak görür Aynı şekilde, Batı li*beral demokrasisi gücünü belirli devredile*mez temel hakların sahibi olarak münferit bir bireysel İnsan varlığı anlayışından alır; Batı toplumunun politik sistemi onun bu hakları korumasıyla meşrulaştırılır


Bu bağlamda, politik otoritenin desteğini yitirmesi, kendisini ahlâken temellendireme*mesi, haklı kılamaması ve birtakım sorunları çözmek isterken bir bunalıma yol açması du*rumuna meşruiyet bunalımı adı verilir Meş*ruiyet krizi üzerinde çokça çalışmış olan Frankfurt Okulu teorisyeni Habernas, kapi*talist toplumda meşruiyet bunalımına esas ekonomik bunalımın yol açtığını iddia etmiş*tir Buna göre, kapitalist toplum ekonomik problemlerle başa çıkmak amacıyla, istikrar*sız ve değişken bir pazar ekonomisi üzerine istikrarlı bir sosyal düzen inşa etmenin imkansızlığının sonucu olan bir şey olarak, rasyonalite bunalımına yol açar Rasyonalite krizi ise, devletin çatışan talepleri ve karşıtla*şan çıkarları uzlaştıramadığı için meşruiyeti*ni yitirmesini ifade eden bir meşruiyet krizi*ne neden olur Bununla birlikte, devlet farklı çıkarları uzlaştırmada başarıya ulaşırsa, bu kez iş ahlâki ve rekabet dürtüsü, toplumsal bütünlüğü tehlikeye sokan bir güdülenme bu*nalımına yol açacak şekilde zayıflar