Mancınık

Mancınık topun keşfinden önce özellikle kale muhasaralarında kullanılan bir çeşit harp aleti Çalışma prensibi, gerilip bırakılarak, ucundaki taşı ileri fırlatan sopanın çalışma düzeninin aynısı olan mancınığa "katapült" de denir Mancınığa konan taş, yuvarlak ve yığın halinde olan şeyler

gülle ve büyük oklar, uzak mesafelerden top mermisi gibi düşmanın üzerine atılırdı


Mancınıkların tarihi çok eski olup, sağlam kaynaklara göre ilk olarak Gülle Alm Kugel, Fr Polds (m), İng Weight, shot Atletizmde bir spor dalı Bu sporla uğraşanların mümkün olduğu kadar ileri atmaya çalıştıkları madeni küre ile yapılan bir yarışmadır Gülle atma sporu, ilk önceleri Fransa, İngiltere, İskoç ve İrlandada 65 kg ağırlığında kaldırım taşı şeklindeki ağırlığın atılması ile başlanmıştır Eski olimpiyatlarda gülle yerine taş ve metal parçaları ile atış yapılırdı Gülle atma 1350 yılından itibaren İngiliz De

Nemrud zamanında kullanıldı Hazret-i İbrahim'i yakmak için hazırlanan ateşe yaklaşılamadığı için Nemrud mancınık kullandırdı İbrahim aleyhisselam mancınıkla ateşin ortasına atıldı Fakat ateş yakmadı Bundan sonraki yıllarda yaygın olarak istifade edilmeye başlandı Fenikeliler tarafından çok kullanılan, o güne göre modern, bugüne göre ise çok iptidai olan mancınık, zamanla dünyaya yayıldı Peygamber efendimiz zamanında Taif Kalesinin fethi sırasında, Selman-ı Farisi (radıyallahü anh) tarafından yapılan mancınık kullanılmıştır


Mancınığın yapılışı: Yaylanma gücüne dayanan bir mekanizmadır Sağlam ve paralel iki kiriş arasına elastiki bir şekilde örülmüş ip demeti yerleştirilip, daha sonra tam merkezine bu ipin, gerilmesini sağlayan bir kol takılır İpi germek için bu kol çevrilir Kolun bir ucuna kaşığa benzer bir kepçe yerleştirilir Bu kepçenin içerisine uzağa atılmak için çeşitli malzemeler konur İpi geren ve yatay durumda bulunan kol bırakıldığı zaman gerili ve bükülü ip hızla açılmaya başlayınca kol itilir Ucundaki malzemeler 600-1000 metreye kadar uzağa fırlatılır


Daha sonraları mancınığın yeni ve başka şekli olan buharlısı yapıldı Bunlar kruvazör ile zırhlıların çoğunda kullanıldı Bu tip mancınıklar 35 ton civarında ağırlığı olan uçakları 75 metreye kadar fırlatabiliyordu


Taş mancınığı: Romalılar, kale ve şehir kuşatmaları sırasında ağır ve büyük taşları atabilecek bir aparat geliştirdiler "taş mancınığı" adı verilen bu *****, sağlam ve uzun bir ağaç koldan meydana gelmekteydi Bir ucu bir çerçeveye takılı kolun öteki ucunda taş koymak için kepçeye benzeyen bir yuva vardı Atma kolu bir boynuz yayla yukarı doğru fırlatılınca, büyük bir yastığa çarpıp ucundaki taşı fırlatıyordu


Mangonel: Bu *****, merkezinden bir mille hareket eden uzun bir koldan meydana gelmekteydi Kolun bir ucunda taş atmaya yarayan bir sapan vardı Öteki ucu ise, çekme halatlarına bağlanıyordu Atış sırasında birkaç kişi, halatları, hızla çekip, kolu kaldırıyorlardı ve öteki uçtaki taşı atıyorlardı Bu *****a "mangonel" adı verilmişti


Kaynak: Rehber Ansiklopedisi