Fuat Köprülü |
08-21-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Fuat KöprülüMehmet Fuad Köprülü ( 1890- 1966) Türk tarihçi, edebiyat araştırmacısı ve siyaset adamı Fuad Köprülü 4 Aralık 4 Aralık Gregorian Takvimine göre yılın 338 günüdür Sonraki sene için 27 (Artık yıllarda 28) gün var 1890da İstanbulda doğdu Sadrazam Köprülü Mehmet Paşanın soyundan gelmektedir Ayasofya Rüşdiyesini ve Mercan İdadisini bitirdikten sonra Hukuk Mektebine devam etti (1907-1910), burada özel Fransızca dersleri aldı Ancak, asıl ilgisini çeken edebiyat ve tarih alanında ilerlemek için hukuk öğrenimini yarıda bıraktı 1909da Fecr-i Ati topluluğuna katıldı Şiirlerini 1913e kadar Mehasin ve Servet-i Fünun dergilerinde yayımladı Bu yıllarda "Milli Edebiyat" ve "Yeni Lisan" akımlarına karşıydı 1910dan sonra İstanbulun çeşitli okullarında Türkçe ve edebiyat okuttu, liselerin edebiyat programını düzenledi Ziya Gökalp çevresine girdikten sonra Milli Edebiyat akımını benimsedi; Türk tarihinin ilk dönemlerine kadar indi, ilk Türk topluluklarının tarih ve edebiyatlarını inceledi 1913te, Halit Ziyadan boşalan İstanbul Darülfünunu Türk Edebiyatı Tarihi müderrisliğine getirildi Aynı yıl Bilgi dergisinde Türk edebiyatının hangi yöntemle incelenmesi gerektiğini tartışan "Türk Edebiyatı Tarihinde Usul" adlı yazısı çıktı 1919da uluslar arası ün kazanmasını sağlayan ilk büyük yapıtı Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıfları yayımlandı 1923te Edebiyat Fakültesi dekanı oldu, Türkiye Tarihi adlı kitabını çıkardı 1925te Türkiyat Mecmuasını çıkarmaya başladı, ünü giderek dünyaya yayıldı, birçok uluslar arası kongreye Türkiye temsilcisi olarak katıldı 1928de Türk Tarih Encümeni başkanlığına seçildi 1931de Türk Hukuk Tarihi Mecmuasını çıkarmaya başladı; 1932-1934 arasında Divan Edebiyatı Antolojisini çıkardı 1933te ordinaryüs profesör oldu, İstanbul Üniversitesinde birkaç kez dekanlık yaptı 1934te siyasete atılarak Kars milletvekili oldu 1936-1941 arasında Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesiyle Siyasal Bilgiler Okulunda ders verdi 1935te, Pariste Türk Tetkikleri Merkezinde verdiği konferansların toplamı olan Les Origines de LEmpire Otoman (Osmanlı İmparatorluğunun Kuruluşu) adlı kitabı yayımlandı ve büyük yankı uyandırdı Heidelberg, Atina ve Sorbonne üniversitelerince onursal doktorluk sanı verilen, bilim kuruluşlarınca onur üyeliğine seçilen Köprülü 1941den sonra İslam Ansiklopedisinin yayımına katıldı 31 Mayıs 1935'te yapılan Genel Seçimlerde Kars Milletvekili oldu 1943'e kadar hem Milletvekilliğine, hem de İstanbul ve Ankara Üniversitelerindeki görevlerine devam etti 12 Haziran 1945'de siyasî yayınlarından dolayı CHP'den ihraç edildi 7 Ocak 1946'da Celal Bayar, Adnan Menderes ve Refik Koraltan ile birlikte Demokrat Partiyi kurdu Demokrat Parti iktidara gelince dışişleri bakanı oldu 1956ya kadar sürdürdüğü bu görevi sırasında Türkiyenin NATOya girişinde etkin rol oynadı 5 Temmuz 1957'de Demokrat Partiden resmen istifa ederek aynı yıl Hürriyet Partisine girdi 1960tan sonra 6-7 Eylül Olaylarıyla ilişkilendirilerek tutuklandı, dört ay Yassıadada kaldı 27 Mayıs 1960tan sonra Yeni Demokrat Partiyi kurdu Ancak parti pek ilgi görmedi Amblem olarak seçtiği "Kıratı" Adalet Partisine bırakarak siyasi yaşamdan ayrıldı Asıl yararlı çalışmalarını Türk Edebiyatı ve Türk Halk Edebiyatı araştırmaları oluşturur Çok verimli bir araştırmacı olan Köprülü, ardında 1500ü aşkın kitap ve makale bırakmıştır Mehmet Fuad Köprülü 28 Haziran 1966da İstanbulda, bir trafik kazası sonucu kaldırıldığı Baltalimanı Hastanesinde öldü Çemberlitaştaki Köprülü Türbesinde babasının yanına gömüldü Başlıca Eserleri Yeni Osmanlı Tarih-i Edebiyatı (1916) Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar (1919-1966) Nasrettin Hoca (1918-1981) Türk Edebiyatı Tarihi (1920) Türkiye Tarihi (1923) Bugünkü Edebiyat (1924) Azeri Edebiyatına Ait Tetkikler (1926) Milli Edebiyat Cereyanının İlk Mübeşşirleri ve Divan-ı Türk-i Basit (1928) Türk Saz Şairleri Antolojisi (1930-1940, üç cilt) Türk Dili ve Edebiyatı Hakkında Araştırmalar (1934) Anadoluda Türk Dili ve Edebiyatının Tekamülüne Bir Bakış (1934) Osmanlı Devletinin Kuruluşu (1959) Edebiyat Araştırmaları Külliyatı (1966) İslam ve Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları ve Vakıf Müessesesi (1983, ölümünden sonra) Bu makale, online kullanıcı topluluğu tarafından oluşturulan ve düzenlenen özgür ansiklopedi projesi Wikipedia'nın Türkçe versiyonu Vikipedi'deki Fuat Köprülü maddesinden kopyalanmıştır Bu makale, GNU Özgür Belgeleme Lisansı ilkeleri kapsamında özgürce kullanılabilir |
|