Gaz Maskeleri

Gaz Maskeleri Alm Gasmasken pl, Fr Masques pl a gaz, İng Gas masks Zehirli gazlar ile havadaki bazı maddelerin solunum organları ile gözlere zararlı tesirlerini önlemek için kullanılan, nefes alınan bölümü filtreyle donatılmış, ayrıca bir nefes verme borusu ile gözlük bölümü bulunan ve yüze başın arkasından dolanan bantlarla takılan bir alet


İlk gaz maskeleri, Birinci Dünya Savaşında Almanların kimyevi gaz *****ları kullanmaları üzerine Amerika ve İngiltere tarafından imal edilip, kullanıldı Bu ilk maskelerde hava, giriş yerinde bulunan odun kömüründen geçerken, içindeki zehirli gazları tutulmaktaydı İlk yapılan bu maskeler ağır olup ve sadece ağızdan teneffüse müsait bir yapıda idiler Bu yüzden askerlerin hareket kabiliyetini azaltıyordu İkinci Dünya Savaşında ise daha hafif ve daha iyi uyum sağlayan, net görüş imkanı veren ve ağız ile burundan beraberce teneffüs yapılabilen bir maske geliştirildi Bu maskede, kömürün bulunduğu kap omuza asıldığından, askere daha iyi hareket kabiliyeti sağlanmaktaydı Daha sonra geliştirilen gaz maskelerinde temel prensipler aynı kalmakta ve hava, içinde odun kömürü ile soda-kireç bulunan ve gazları absorbe edip, nötürleştiren bir kaptan geçmekteydi Havada bulunan küçük tanecikler halindeki bazı kimyasal maddeler ise maskenin hava giriş yerinde bulunan keçe filitre tarafından tutulmaktaydı


1960 yıllarında Amerikada geliştirilen M-17 gaz maskesi, dış bir kap veya hortum ihtiva etmemekteydi Maskenin yüze geçen kısmına yerleştirilen absorbsiyon sağlayan ve esnek olan malzeme, bakteriyolojik ve radyolojik maddelere karşı da korunma sağlıyordu Son yıllarda daha kullanılışlı çeşitli tiplerde gaz maskeleri yapıldı Körfez Savaşında kimyasal gazların her an kullanılma durumu ortaya çıkınca, ehemmiyeti daha iyi anlaşıldı Asker ve sivil halk tarafından kullanıldı


Bir gaz maskesi genel olarak iki ana kısımdan meydana gelir:


Maske başlığı: İstenmeyen havanın girmesini önleyecek şekilde yüze tam oturan, aynı zamanda takanın görüşüne mani olmayacak biçimde olan kısımdır Kış mevsiminde göz camının buğulanmasını önleyici bir madde cama sürülerek maske kullanılır


Süzgeç: Maskeyi takan kimsenin temizlenmiş havayı teneffüs etmesini sağlayan kısım Süzgeçler yukarda anlatıldığı gibi, başlığa doğrudan bağlananlar olduğu gibi, uzun bir hortumla bağlanan tipleri de olabilir İkinci durumda süzgeç bir çanta içinde taşınır


Genel olarak süzgeç üç kısımdan meydana gelir:


1 Selüloz esasına göre hazırlanan havadaki serbest tanecikleri tutmaya yarayan kısım,


2 Zehirli ve aktif maddeleri emen kömürlü (odun kömürü) kısım,


3 Asitli bileşikler ve fosgeni emen hekza metilen tetramin filtresi


Gaz maskeleri, endüstride, madencilikte, itfaiye, emniyet ve kurtarma işlerinde de kullanılmaktadır


Kaynak: Rehber Ansiklopedisi