Hippias

Genç sofistlerden biri olan Hippias (MÖ 5 ve 4 yüzyılda, siyasi ve toplumsal koşulların değişmesinin ve doğa felsefesinin iflasının ardından, insan üzerine felsefenin başlatıcısı olarak ortaya çıkan gezgin felsefe öğretmenleri grubu

En önemli Sofistler arasında, Protagoras, Gorgias, Prodikos, Hippias, Antiphon, Thrasymakhos ve Kalliklesin adı verilebilir

Protagorastan çok gençtir ve bu nedenle 460 yılından sonra doğmuş olması gerekir) elçi olarak diğer Grek devletlerinde, özellikle de Protagoras (Yunanca: Πρωταγόρας) (d 481 - ö 420 MÖ) "İnsan her şeyin, varolan şeylerin varolduklarının ve varolmayan şeylerin varolmadıklarının, ölçüsüdür" sözüyle ün kazanmış olan Sofist düşünürdür Protagoras, insan aklını sorguya çekmiş, bir yandan soyut spekülasyonun önüne geçerken, bir yandan da insan aklının kendi üzerine düşünme gücünü gözler önüne sermiştir

Spartada bulunmuş, bu görevinden ve başka vesilelerden dolayı yaptığı konuşmalar hayranlık uyandırmış, bu yüzden yalnız Olympiada değil, Sicilyanın en ücra kentlerinde bile yüksek ücretler almıştır Sofistler arasında Hippias matematik bilimini de öğretim programına alan tipik bir ansiklopedicidir Matematiğin, yeri dokunulmaz pedagojik değerini önceden fark ettiği anlaşılmaktadır Onun derlemecilere özgü çalışma tarzına fr 6 karakteristik bir örnek oluşturur Ayrıca kendisi pratik-teknik anlamda evrensel bir sanatçı olarak göze çarpar; belleğinin güçlü olduğu da söylenir O "tam anlamıyla bir uomo universale"dir Kendine özgü düşünceleri olmayan, ama her havadan çalan sıradan sofistlerin tipik bir örneğidir "Troya Diyaloğu" adlı eseri Prodikosun meseliyle ahlaksal-pedagojik yönseme bakımından ortak özellikler gösterir Ancak öte yandan matematikle ilgili sorunlara da ciddi şekilde eğilmiştir


Platonun sofistlerinde (Protagoras diyaloğunda) Hippias zaman zaman küçük bir rol oynamaktadır


1 Platon, Protagoras 337 C vd 79 C 1


Protagorasran sonra bilge Hippias şöyle dedi: "Burada bulunan sizler, sanırım hepimiz ?geleneğe göre değil, yaratılıştan-? birbirimizin yakınıyız ve soydaşız, aynı ülkenin yurttaşlarıyız Zira benzer, yaratılıştan benzerin yakınıdır; ama insanların despotu olan gelenek doğaya aykırı pek çok şeyi zorla yaptırır


Bilgiç ve Evrensel Sanatçı


2 Platon, Büyük Hıppias 285 B vd, 79 A 11Sokratesle Hippias arasındaki konuşma>


Tanrı adına Hippias, Spartalılar seni methediyor ve sözlerini dinlemekten zevk alıyorlar, ama hangi konuda? Görünüşe göre en iyi bildiğin konuda, yoksa yıldızlar ve gökyüzündeki süreçler hakkında mı? ?Hippias: Tanrı korusun! Böyle şeyleri hiç dinlemezler! ? Sokrates: Ama geon bahsedersen dinliyorlardır seni, değil mi? ? Hippias: Hele bu konuyu asld; birçoğu daha sayı saymasını bile bilmez! ? Sokrates: O halde senden matematikle ilgili bir konuşma yapmanı istemezler, değil mi? ? Hippias: Elbette! ? Sokrates: Ama başkalarına göre açıklamasını daha iyi bildiğin şeyleri, örneğin harflerin, hecelerin, ritmin ve uyumun anlamını dinlemek isterler? ? Hippias: Azizim, sen hangi ritm ve harften söz ediyorsun? ?


Sokrates: Peki ama, senden duymak istedikleri ve övdükleri şey nedir? İyisi mi sen söyle, ben tahmin edemiyorum ? Hippias Yarı tanrıların, insanların soyağaçlarını Sokrates, ve yerleşim yerlerini, ilkçağda kentlerin nasıl kurulduğunu, tarih öncesine ait her şeyi, işte bunları dinlemeyi seviyorlar, onların yüzünden bütün bu şeyleri tam olarak araştırıp incele mek zorunda kaldım ? Sokrates: Gerçekten şanslısın Hippias, iyi ki Spartalılar, Solondan başlayıp arkhontlarımızı sırayla saymamıza ilgi duymuyorlar! Yoksa hepsini ezberlemek zorunda kalacaktın ? Hippias: Niçin Sokrates? Art arda elli sözcüğü bir defa duyduğum zaman hepsini aklımda tutarım, ? Sokrates: Haklısın; senin güçlü bir belleğe sahip olduğunu düşünmemiştim Spartalıların senden hoşlanmalarının sebebi hikmetini şimdi anlıyorum, çünkü sen çok şey biliyor sun ve yaşlı kadınların çocuklara masal anlatması gibi, sen de onlara çok eski çağlardan sevimli hikayeler anlatmayı seviyorsun


3 Platon, Küçük Hippias 3601) vd = 79 A ı2:

Sen sanatların pek çoğunda öteki insanlara göre çok daha maharetlisin, bir defasında, pazar meydanındaki satıcı tezgahlarının önünde gıpta edilesi bilgilerini sayıp dökerken nasıl övündüğünü duymuştum Günün birinde Olympiaya geldiğini ve üstünde taşıdığın her şeyin kendi elinden çıktığını söylemiştin: Önce, parmağındaki yüzüğü (sayıp dökmeye bununla başlamıştın) kendin yapmış sın, çünkü kuyumculuktan anlıyormuşsun, sonra damgalamak için bir mühür, ayrıca bir traş bıçağı ve bir yağ kabı da senin elinden çıkmış Sandallarını kendinin hazırlayıp diktiğini, giy silerini ve iç çamaşırlarını kendi elinle dokuduğunu da söylemiştin Belindeki kuşak, zengin Perslilerin taktığı kuşağın aynısıymış ve onu kendin örmüşsün; dinleyenleri en çok hayrette bırakan da bu son marifetin olmuştu Bundan başka beraberinde şiir sanatıyla ilgili kitaplar, destanlar, tragedyalar, dithyramboslar ve değişik konularda birçok düzyazı eser getirmişsin Yukarıda saydığım sanatlarda herkese taş çıkartırmışsın, ayrıca hatırladığım kadarıyla ritm ve uyum bilgisinde, dilbilgisinde ve daha birçok şeyde senden ustası yokmuş Ha, az kalsın senin o çok başarılı olduğuna inandığın bellek sanatını (mnemonik) unutuyordum


4 fr 6:


Buradan belki bir kısmı Orpheus, bir kısmı Musaios tarafından kısaca söylenmiştir, bir kısmından burada, bir kısmından şurada, bazı şeyler Hesiodos, bazı şeyler Homeros ya da başka ozanlar tarafından, bir bölümü düzyazı halinde, kısmen Grekler, kısmen de Barbarlar tarafından Ama ben bütün bunlardan en önemlilerini ve birbirine ait olanları birleştirdim, şimdi size yeni ve tamamen değişik şeyler söyleyen bir konuşma çıkaracağım


Sokratesten Önce Felsefe II-Hazırlayan Wilhelm Capelle-Kabalcı YayıneviYunanistan'da MÖIIBin yılın sonunda yaşanılan Dor istilasının hemen akabinde bugün Mora Yarımadası olarak adlandırılan Peleponnes Yarımadasında Dorlar tarafından kurulan şehir ve de şehir devletiEn güçlü rakibi Peleponnes ile Orta Yunanistan arasında bulunan Attika bölgesinde kurulmuş olan Atina kent devletiydi