Hitit Mitolojisi

kaynaksız kaynak gösterilmemiş her atıf/alıntı için şart, tek tek koysak maddede birçok kaynak göster olacaktı bu sebeple genel bir kaynaksız daha uygun gibi
üslup
Hitit mitolojisi Mezopotamya kaynaklarından esinlenmiş, Mezopotamya, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinden Basra Körfezine kadar uzanan Fırat Nehri ve Dicle Nehri arasında kalan bölgenin ilk çağdaki adıdır

Hatti ve Hatti (<sup>URU</sup>``Ha-at-ti``), Anadolu`da MÖ 3000 - 2000 yılları arasında Tunç Çağı`nda Hattiler tarafından, daha sonra MÖ yaklaşık 1400-1200`lerde güçlerinin zirvesinde olan Hititler tarafından yurt edinilmiş bir bölgenin adıdır Anadolu`daki ilk siyasi birlik olan Hitit Uygarlığı`nın başkenti bugün Türkiye`nin kuzey İç Anadolu Bölgesi`nde bulunan Hattuşaş kentidir MÖ 1000`li yılarda Hitit toprakları`nın Fırat`ın batısında kalan bölü

Hurri etkisinde kalmıştır

Uzun tanrı listelerinin bulunduğu tabletler Hitit tanrılar topluluğunun önemli özelliklerinden birini ortaya koyar; Hurriler

Hititler`in ilişki içinde oldukları toplumların tanrılarını da kendi inanç sistemleri içine almaları Eski Krallık döneminde Hint-Avrupa ve Hatti kökenli tanrıları benimserlerken, daha sonraları Hurri, hatta Mezopotamya kökenli tanrıları da benimsemişlerdir

Bir çok doğa olayını tanrılara bağlayan Hititler, onları insan şekilli (antropomorfik) olarak düşünmekteydiler Tanrılar acıkmak, susamak, hastalanmak, öfkelenmek gibi insani özellikler taşımaktaydılar Tanrıları kızıp gittiğinde ona bağlı olan tüm doğa olayları bundan etkilenmekte ve Hititler Tanrıların dönüşünü kurbanlar ve sunularla kutlamaktaydılar

Hitit mitolojisi
==Hititler`in Tanrıları==

Hititler bir çok doğa olayını tanrılara bağlamakta, ancak onları, insan şekilli (antropomorfik) olarak düşünmekteydiler Buna göre bir tanrı canı isterse çekip gidebiliyordu Ancak tanrının gitmesiyle ona bağlı olan doğa olayları da etkileniyordu
===Gök Tanrı/Fırtına Tanrısı===
Gök tanrısı aynı zamanda fırtına tanrısı idi Zaten Anadolu`nun iklimini göz önünde bulundurursak -eskiden daha sıcak olduğu düşünülüyorsa da- fırtınaların ne kadar önemli olduğu açıktır Hatta bir fırtına sırasında kral Anadolunun tarihsel çağları, Çorum'un Sungurlu ilçesine 5 km uzaklıkta bulunan ve yapılan kazılarda Hitit İmparatorluğunun başkenti Hattuşa olduğu anlaşılan Boğazköy'de, Yozgatın güneydoğusuna düşen Alişarhöyük'te ve kayserinin kuzeyindeki Kültepede bulunan, çivi yazısı ile yazılmış tablet denilen kil levhacıklar ile başlar Sayıca, Alişar ve Boğazköy de az Kültepede ise on binleri aş

II Murşili`nin dilinin tutulduğunu öğreniyoruz :

``Birden hava bozdu Gök tanrısı korkunç bir şekilde gürledi ve ben ürktüm O zaman ağzında söz azaldı ve söz kesiklik yaparak yukarı doğru çıktı Yıllar geçince bu düşlerimde de kendini duyurmaya başladı Bu düşlerden birinde tanrının eli bana değdi ve konuşma gücümü bütünü ile yitirdim``

Bir Hitit metninde ( II Muwatalli`nin duası) şöyle geçmektedir :

``Hatti`nin Fırtına Tanrısının önünde yürüyen boğa Şeri, efendim, benim dua olarak bu sözlerimi tanrılara bildir! Efendiler, göğün ve yerin efendileri tanrılar bu sözlerimi ve duamı işitsinler``

==Tanrıça==

Hititlerde tanrı kadar tanrıça da önemlidir Zaten bunun izdüşümü olarak da Hitit toplumuna kadın erkeğe eş değer konumdadır

Hitit Tanrıçası , Hattilerde `` Vuruşemu``, Hurrilerde `` Hepat`` diye adlandırılmış tanrıçadır Hititlerde Arinna`nın güneş tanrıçası, geç Hititlerde Kupaba olarak da geçmiştir ( Kybele de büyük olasılıkla aynı inancın devamıdır)

Bu tanrıça isimleri tabletlerde farklı isimlerde geçseler de aynı özelliklere sahiplerdir Özellikle Hurri etkisiyle, Teşup`un panteona girmesiyle beraber Teşup`un karısı tanrıça Hepat da önemli bir yer tutmaya başlamış, Hatta Arinna`nın güneş tanrıçası ile eş bir konuma gelmiştir Bir belgede şöyle denmektedir :

``Bütün ülkelerin kraliçesi efendin, Arinna`nın güneş tanrıçası ! Hatti ülkesinde sen Arinna`nın güneş tanrıçası adını alırsın, sedir ağacı ülkelerinde ise Hepat adını alırsın``
==Efsaneler==
===İlluyanka Efsanesi===

===*****bi Efsanesi===

===Kaybolan Tanrı Efsanesi===

Bereket tanrısı olan Telipinu`nun diğer tanrılara kızarak ortadan kaybolmasını anlatan bu efsanede ``yaşam döngüsünü`` konu edilmektedir O yıl Telipinu`nun gidişi ile toprak tohumlanmasına rağmen gebe kalamamış, hayvanar yavrularını besleyememiştir Bunun üzerine diğer tüm tanrılar onu aramaya çıkmışlar ve geri getirerek yeryüzüne bereketin inmesini sağlamışlardır
Kaynakça
#not1 Beckman, G "The Religion of the Hittites" Biblical Archaeologist June/September 1989
#not2 Laroche, E "Tesub, Hebat et leur cour Journal of Cuneiform Studies 2: 113-36 1948 & Laroche, E "Le pantheon de Yazılıkaya" Journal of Cuneiform Studies 6:115-23 1952
#not3 Güterbock, H G "Hittite Religion" s 83-109 Forgotten Religions New York: Philosophical Library 1954 & Gurney, O R "Hittite Kingship" s105-21 Myth, Ritual and Kingship Oxford:Oxford University Press 1958
#not4 Otten, H "Ein Text zum Nujahrsfest aus Boğazköy" Orientalistische Literaturzeitung 51:101-05 1956


Bu makale, online kullanıcı topluluğu tarafından oluşturulan ve düzenlenen özgür ansiklopedi projesi Wikipedia'nın Türkçe versiyonu Vikipedi'deki Hitit mitolojisi maddesinden kopyalanmıştır Bu makale, GNU Özgür Belgeleme Lisansı ilkeleri kapsamında özgürce kullanılabilir