Hülagu Han

Hülagû Han (d 1217 - ö 8 Şubat, 1265), İlhanlı İmparatorluğu'nun kurucusudur

Cengiz Han'ın torunu, ve diğer Moğol Büyük Han'larından Cengiz Han (doğum 1155/1162/1167 - 18 Ağustos, 1227), Moğol İmparatorluğu'nun büyük Han'ı, Ayrıca dünyanın en başarılı politik ve askeri liderlerinden biri olarak bilinirImage:cengiz-hanjpgyok225pxCEngiz Han

Küçük, savaşçı bir kabileden, dünyanın en büyük kara imparatorluğuna uzanan yolda Cengiz Han Asyanın en etkili ve en korkulan adamı oldu]


Asıl adı Temuçindir Temuçin, 13 yaşlarında iken, babasını kaybetti Henüz küçü

Möngke Han ve Kubilay Han'ın da kardeşidir Kubilay Han (1215?1294) Moğol İmparatorluğunun kağanı, aynı zamanda Çin'deki Yuan Hanedanlığı'nın kurucusu ve ilk imparatorudur Toluy ve Sorghaghtani Beki'nin ikinci oğlu; Cengiz Han'ın torunudur Moğol hanı Mengü'nün kardeşi; İran'daki Moğol İlhanlılar devletinin kurucusu Hülagü'nün ağabeyidir

İranda hüküm süren İlhanlılar Devletinin kurucusudur Bağdatı alarak Abbasi Halifeliğini yıkmış olan meşhur Türk-Moğol serdar ve hükümdarıdır


Büyük kardeşi Mengu Han babasının yerine Hakan olmuş ve Hulaguyu 1253te İrana memur etmişti "İlhan" Hakana bağlı Eyalet Hanı demektir Bundan dolayı Hulaguya (İlhan) lakabı verilmiş ve soyundan gelen hükümdarlara da İlhanlılar denilmiştir

Hulagu, İranı ve Kafkasyayı ele geçirdikten sonra Şarkî İsmailiye Devletini ortadan kaldırmağa karar vermişti O zamanlarda istediği hükümdarları fedai dervişleri vasıtası ile öldürten ve asrımızın anarşistleri gibi gizli ve korkunç teşkilatı bulunan İsmaililerin merkezi Elmut Kalesini aldı Sonuncu hükümdarları olan Rukneddini öldürttü 1256da bu devleti ortadan kaldırdı Onun elinde hapsedilmiş olan meşhur alim Nasıruddin et-Tusîyi kurtararak yanına aldı


Hulagu, Şii olan Nasır ile Hıristiyan bulunan zevcelerinden birinin teşviki ile Bağdat Halifesi hakkında kin beslemeğe başlamıştı Son Abbasi Halifesi Mustasım-Billaha itaat etmesi için haber gönderdi Mustasım kuvvetli olmadığı halde mağrur idi Karşı koymak istedi Halifenin Şii veziri İbni Alkami de vaziyetin hücuma elverişli olduğu hakkında Hulaguya bilgi vererek Hulaguyu gizlice davet etti Bunun üzerine Hulagu, 1258de Bağdatı elli gün kadar kuşattı


Sonuçta, Halife çaresiz kalarak oğulları ve maiyyeti ile birlikte af dilemek üzere Hulagunun ordugahına gidince, Hulagu onu çuvala koydurup süvarilerine çiğnetti Bütün ailesini öldürtmekle beraber Bağdatı yakıp yıktı Rivayete göre sekiz yüz bin kişiye yaklaşan bütün halkı da kılıçtan geçirdi


Daha sonra Suriyeye doğru döndü Halebi ve Şamı aldı Fakat bu istila Mısırdaki Türk Sultanı Baybars tarafından durduruldu Onun ordusu Hulagunun bir serdarını fena halde bozguna uğratmış ve İlhanlıları Suriyeden çıkmaya mecbur etmişti

Hulagu, daha önce büyük kardeşinin ölümünü haber alarak yerine geçmeğe hazırlanmıştı Bu mağlubiyet darbesi üzerine İranda kalmış ve kurduğu devletin işleriyle meşgul olmuştu


Tarihçiler Hulaguya çok kan dökmüş bir hükümdar olarak bakarlar Böyle olmakla beraber o, bir devletin kurucusu idi Bilime ve sanata karşı da büyük saygısı vardı


Hulagu, sarayına bilginleri toplar ve onları korurdu Bilgiye merakı vardı Kendisi astronomi ve kimya ile uğraşırdı Meragede bir rasathane yaptırdı Bilginleri toplayarak ilim akademileri kurdu Aladağda saraylar, Huyda camiler yaptırdı Tebriz şehri onun döneminde bir bilim merkezi oldu Bizanstan oraya kozmoğrafya ve diğer ilimleri öğrenmek için öğrenciler geliyordu

1266da öldü