Kemerhisar, Bor Tarihçe

Tarihçe

Tyana

Bölgede (Kemerhisar-Bahçeli) yerleşim geçmişinin tarih öncesi zamanlara dayandığı düşünülmekterdir Bahçeli'deki Roma Havuzu ve Köşk Höyük kazıları, bölgenin MÖ 6030'a varan eski bir tarihe sahip olduğunun göstergesi olmuştur[13] Günümüz Kemerhisar'ının ise tarihi ismi Tyana'dır[14][15] 1880-1881 yılları arasında ilk kez Wilson, sonra Ramsay mesafe cetveline göre höyüğün (Tyana) yerini tespit etmişlerdir Daha sonra Hitit ve Asur çivi yazılı tabletlerindeki metinlerinden bu yerin Hititlerce Tuvanuva denen şehir olduğu ortaya çıkmıştır[16] Kemerhisar, Hititler döneminde Tuvanuva, Persler ve Büyük İskender zamanında Dana,[17] Romalılar döneminde ise Tyana olarak tanınmıştır[18] O dönemde kent Kapadokya ilinin en güney merkezidir[17] Geçici bir süre için Kapadokya Krallığı'na taht şehri yapılan Tyana'ya kralının adı (Özep) verilerek Özebya denilmiştir[16] Türkler ise Anadolu'ya geldikten sonra höyüğün üzerinde kurdukları köye Bizans döneminde önemli bir hristiyanlık merkezi olması nedeniyle[17] Kilisehisar (veya Kisasar) adını vermişlerdir[14] Beldenin belediye teşkilatı 1916'da kurulmuştur[19] 1935'te Niğde ili meclisinde alınan bir kararla Kilisehisar'a Romalılardan kalma su kemerlerinden dolayı Kemerhisar denmiştir Günümüz Bahçeli kasabası (eski Diravun) önceleri Kemerhisar'ın (Tyana'nın) bağ ve bahçeleri olarak oluşmuş daha sonra insanlar yerleşmeye başlamıştır Kemerhisarlılar Bahçeli'ye yaz aylarında gelerek bağ evlerinde oturmuşlar, ürün hasatlarını yaptıktan sonra kışın Kemerhisar'a göçmüşlerdir[20]

Tyana kenti Romalılar döneminde gelişmiş ve günümüz Bor ilçesini de kaplamıştır[14] O tarihlerde Bor daha kurulmamıştı, Türklerin Anadolu'ya göçleri döneminde, Bor yerleşim birimi bir köy olarak Anadolu'ya gelen Oğuz Türklerince kurulacaktı[21] Tyana, ortaçağların ortalarına değin Orta Anadolu ve Toroslarda egemenliklerini sürdüren devletlerin, uygarlıkların belirli aralıklarla da olsa askeri ve dinsel yönden önemli bir kenti veya başkenti olmuştur Bu uygarlıkların başlıcaları şunlardır: Hattiler, Luviler, Hititler, Frigler, Kimmerler, Persler, Romalılar, Abbasiler, Bizanslılar, Selçuklular, Osmanlılar Başlangıçta önemli kentler arasında gözde olan Tyana Selçuklular ve Osmanlılar zamanında sönük kalmıştır Onun yerine Selçuklular Niğde köyünü imar ederek, Selçuklu devrinin önemli bir asker merkezi haline getirdiler[22] Osmanlılar döneminde Niğde de önemini yitirmiş; Aksaray, Kayseri, Konya bayındırlaşmıştır[22]


Tyanalı Apollon'un resmedildiği bir sikke


Tyanalı Apollon

Tyanalı Apollon

Tyanalı Apollon, yenipisagorcu bir Yunan filozoftur Tyana'da doğan Apollon, 16 yaşındayken Tarsus'a gitti Tarsus'ta Pisagor'un okulunda okudu ve yenipisagorcu öğretinin önemli savunucularından biri olarak bir çok ülkeyi dolaştı[23] Bir okul kurduğu Efes kentinde öldü Yaşamı İsa ile aynı döneme rastlayan düşünür, tarihin ilk vejetaryeni olarak biliniyor[18]

Kaynak : Wikipedia