Köprü Çelik Köprüler

Çelik köprüler
Kiriş köprüler
En yaygın köprü şekli olup, kısa ile orta açıklıklarda uygulanır Basit ve ekonomik oluşu, tercih sebebidir Karayolu köprülerinde I şeklindeki çelik kirişler mesnetler arasına yerleştirilir Daha sonra üstüne 20 santimetre betonarme plak dökülür Demiryolu köprülerinde ise demiryolu boyunca kirişlere konulan enlemlere mesnetlendirilir Kiriş köprüler tek açıklıklı olabileceği gibi, sürekli kiriş şeklinde çok açıklıklı da olabilir Kaynaklı olabildiği gibi perçinli de yapılabilir Büyük açıklıklar için, mesnetlerden gelen kablolar açıklık boyunca tabliyenin taşıyıcılığını arttırırlar Kiriş, bir yüzü yola gelmek üzere kutu kesitli olarak da tertiplenebilir Düşey çelik plaklar kutu kesitine kaynaklanarak, köprünün taşıyıcılığı arttırılır
Kafes kiriş köprüler
Tek açıklıklı kafes kiriş köprülerde açıklık ortalarında yükseklik arttırılarak daha uygun taşıyıcılık elde edilir Bu suretle malzeme ekonomik şekilde kullanılmış olur Kafes kiriş köprüler sürekli de yapılabilir Bunların yükseklikleri mesnet bölgesinde de büyüktür Bu tür köprüler diğer tür köprü şekilleriyle beraber de kullanılabilir Kafes kiriş, kemer şeklinde olabildiği gibi konsol olarak da düzenlenebilir Asma köprülerde tabliye, kafes kiriş türünden de tertip edilebilir
Konsol kiriş köprüler
Bu, çeşitli şekillerde olabilir Mesela, uç mesneti yakın mesnete birleştiren kiriş konsol olarak diğer açıklığa doğru uzayabilir Bu şekilde köprü kirişi ilaveten ara mesnetteki kuleye de asılabilir Konsol kirişin tam uç noktası serbest olduğundan küçük çökmelere ve dönmelere müsaade edebilir Genellikle kirişin yüksekliği değişkendir Mesned üstünde büyük yüksekliğe sahib olur Dünyanın en uzun çelik konsol kirişi Kanada'da Quebec demiryolu üzerinde olup 549 metrekarelik bir açıklık geçilmektedir 1900'de inşaatına başlanan köprünün yapımı sırasında iki defa kaza olmuş ve köprü 1917'de tamamlanabilmiştir




Clandras Köprüsü


Kemer köprüler
Kemer köprülerin en masif olanı mesnetlere bağlı olanıdır Mesnetler dönebilecek şekilde, mafsallı olarak düzenlenebildiği gibi bazı köprülerde tam tepe noktasında dönmelere müsaade edilebilir Bunlar daha az masiftirler Bu tür köprülerde yol köprü üzerinde olabilir ve yük basınç elemanlarıyla kemere verilir Yol köprünün altından da geçebilir Bu halde yolun yükü çekme taşıyan elemanlarla köprüye iletilir Bazı durumlarda yolun seviyesi kemerin üzerinden de geçebilir Eğer mesnet zemini, sağlam değilse, mesnetler birbirine bağlanabilir Kemerler genellikle basınç taşıdıklarından burkulmaya karşı da korunmaları gerekir Dünyanın en uzun kemer köprüsü New York'ta 1931'de inşa edilen 504 m açıklıklı Bayonne Köprüsü'dür
Asma köprüler
Yirminci yüzyılda uzun açıklıklar için asma köprüler yaygınlaşmıştır Bunlar kablo, kule ve ankraj olmak üzere üç elemanla belirlenir Kablolar, köprünün tabliyesini taşıyan yüksek mukavemetli çelik tellerden ibarettir Genellikle kablolar helisel şekildedir, bu suretle daha kolay imal edilirler Köprünün kulelerine kablolar bağlanır ve bunlar köprünün tabliyesine mesnetlik teşkil ederler Bunlar genel olarak çelik taşıyıcılardır, ancak betonarme de olabilirler Kabloların bir uçları büyük bloklara bağlanır İstanbul Boğazı üstünde uzunlukları bakımından dünyadaki emsalleri arasında başlarda yer alan Boğaziçi (1074 m) ve Fatih Sultan Mehmed (1090 m), Asma köprülerimiz meşhurdur (Bkz Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprüsü)
Hareketli köprüler
Hareketli köprüler, gemi ve büyük deniz vasıtalarına geçit verirler Özellikle gerekli yükseklikte sabit köprü yapımı pahalı veya mümkün değilse bu tür köprü tercih edilir Hareketi için ilave düzenlerin projelendirilmesi gerektiğinden, genellikle görünüşleri zarif değildir

Terazi tipinden hareketli köprüler, tür olarak çekilen orta çağ köprülerine benzerler Hareket sırasında bir uç sabit kalırken, diğer uç kaldırılır Bunun tanınmış örneği 1894'ten kalan Londra'daki Tower Köprüsü'dür Bazı köprülerde ise hareket, düşey eksen etrafında dönme ile sağlanır Bunların açılıp kapanmaları zaman alırsa da her türlü geçişe uygundur


Değişik bir hareket köprünün bir parçasının tamamen düşey hareket edebilmesini sağlamakla elde edilebilir Diğer türlere nazaran daha ucuz olarak inşa edilebilirler ve hareket için daha az güce ihtiyaç gösterirler


Köprünün hareketi, yatay hareketle de gerçekleştirilebilir Ancak köprünün içeri çekilmesi için büyük yere ihtiyaç olması mahzurludur Bunun bir örneği geçmiş dönemde İstanbul'daki Mecidiye (Galata) Köprüsüdür















































































Askeri köprüler: Bunların özellikleri hareketli, kolay ve hızla kurulabilen türden olmalarıdır Askeri köprüler genellikle yüzen orta ayakların üzerine mesnetlendirilirler Her açıklık parçası hareket edebilir Ancak amaçları itibariyle geçici olarak inşa edilirler Bu tür ilk köprüyü MÖ 537'de Mezopotamya'da Persler yapmışlardır Bu tür köprülerin diğer bir mahzuru her açıklığın kendi başına çalışmasıdır Bunun sonucu bir açıklığın fazla yüklenmesi, diğer açıklıklar ona yardım edemeyeceği için, çökme ile sonuçlanır Diğer bir çeşit askeri köprü, yol tabliyesinin ahşap bloklar üzerine mesnetlendirilmesiyle inşa edilir Askeri kiriş köprüler, prefabrike çelik ve alüminyum elemanların yan yana getirilip monte edilmesiyle inşa edilir

Kaynak : Wikipedia