İi. Bayezid Oğulları Arasındaki Taht Kavgaları

Oğulları arasındaki taht kavgalarıBeyazıt Camii


Oğulları
II Bayezid'in, Mahmut, Ahmet, Şehenşah, Selim, Mehmet, Korkut, Abdullah ve Alemşah isimli 8 oğlu ve pek çok da kızı olmuştu Oğullarının en büyüğü babasının tahta geçmesinden kısa bir süre sonra vefat etti Padişah'ın 6, 7, 8 oğulları olan Mahmut, Mehmet, Alemşah ise 1507'den önce öldüler Hayatta sadece yaş sırası ile Şehzade Ahmet, Şehzade Korkut, Şehzade Selim ve Şehenşah kalmıştı Hepsi de olgun yaşlara gelmiş, ya kırk yaşını geçmiş veya yaklaşmışlardı Şehzade Korkut ile Şehzade Selim Alaüddevle Bozkurt Bey'in kızı olan Ayşe Hatun'un çocukları idiler Şehzade Ahmet Amasya'da vali iken, Korkut Manisa'da, Şehzade Selim ise Trabzon'da vali olarak görevliydi En küçük şehzade Şehenşah'ın annesi Karamanoğlu sülalesindendi ve bu nedenle Konya valiliğini yürütüyordu
Şehzade Korkut
II Bayezid'in hayatta kalan oğullarından Şehzade Korkut dışındakilerin hepsinin şehzadeleri vardı; yani hepsi kendisinden sonra tahta geçebilecek erkek çocuklara sahiptiler Yalnız Şehzade Korkut'un pek çok kızı olmasına rağmen erkek çocuğu yoktu
1509 yılında 40 yaşındaki Şehzade Korkut Manisa sancak beyi (Saruhan Beyi) iken Antalya sancak beyliğine (Teke Beyi) gönderilmişti Vezir-i Azam Ali Paşa'nın kardeşi Şehzade Ahmet'i tuttuğunu bilen Şehzade Korkut bu tayinle tahttan uzaklaştırıldığının farkında idi Babasının ani ölümü halinde kardeşi Ahmet Amasya'da olduğundan İstanbul'a Antalya'dan daha çabuk varabilirdi Bu nedenle kendisinin tekrar Manisa'ya tayinini istedi, fakat kabul edilmedi Bunun üzerine babasının gözünü korkutmak isteyen Şehzade Korkut tıpkı amcası Cem Sultan gibi hacca gideceğini söyleyip, 137 kişilik maiyeti ve 8 gemi ile 1509 yılında Antalya'dan yola çıktı Aslında Şehzade Korkut'un denizciler üzerinde büyük bir tesiri vardı Zaten denizcileri himaye etmesi ile ün kazanmıştı Pek çok Osmanlı esirini fidyelerini cebinden verip kurtarmıştı Bunun yanında denizcilik yapanları, reisleri korur, himaye ederdi
Şehzade Korkut 29 Mayıs'ta Sultan Kansu tarafından Kahire'de muhteşem bir şekilde karşılandı Bu arada devlet adamları bu olayın aynen Cem Sultan'ın hikayesine benzediğinden kuşkulanmışlardı Fakat Şehzadenin tek hedefi babasının ve Ali Paşa'nın gözünü korkutmaktı Tüm çabalarına rağmen ataması yapılmadı ve Antalya'da kaldı
Şehzade Selim
Aynı dönemde Şehzade Selim yaptıkları ile takdir topluyordu Safeviler'e karşı yapmış olduğu akın ve Gürcü kralları vergiye bağlaması gözleri ona çevirmişti Şehzade Korkut ise daha yumuşak huylu ve mutedildi Yalnız erkek çocuğunun olamayışı nedeniyle fazla taraftar toplayamamıştı Esasen tahta Şehzade Ahmet geçecekti Zira meşru veliaht, büyük şehzade idi
Şehzade Selim İstanbul'a çok uzak olan Trabzon sancak beyiydi Ağabeylerinden Ahmet Amasya'da, Korkut Manisa'da, küçük kardeşi Şehzade Şehenşah ise Konya'daydı Bu durumda tahta en uzak şehirde olan kendisi idi Bir defa tahta oturan şehzadeyi oradan atmak neredeyse imkansızdı
Bu dönemde oğlu Şehzade Süleyman 14 yaşına gelmişti Büluğ çağına gelen şehzadelere sancak verilmesi kanundu Babası da oğlu Süleyman için Bolu sancağını istedi Şehzade Süleyman Trabzon'a bağlı Şebinkarahisar sancak beyiydi Bolu ise ayrı müstakil bir sancaktı Selim'in isteği oldu ve Şehzade Süleyman Bolu'ya nakledildi Tabii bu olaya Amasya Sancak beyi Şehzade Ahmet karşı çıktı Çünkü Bolu Amasya ile İstanbul arasında bir noktaydı Bu da kendisi için tehlikeli olabilirdi
Şehzade Ahmet'in çabaları ile Şehzade Süleyman Bolu'dan ayrılacakken, Şehzade Selim bu sefer oğlu için Kefe sancağını istedi Kefe Kırım'da bir liman şehriydi Kırım Hanlığı'na bağlı olmayan şehir doğrudan doğruya İstanbul'a bağlı idi Şehzade Selim'in düşüncesi kayınpederi olan Kırım hanı Mengli Giray'a yakın bulunabilmekti Zira Mengli Giray da damadını destekliyordu Bunun üzerine Şehzade Süleyman 1504 yılında ölen amcası Şehzade Mehmet yerine Kefe sancak beyi oldu
1511 yılında Şehzade Selim büyük bir maiyet ile Trabzon'dan gemi ile Kırım'a gitti Güya oğlu Süleyman'ı ve kayınpederini ziyaret edecekti Asıl amacı kayınpederi ile sıkı bir işbirliği yapmak ve oğlu Süleyman'a talimat vermekti Veliaht Şehzade Ahmet, Kırım Hanı'na bir mektup gönderdi ve kardeşi Selim'e yardımdan vazgeçmediği takdirde, padişah olduğu zaman Kırım tahtından ümit kesmesini açıkça söylüyordu Mengli Giray buna kulak asmadıysa da, kayınpederini müşkül durumda bırakmak istemeyen Şehzade Selim Kırım'dan ayrıldı Kardeşi Ahmet babasına baskı yaparak kayınpederini azlettirebilirdi
Selim Kırım'dan Trabzon'a dönmek yerine Rumeli'ye geçti ve artık Trabzon'a dönmeyeceğini ve kendisine Rumeli'de bir sancak verilmesini istedi Şehzadelere Rumeli'den sancak verilmesi yasalara aykırı olmasına rağmen ordu tarafından sevilen Şehzade Selim'e Semendire ve Vidin sancakları verildi
Bu arada Şehzade Korkut babasının üzerindeki baskısını arttırarak tekrar Manisa sancağına atandı 2 Temmuz 1511'de Konya sancak beyi Şehzade Şehenşah'ın 40 yaşında eceli ile vefatı üzerine taht adaylarının sayısı üçe indiMüstakbel padişah Yavuz Sultan Selim


1511 Temmuz'unda Şehzade Selim Vidin'den Edirne'ye geldi Bu şehri işgal ettikten sonra Çorlu'ya geldi Ancak 3 Ağustos günü babası II Bayezid tarafından karşılandı Birkaç dakikalık vuruşmadan sonra Şehzade mağlup oldu Kaçmak zorunda kalan Şehzade ihtiyatı elden bırakmamıştı Bulgaristan sahillerinde gemiler şehzadeyi bekliyordu Bu olaydan sonra tekrar sancağına dönemezdi Oğlunun yanına, Kefe'ye gelen şehzade orduyu elde etmeden taht yolunun zor olduğunu böylece anladı
Şehzade Ahmet
21 Ağustos 1511 günü II Bayezid büyük oğlu Ahmet'i tahta geçirmek üzere İstanbul'a çağırdı Veliaht Şehzade'nin Maltepe'ye kadar gelmesi üzerine Şehzade Selim'i destekleyen birlikler ayaklandı Bunun üzerine Şehzade İstanbul'a giremedi ve Maltepe'den geri dönmek zorunda kaldı Amasya'ya döneceği yerde Konya'ya geçen Şehzade Ahmet burada padişahlığını ilan ederek babasının orduya söz geçiremediğini iddia etti Şehzade Ahmet'in açıkca müddei sıfatını takınması üzerine ulema yüzünü Ahmed'den çevirdi
Bu arada Şehzade Korkut'un ansızın İstanbul'a gelmesi işleri iyice karıştırdı Ağabeyinin bu tavrı üzerine umuda kapılan Korkut babası ve paşalarla görüşmüş ve büyük saygı görmüştü fakat babasının hayatta olması nedeniyle paşalar Korkut'u desteklemediler
1512 yılının ilk günlerinde Kızılbaşlar Amasya, Tokat bölgesinde tekrar ayaklandılar Şehzade Ahmet'in orayı bırakması bölgede büyük bir boşluk oluşturmuştu Bu olay üzerine 6 Mart günü İstanbul'da Kapıkulu Ocakları isyan çıkardı Bu olaylar üzerine Şehzade Ahmet'i desteklemekten vazgeçen Sultan küçük oğlu Selim lehine bir name yazarak onu İstanbul'a davet etti

Kaynak : Wikipedia