Deliilyas, Altınyayla Tarihçe

Tarihçe
Kasabanın ne zaman kurulduğu hakkındaki elimizdeki bilgiler yetersizdir ancak bu bilgilerin Osmanlı arşivlerinde mevcut olduğu tahmin edilmektedir Selçukluların Anadoluya yayılma ve Türkleştirme sürecinde kurulmuş olması pek muhtemeldir Ancak, kasabanın tarihi çok eskilere dayanmaktadır Meşhur Kral Yolunun Deliilyas'ın güneyinden geçtigi gezilip incelendiginde görülen kalıntılardan anlaşılmaktadır Kral yolu Efes-Sart-Uşak-Gordiyon-Ankara-Çorum-Mecitözü-Tokat-Zile-Sivas-Altınyayla-Malatya-Harput-Diyarbakır-Ninova-Erbil-Suda yörelerinden geçmektedir



Deliilyas ismi, Şam Bayadı Türkmen aşiretine mensup bir oba ismidir Türkmen aşiretleri Halep ve Şam Bölgesi'nden baharın gelmesiyle birlikte göç ederek, Deliilyas'ın bugünkü topraklarına geliyorlar ve bu toprakları yaylak olarak kullanıyorlardı Bu göçebe yaşam yüzyıllardır devam etmekteydi 1548 tarihinde Sivas'ın güneyinde Gürün, Kangal ve Tonus Nahiyeleri'ni kapsayan bölgede Yeniil Sancağı adı altında bir sancak kurularak burası Halep ve Şam'dan otlak ve yaylak amacıyla bu bölgeye gelen Türkmen aşiretlerinin iskan sahası olarak belirlendi



Aynı zamanda bu topraklar; II Selim'in hanımı ve III Murad'ın annesi olan Nurbanu Sultan (diğer adıyla Atik Valide Sultan) tarafından satın alınarak vakfedilmiş bir bölge idi Bu toprakları yaylak olarak kullanan konar- göçer Türkmenlerden alınan vergiler, Vakfın Üsküdar'da bulunan hayır eserlerine ve burada görev yapan memurlara gittiği için bu bölgeye Üsküdar Toprağı, bölgeyi yaylak olarak kullanan Türkmenlere de Üsküdar Türkmeni denilmekteydi



Yazılı kaynaklarda Deliilyas ismine ilk defa Kanuni Sultan Süleyman zamanında yazılan 1548 tarihli Yenil Kazası Tapu Tahrir Defterlerinde rastlıyoruz



Osmanlı Devleti İdari teşkilatlanmasına göre Sivas Vilayeti'nin Yeniil Sancağı'na bağlı Kara Tonus Nahiyesi'nin bir köyü olarak görünen Deliilyas "Karye-i Karacaşehir nam-ı diger Deliilyaslu"olarak kayıtlara geçmiştir Bu belgelerden anlıyoruz ki Deliilyas'ın Kurulu olduğu köyün asıl adı; Karacaşehir'dir Deliilyas isimli Türkmen obası buraya iskan edildiği için daha sonra Deliilyas Köyü olarak isim almıştır



Yine, 1548 tarihli Tapu Tahrir Defteri'nde ;"Der Liva-yı Bozok Mezra-yı Karacaşehir cemaat-i Şambayadı, kadimi sürüyle cemaati mezbure ziraat ederler"yazmaktadır Bunun açıklaması şudur: Bozok Sancağı (o tarihlerde Akdağ Kazası'nda bulunan Bozok, Sancak merkezi idi ve Gürün, Kangal, Tonus, Emlak, Gedik, Maden, Sorgun, Çayırşeyhi, Yozgat gibi nahiyeler bu sancağa bağlı bulunmaktaydı)'na bağlı Karacaşehir köyü (Deliilyas) Şambayadı boyuna mensup Deliilyas Obası eskiden beri koyun sürüsüyle burada bulunurlar ve bu bölgenin arazisini ekip biçerler



Bu tarihten önceleri Bozok Sancağı'na bağlı olarak bu bölgede göçebe olan Türkmen aşiretleri, kışın Şam ve Halep bölgelerine giderler, bahar gelince de yaylak olarak kullandıkları bu bölgelere tekrar gelirlerdi Ve bu bölgenin arazilerinde koyun, kuzu ve diğer hayvanlarını otlatır, arazisini ekip - biçerlerdi Sonbaharda da kışı geçirmek üzere tekrar sıcak iklimlere yani Şam taraflarına giderlerdi 1548 Tarihinde Yeniil Kazası'nın kurulmasıyla birlikte bu kazaya bağlanan Türkmen aşiretleri arasında Deliilyaslı obası da bulunmaktadır Bu defterde yazdığına göre; Deliilyas'a yerleşen Türkmenler, Bayat Boyu'na mensupturlar Bayat boyu, Oğuz Türkleri'ninden olup, Bozoklara mensup Günhan'ın ikinci oğludur Şambayadı Anadoluda konar-göçer Türkmenlerden Bozulus Türkmenlerinin bir koludur



Yine, Yeniil Kazası'nın 1583 tarihinde yazılan Tapu Tahrir Defteri'nde Deliilyasla ilgili daha ayrıntılı ve geniş bilgiler bulunmaktadır Deliilyas Köyü'nün bu tarihlerde Konar-göçerlikten yerleşik hayata geçtiğini görmekteyiz ki, Kanuni Sultan Süleyman zamanında konar göçer Türkmen aşiretlerinin iskanı için fermanlar ve kanunnameler çıkarılmıştı ve bu kanunnamelere göre de Konar göçer Türkmen aşiretleri yaylak olarak kullandıkları yerlere, yaylak alanlarına iskan edilmekteydiler




Kaynak : Wikipedia