08-20-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Macaristan Tarihi Kırmızılar Ve Beyazlar (1918-1919)
Kırmızılar ve Beyazlar (1918-1919)
1918 yılında I Dünya Savaşı'nda alınan yenilginin etkisiyle Avusturya-Macaristan birliği dağıldı 31 Ekim 1918'de Mihaly Karoly başbakan olarak Macaristan'ın başına geçti Yeni hükumet savaşın ardından ülkeyi, kasım ayında resmen bağımsız bir devlet ilan etti 22 Kasım 1918 tarihinde Romanyalılar Macar Hükumeti'ne Erdel'in yönetiminin kendilerine ait olduğunu söylediler 1 Aralık 1918'de düzenlenen Alba Iulia (Gyulafehervar) toplantısında Erdel'in Romanya'ya bağlanması kararı alındı
Yeni Macar Hükumeti 1919 Şubatı'na kadar toplumsal hizmetlerin yetersizliği ve asker başarısızlıklar nedeniyle halk desteğini büyük oranda yitirdi 21 Mart'ta asker ittifak güçleri Macaristan'dan daha fazla toprak isteyince Karolyi istifa etti Bunun üzerine Bela Kun başkanlığında Macaristan Komünist Partisi iktidara geldi ve Macar Sovyet Cumhuriyeti'ni ilan etti
"Kırmızılar" adıyla tanınan Komünistler ülkedeki tek organize *****lı birlik olmaları nedeniyle ve (Rusya yardımıyla) Macaristan'ın geçmişte elinden çıkmış olan tüm toprakları geri alma sözü ile iş başına geçtiler Komünistler ayrıca eşitlik ve toplumsal adaletin iyileştirilmesi üzerine vaatte bulundular Başlangıçta Kun'un ordusu bir çok etkileyici zafer kazandı: Albay Aurel Stromfeld sayesinde Çekoslovak askerler işgal edilmiş bazı topraklardan atıldı, bölgede geçici bir Slovak Sovyet Cumhuriyeti kurarark Romanya'ya bırakılmış olan Erdel'i almak için üzerine gidilmesine karar verildi Toplumsal hizmetlerde komünist hükumet endüstriyel ve ticari kuruluşları devletin tekeline aldı, konutlaşmayı, ulaşımı, bankacılığı, ilaç sanayiini ve ülkedeki her türlü kuruluşu kamulaştırdı
Tüm yapılanlara karşın Komünist Hükumet de oldukça kısa ömürlü oldu Birkaç başarılı darbenin ardından hükumete "Kırmızı *****" adı altında yarı asker ve yarı düzenli gruplardan karşı ataklar gelmeye başladı Bu dönemde toplumu ayarttıkları gerekçesiyle tutuklanan 590 kişinin tümü yargılanmadan idam edildi Devlet tarafından toprak reformu yapılmıştı; yalnız devletin soylulardan aldığı toprakları düşük sınıftakiler arasında etkili biçimde dağıtamamıştı Sovyet Rus Ordusu da hiçbir zaman Macar Hükumeti'ne tardım edemedi Hiçbir savaşı kaybetmemelerine karşın Macarlar aldıkları toprakları yavaş yavaş müttefiklerin baskısı nedeniyle bırakmak zorunda kaldılar Romanyalı'ların ilerlemesi ve toplumun tepkileri nedeniyle Bela Kun ve adamları ülkeden kaçarak Avusturya'ya sığındılar 6 Ağustos günü Budapeşte işgal edildi Bunun üzerine verilen sözleri tutmadıkları gerekçesiyle Macar toplumunda Sovyet Birliği'ne ve meclisin büyük bir bölümünü oluşturan Yahudilere karşı büyük bir hoşnutsuzluk duygusu belirmeye başladı
Macaristan'ın yeni savaş güçleri artık mufafazakar devrim karşıtları; "Beyazlar" idi Erdelli bir soylu olan Istvan Bethlen ve Avusturya-Macaristan Donanması'nda eski bir komutan olan Miklos Horthy önderliğinde Viyana'da kurularak, Szeged'de ilan edildi Ülkenin batısında başlayarak, genele yayılan Beyaz *****, polis teşkilatı dağıldığı için ülkede kendilerine karşı koyabilecek herhangi bir güç olmadığından birçok komünist ve diğer sol görüşlüleri yargılamadan idam etti Ülkede Macaristan'ın içinde bulunduğu durumun gerekçesi oldukları bahanesiyle Yahudilere karşı bir çok saldırı yapıldı Ülkeden çekilmeye başlayan Romanya ordusu da çıkmadan ülkedeki heryeri yağmaladı ve yakıp yıktı Ortaya çıkan zarar öylesine büyüktü ki 1919 yılındaki Barış Konferansı'nda Macaristan'dan Romanya'ya savaş tazminatı ödemesi istenmedi 16 Kasım günü Romanya Ordusu'nun izni ile Horthy'nin ordusu Budapeşte'ye girdi Yeni yönetim güvenliği sağladı, *****ü durdurdu, bir önceki hükumetin destekçileri hapse atıldı ve siyasi hareketler bastırıldı
Kaynak : Wikipedia
|
|
|