08-20-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Süveyş Krizi Çatışmanın Temeli
Çatışmanın Temeli
1950'lere gelindiğinde Mısır'da egemen bir devlet kurulmuş olmasına rağmen Süveyş Kanalı'nın denetimi Batılı Devletler'in kontrol ettiği Kanal Şirketi'ndeydi Şüveyş kanalı yoluyla başta Birleşik Krallık ve Fransa olmak üzere birçok Batı Avrupa devleti, Körfez ülkelerinden petrol alıyordu
Mısır'da 1952 yılında iktidara gelen Cemal Abdülnasır, ülkesini askeri yönden güçlendirmeye ve İsrail karşısında üstün duruma geçmeye çok önem verdi Bu amaçla, Sovyetler Birliği'ne yaklaşmaya ve Çekoslovakya üstünden ***** almaya başladı Ayrıca, Asuan Barajı'nı bitirip, ülkenin ekonomik kalkınmasını sağlamak istiyordu Fakat bunlar için büyük miktarda mali yardıma ihtiyacı vardı ABD ve Birleşik Krallık'tan kredi almayı denediyse de, bu iki ülke Mısır'ın Doğu Bloğu'ndan ***** alması ve İsrail karşıtı militanları desteklemesi sebebiyle kredi vermediler
Bunun üzerine Nasır, ihtiyacı olan mali gücü sağlamak için Süveyş Kanalı'nı işleten Kanal Şirketi'ni milleştirdiğini açıkladı Kanal Şirketi'nin hisselerinin değerini sahip devletlere ödeyeceğini açıkladıysada, bu karar Birleşik Krallık ve Fransa'dan çok büyük tepki aldı Çünkü, bu iki devlet için Süveyş Kanalı, Basra Körfezi'ndeki devletlerden aldıkları petrolün taşınması için çok önemliydi Bu nedenle burada, Sovyetler'e yanaşmaya başlayan Mısır'ın denetim kurması tehlikeliydi Ayrıca çok karlı olan Kanal Şirketi hisselerini Mısır'a devretmek istemiyorlardı
Birleşik Krallık, Fransa ve İsrail Anlaşması
Anlaşmazlığı çözmek için toplanan Londra Konferansı'ndan sonuç çıkmadı Bunun üzerine Birleşik Krallık başbakanı Antony Eden Paris'e gitti Paris dışındaki Sevr'de toplanan Birleşik Krallık, Fransa ve İsrail, Mısır'a askeri müdahele kararı aldı Buna göre İsrail Mısır'a saldıracak, Birleşik Krallık ve Fransa ise savaşanları ayırmak bahanesiyle bölgeye asker çıkartıp kanalı işgal edeceklerdi İki ülke arasındaki çatışmalar durdurulduktan sonra ise, "daha başka çatışmaları önlemek ve dünya ticaretinin bölge savaşlarından etkilenmemesini sağlamak" amacıyla bölgede kalıcı bir Britanya-Fransız birliği konuşlandırılacaktı
Kaynak : Wikipedia
|
|
|