Pap Smear Serviks Kanseri İçin Tarama Testi Olarak Kullanımı

Serviks kanseri için tarama testi olarak kullanımı


Daha çok bilgi için: Serviks kanseri






Menopoza girmemiş bir bayandan Pap test ile alınan materyalin mikroskobik görüntüsü (400x) Normal skuamoz epitel hücreleri


Pap smear sonuçları, kesin tanı koymada ya da tedavi başlamasında kullanılmaz Yalnızca servikal kanser gelişiminde artmış riskle ilişkili anormal hücreleri taramada kullanılır Bu sayede, ileri tetkik gereken kadınların seçilmesini sağlar Bu tarama yönteminin yaygınlaşması sayesinde erken tanı koyma imkanı artmıştır Böylece, invaziv serviks kanserinin görülme oranı ciddi oranda azalmıştır Smear sadece bir tarama testi olup, sonuç pozitif çıktığında kolposkopi, biyopsi, endoservikal küretaj, konizasyon gibi daha ileri tetkiklere başvurulması gerekir
Günümüzde servikal kanserlerin taranmasında kullanılan en yaygın yöntem; PAP smear tarama testidir PAP smear testi, ucuz ve kolay olmasının yanında hastalar tarafından kolay kabul edilebilmesi açısından kullanılabilirliği yüksek bir testir Bunlara ek olarak toplumsal taramalarda kullanıldığında erken tanı koydurması sayesinde, serviks kanserinden ölümleri yaklaşık %75 oranında düşürdüğü bildirilmiştir Tüm bu özellikleri nedeniyle eşsiz bir tarama yöntemidir Buna rağmen hiç pap smear yaptırmamış kadınların sayısı da hayli fazladır Tarama testi yapılmadığından erken tanı konamayan bu hastalar genelde ileri evrelerde tanı alır Nitekim Serviks kanserlerinin %50'den fazlasının daha önce hiç PAP smear testi yaptırmamış ve %60'tan fazlasının da son 5 yıl içinde hiç tarama yaptırmamış kadınlarda olduğunu gösteren çalışmalar vardır[17]
Pap smear ile servikal kanser taraması, hem kanser önlenmesinde etkili hem düşük maliyete sahip çok ender yöntemlerden biridir Servikal kanser etiyopatogenezinde, başka kanser türlerine benzer olarak, belirli kanser öncesi (premalign) aşamalardan geçtikten belirli bir süre sonra invaziv lezyon haline gelmektedir Bu nedenle servikal kanserlerin premalign aşamada yakalanması ve tedavi edilmesi, insidans ve mortaliteyi düşürecektir Serviks kanseri riskini azaltan birçok sağlık davranışı bulunsa da hiçbiri rutin Pap smear yaptırma kadar etkili değildir[18]
Pap smear yaptırma davranışları kadınların yaşı, eğitimi, sosyoekonomik durumu ve kültürel özelliklerine göre farklılık göstermektedir[19] Pap smear yaptırma oranlarının, gelişmiş ülkelerde yaşlı, fakir ve düşük sosyoekonomik sınıflara ait azınlık gruplarda daha düşük olduğu çeşitli çalışmalarda ortaya konmuştur[20][21] Türkiye'de yapılmış benzer bir çalışmada da, yaş ve eğitim seviyesi arttıkça ve sosyal güvence varlığında arttığı belirtilmiştir Pap smear yaptırma davranışlarının farklı kültürlere, gruplara ve sosyodemografik özelliklere göre değişebildiğinin bilinmesi, sağlık personelinin hizmet verdiği gruba ulaşmasını ve hizmet sunmasını etkileyecek önemli bir bilgidir[18]
Türkiye'de serviks kanseri tarama programlarının yaygınlaştırılması, kadın sağlığı açısından önemli bir halk sağlığı problemi olan serviks kanserlerinin insidans ve mortalitesinde önemli azalmalar sağlaması beklenmektedir[17] Yapılan çalışmalar; kadınların bilgi eksikliği, önemsememe, utanma, kötü bir tanı konulması korkusu gibi nedenlere bağlı olarak jinekolojik muayeneden çekindiklerini belirtmiştir[18][19]
Pap smear'ın servikal kanserin taramasında kullanılmasında bir avatajı bulunmasının yanında bazı sıkıntılar da vardır Pap smear ile taramada yanlış pozitiflik sıktır Tarama testlerinin pozitif prediktif değerlerinin düşüklüğü gereksiz girişimlere neden olmakta ve yalancı negatifliklerinin yüksekliği güvenirliklerini sınırlamaktadır Yalancı negatiflik çeşitli sebeplerle olabilmektedir, nedenler arasında; smear alınımında anormal hücreler içeren alanların atlanması ve bu nedenle anormal hücrelerin camda görülmemesi, anormal hücre alınmasına rağmen cam hazırlama aşamasında anormal hücrelerin smear çubuğundan cama aktarılamaması, patoloğun anormal hücreleri camda görememesi veya görse bile normal değerlendirmesi, lezyonun servikal kanalın iç kısmına doğru yerleşmesi, enflamasyon varlığı sayılabilir Yalancı negatifliği azaltmak için hücrelerin kan, mukus ya da inflamatuar oluşumlardan temizlenerek, lam üzerinde ince bir tabaka halinde ve uniform şekilde dağıldığı, sıvı içinde ince yayma preparatları (thin prep) geliştirilmiştir[22]
Tarama aralığı ve taramanın kesilmesi




Pap test ile alınmış materyalin 400x büyütmede mikroskopik görüntü Trichomonas vaginalis enfeksiyonu mevcut


Servikal kanserin erken teşhisine yönelik PAP smear taramasıyla ilgili olarak Amerikan Kanser Derneği (American Cancer Society, ACS), kadınların ilk cinsel deneyimden 3 yıl sonra veya cinsel aktif olsun ya da olmasın 21 yaşına geldiklerinde, 30 yaş ve üzerinde her yıl, üç yıl negatif sonuç çıkması durumunda 3 yılda bir PAP smear testi yaptırmalarını, 70 yaşın üzerinde ve son 10 yılda anormal PAP test sonucu olmayan, üç veya daha fazla normal PAP test sonucu olan kadınların servikal kanser tarama programından çıkarılmalarını bildirmiş; benzer şekilde Amerikan Obstetrisyen ve Jünekologlar Kurulu (American College of Obstetricians and Gynecologist, ACOG), hayatı boyunca herhangi bir dönemde veya halen cinsel aktif olan ya da 21 yaşına gelmiş tüm kadınların yıllık pelvik muayene ve PAP smear yaptırmalarını, 30 yaş üzerinde ve 3 yıl ardışık yıllık normal pelvik muayene ve PAP smear sonucu olan kadınların daha uzun aralıklarla kontrol edilebileceğini bildirmiştir[18]
Bunlara ek olarak immünsupresse ya da HIV tanısı alan kadınlarda ilk yıl iki kez , test sonuçları negatif ise yılda bir kez smear alınmalıdır Ayrıca servikal kanser nedeniyle histerektomize olan kadınlarda başlangıçta sıkı monitorizasyon daha sonra ise yıllık izlem yapılmalıdır CIN II/III nedeniyle histerektomize olan kadınlarda dört-altı ay aralarla ******l epitelin sitolojisi, vulvar ve perianal epitelin inspeksiyonu yapılmalıdır Üç yeterli negatif sonuç varlığında yıllık taramaya geçilebilir Yıllık taramalara üç kez negatif sonıuç alınıncaya kadar devam edilmelidir Akılda tutulması gereken bir diğer konu neoplastik olmayan nedenlerle histerektomize olmuş kadınlarda pap smear sonuçlarının yalancı pozitiflik gelme olasılığının artmış olmasıdır Bu özel gruplarda taramanın ne zaman kesileceği hususunda da farklılıklar vardır Anne karnında DES'e maruz kalmış ya da immünsuprese 70 yaş üstü kadınlarda yıllık taramaya devam edilmelidir HPV-DNA testi (+) olan kadınlarda da yine taramaya devam edilmelidir Herhangi bir nedenle yaşam beklentisi sınırlı olan kadınlarda -zaten servikal kanser tedavisini tolere edemeyeceğinden- tarama endike değildir[23]

Kaynak : Wikipedia