Kırkpınar Kırkpınar Yağlı Güreşlerinin Öğeleri

Kırkpınar yağlı güreşlerinin öğeleri
Kıspet

Kıspet

Yağlı güreşe çıkan her pehlivanın güreş malzemesinin başında kıspet gelir Manda, dana veya malak derisinden yapılan kıspetin bel kısmı dört parmak genişliğinde ve kalın olur Beli sarması için kalın bir ip geçirilen bu kısma kasnak denir Kıspetin diz kapağının altına gelen yere paça denir Paça ile etin arasında paçabent denilen keçe konur Deri kısım keçenin üzerine çekilir ve üzeri sicimle sıkıca bağlanır Sıkı bağlanmayan paçadan içeri giren parmaklar sayesinde oyun almak kolaylaşır Güreşten sonra yağlanan kıspet zembil'e konularak saklanır


Zembil

Zembil

Kıspet, zembil adı verilen ve sazdan yapılan bir torbada taşınır ve saklanır Güreşi bırakan pehlivan, zembilini duvara asmasından belli olur
Yağ
Güreşçiler, kavranmaları güç olsun diye yağlanırlar Pehlivanlar, güreş meydanının uygun bir yerinde yağ ve su ile doldurulmuş kazanların etrafında yağlanırlar Pehlivanlar önce sağ elle sol omuza, göğüse, kol ve kıspete yağ sürerler Daha sonra sol el ile aynı işlemi tekrarlarlar Güreşçiler bu arada birbirlerinin sırtlarını da yağlarlar Güreş başladıktan sonra pehlivanlar çayırda dolaşan yağcılardan diledikleri zaman yağ ve su alabilirler
Davul ve zurna

Davul ve zurna

Yağlı güreşin en önemli öğelerinden olan davul ve zurnada Kırkpınar'a has bir melodi bulunmaktadır Yağlı güreşlere çalacak olan müzisyenlerin güreş ezgilerini çok iyi bilmeleri, güreşin gidişatına göre müziğin ritmini ayarlamaları gerekmektedir
Peşrev

Peşrev

Güreşin başlangıcı ve güreşe hazırlıktır Ahenkli ve mevzulu bir biçimde güreşe ısınma hareketi olarak bilinen peşrev seyircilerin göz zevkini okşamasının yanında pehlivanın moralini yükseltir Pehlivan peşrevle, kaslarını, nefsini, kalbini ve beynini başlayacak olan güreşe hazırlar Güreşmek üzere çayıra çıkan pehlivanlar ahenkli bir şekilde ellerini ve kollarını sallayarak peşreve başlarlar Peşrevde üç kez ileri üç kez de geri gidişten sonra yere sol diz ile çökülerek önce sağ el yere,dize,dudağa ve alına üç defa değdirilir Bu merasim bittikten sonra sıçrayarak "Hadi bre" pehlivan diye nara atılır Karşılıklı gidiş ve gelişten sonra rakibin paçaları yoklanır, sırtı sıvazlanır, enseler bağlanır, eller tutuşur ve böylece güreşe girilmiş olur
Cazgır

Cazgır

Yağlı güreşlerdeki tüm pehlivanları seyircilere tanıtan, onları güreşe başlatan kişidir "Salavatçı"da denilen Cazgır, hakem heyetinin ya da kura ile eşleştirilen pehlivanların adlarını, sanlarını, güreş oyunlarındaki hünerlerini uygun mısra ve dualarla tanıtır Bu dua yörelere göre değişir Pehlivanlıkta olduğu gibi cazgırlıkta da usta-çırak geleneği vardır Ünlü cazgırlar arasında, Edirne Ayşekadın Camii imamı Sadık Hoca (Atılgan), Şirin Mustafa sayılabilir Güreşlerin başlangıcının ilk günü olan Cuma günü, tüm güreşçiler pehlivanlar mezarlığını ziyaret ettikten sonra, Selimiye Camiinde okutulan Mevlütün ardından Sarayiçi'ne gidilerek, küçük boylardan itibaren cazgırın duası ile güreşleri başlatırlar
GÜREŞ AĞASI
Yağlı güreşin ilk zamanlarında birkaç eski pehlivan köy ağaları veya güreşlerden anlayan birkaç kişi kurallara aykırı iş yapılmasın diye güreş meydanının bir köşesine oturur güreşleri kontrol ederlerdi Bugün ise kuralları uygulayan hakem heyetleri oluşturulmuştur
Kırkpınar ağası

Kırkpınar ağası

Kırkpınar güreşlerinin en temel öğelerinden biri ağalık müessesesidir Önceleri pehlivanları güreşe çağıran, yarışmaları düzenleyen, gelen konukları ağırlayan, yemek ve yatacak yerlerini temin eden, örf ve adetlere uygun olarak güreşlerin yapılmasını sağlayan, ödüller veren Kırkpınar Ağaları idi Ancak şimdi "Kırkpınar Ağası", saydığımız bu faaliyetlerin hepsini karşılayamadığından ve bir etkinlik çerçevesine toplandığından, masrafların büyük bir çoğunluğu Belediyelerce karşılanmaktadır
Altın kemer

Altın kemer

Kırkpınar başpehlivanına verilen, Kırkpınar'ın en büyük ödülüdür Kırkpınar'da başpehlivan olan güreşçi 1 yıl süreyle altın kemerin sahibi olur Ancak aralıksız üç yıl arka arkaya başpehlivan olan güreşçi altın kemerin sürekli sahibi olur Zamanımızda Altın Kemer'ler Belediyelerce yaptırılmaktadır
Kırmızı dipli mum
Kırkpınar'ın davet simgesi "Kırmızı Dipli Mum"dur Eskiden şehir ve köylerdeki kahvelere "Kırmızı Dipli Mum"lar asılarak, oradaki halk Kırkpınar'a davet edilirdi Diğer bir deyişle davet için sadece "Kırmızı Dipli Mum" kullanılırdı
Kırkpınar duası
Evliya Çelebi'nin aktardığına göre güreşlerde şu dua okunurdu:
"Allah Allah, Hoca-i alem,

Seyyid-i kainat ve

Mu'ciz-i mevcudat,

Pür kemal cemal,

Muhammed Mustafa'ya salavat

Engürü'de er yatar,

Rum'da Mehmed Buhari Sarı Saltuk,

Ton giyer"

Kaynak : Wikipedia