Çeviri Türkiye'de Çeviri Hizmetleri

Türkiye'de çeviri hizmetleri
Kültürlerarası ilişkiler tarihi MÖ 6-4 yüzyıllarda Doğu kültüründen Grek kültürüne; 8 yüzyılda Grek kültüründen İslam kültürüne, 11 yüzyılda İslam kültüründen Batı kültürüne yapılan çevirileri büyük kültür değişimi olarak sayar Roma atasözünde traduttore traditore, çevirmen haindir denir Grekçe ile Arapça arasındaki çeviri faaliyetinde Süryanice rehberlik yapmıştır
Türkler 10 yüzyıldan sonra İslam medeniyetine girdi ve bilim dili Arapça oldu 18 yüzyıla kadar Batı'dan çeviri tek tük iken, bu tarihten sonra çeviri faaliyeti hızlandı Fen bilimleri ve teknolojide Batı'nın üstünlüğü vardı ve bu alanda çeviri askeri modernleşme ile başladı Osmanlı sarayında tercümanlar Rum idi Bunlara dilmaç deniyordu Katip Çelebi ilk çevirmenlerdendir Yanyalı Esat Efendi, İshak Efendi, Asım Efendi, Konstantin İpsilanti, Münif Paşa, Yusuf Kamil Paşa, Ziya Paşa, Şinasi, Ahmet Mithat Efendi, Ahmet Vefik Paşa, Namık Kemal, Haydar Rifat, Beşir Fuat, Şemseddin Sami cumhuriyet öncesi çevirmenlerdir 1821'de Tercüme Odası kuruldu Fransızca, Tanzimat'ta birinci yabancı dil oldu ve bütün çeviriler bu dilden yapıldı Daha sonra İngilizce onun yerini aldı 1941'de Tercüme Bürosu açan Maarif Vekaleti Tercüme dergisi yayınladı Hasan Ali Yücel Doğu ve Batı klasiklerini çevirtti 1000 temel klasik Türkçeye çevrildi Cumhuriyet döneminde çeviriye emek verenlerin başında Orhan Burian, Nurullah Ataç, Sabahattin Eyüboğlu, İrfan Şahinbaş, Hamit Dereli, Azra Erhat, Bedrettin Tuncel, Nusret Hızır, Akşit Göktürk, Bertan Onaran, Serdar Rifat'tır Yayınevleri çeviri dergileri çıkardı (Yazko çeviri dergisi, Metis çeviri dergisi) Üniversitelerde çevirmen yetiştiren mütercim ve tercümanlık kürsüleri açıldı
İlk çevirilen eserler tabiatıyla Fransız yazarlarıdır Victor Hugo, Balzac Çeviri faaliyetiyle Batı kültürü sadece bilgi değil, yerli kültürün yanında yenilikçi Batı akımlarının ülkeye girmesine neden oldu Edebi, siyasi, felsefi hareketler çeviri ile yurda girdi 60'lardan itibaren bütün sol klasikler çevrildi Sadece çeviri kitaplar yayınlayan yayınevleri açıldı; çevirmenler meslek örgütleri kurdu İslami yayıncılık faaliyeti genişledi; Arapçadan eski klasikler Türkçeye aktarıldı
Gelişmiş ülkelerde çevirmenlik yapılabilmesi için ya 4 yıllık lisans eğitimi alınması ya da son derece ciddi sınavlardan geçilmesi gerekir "Çevirmen" unvanı yasalarla korunan bir unvandır, her isteyen kendisine "çevirmen" diyemez Ancak, Türkiye'de her isteyen "çevirmen" olabilmektedir, bunun için özel bir çeviri eğitimi almanız gerekmez Çevirinin yasallık kazanabilmesi için Noter tarafından onaylanması gerekir Diğer ülkelerde ise "Yeminli Çevirmen"in onayı yeterli olmaktadır
Noterler çeviri bürolarıyla birlikte çalışır Çeviri bürosu sahibi çeviri yapabileceğini ve gerçeğine uygun olarak çevireceğini bir yemin zaptıyla Notere ifade eder Böylece altına imzasını atıp kaşesini vurduğu çevirilerin sorumluluğunu taşır Çevirisini onaylatmak isteyen çeviri sahibi ya notere ya da çeviri bürosuna başvurur
Türkiye'de çeviri ücretlerinini hesaplanmasında birim olarak sayfa kullanılır İlgili yasa hükümlerine göre boşluksuz 1000 vuruş 1 sayfa olarak kabul edilir ve 1000 vuruştan az çevriler tam sayfa olarak işlem değerlendirilir Ancak, diğer ülkelerde çeviri ücretlerinin hesaplanmasında birim olarak sözcük, satır ya da vuruş da kullanılmaktadır
Kitap çevirilerinde ücret telif biçiminden hesaplanır ve kitabın baskı adedi (genellikle 2000) ile kapak fiyatının çarpımının % 6 ile 10'u arası bir tutara karşılık gelir
Ulusal kuruluşlar

Çeviri İşletmeleri Derneği
Çeviri Derneği
Türkiye Çevirmenler Derneği
Tüm Çeviri İşletmeleri Derneği
Çevirmenler Meslek Birliği (ÇEVBİR)
Birleşik Konferans Tercümanları Derneği (BKTD)

Uluslararası kuruluşlar

European Union of Associations of Translation Companies
EuroDicAutom: AB Komisyonu Çokdilli Terim Veritabanı
UNESCO Clearing House for Literary Translation/UNESCO Yazın çevirisi veritabanı
Çeviri-Wiki - Wikia üzerinde
Avrupa Kitap Çevirmenleri Birlikleri Konseyi (CEATL)
Üniversite Mütercim-Tercümanlık Bölümleri Uluslararası Konferansı (CIUTI)
Association Internationale des Interpretes de Conference / International Association of Conference Interpreters/Uluslararası Konferans Çevirmenleri Birliği
International Association of Conference Translators/Uluslararası Yazılı Konferans Çevirmenleri Birliği
International Federation of Translators/Uluslararası Çevirmenler Federasyonu
Globalization and Localization Association/Küreselleştirme ve Yerelleştirme Birliği
Localization Industry Standards Association/Yerelleştirme Sanayi Standartlar Birliği

Online Kaynaklar

Google Translate
Microsoft Translate

Kaynak : Wikipedia