Stalingrad Muharebesi Stalingrad Kuşatması

Stalingrad Kuşatması




Nazi Almanyası'nın yaz taarruzu


General Aleksandr Mikhailoviç Vasilevski'nin "Unutulmaz, trajik bir gün" olarak tanımladığı 23 Ağustos 1942 günü Stalingrad'a yönelik Alman taarruzunun başladığı gündür Luftwaffe'nin bombardıman uçakları, yaklaşık dört bin çıkış yaparak kenti 48 saat boyunca bombalamışlardır Kentin yaklaşık yüzde ****eni tahrip olurken binlerce sivil de yaşamını yitirmiştir İnfilak eden akaryakıt depolarından metrelerce yükselen alev dilimleri kenti cehenneme çevirmiştir
Bombardımanın başlamasıyla birlikte General Friedrich Paulus'un 6 Ordusu, Don nehrini geçerek kuzey batıdan, General Hermann Hoth'un 4 Panzer Ordusu da güney batıdan Stalingrad'a yönelmişti İki üç gün içinde Sovyet hatları yarılmış ve Almanlar kentin kuzeyinde ve güneyinde Volga kıyılarına ulaşmışlardı Böylece Stalingrad Savunması, Volga nehriyle Alman yarı çemberi arasında sıkışıp kuşatılmış olmaktadır
Bölgedeki Kızıl Ordu birliklerin savaşçı unsurları yetersizdir, çoğu eksik kadrolu birliklerdir Mayıs ayında girişilen Harkov saldırısında uğranılan ağır kayıplar henüz giderilebilmiş değildir Top mevcudu da yetersizdir, bazı cephelerde havan toplarıyla savunma yapmak zorunda kalınmaktadır
İki gün içinde General Hoth'un panzer birlikleri Sovyetlerin iki savunma hattını çökertmiştir En içteki üçüncü savunma hattı önünde durdurulursa da 25 Ağustos 1942 günü bu savunma hattı da yarılır General Yeremenko, iki Sovyet ordusuna geri çekilme emri vermek zorunda kalmıştır Tam zamanında verilen bir karardır bu çünkü, ertesi gün General Paulus'un 6 Ordu'su kuzeyden saldırıya geçmiştir
26 Ağustos 1942 günü General Georgi Jukov, Stalin tarafından Yüksek Komutan Yardımcılığı'na atanmıştır Kızıl Ordu'nun sevk ve idaresi konusunda, Stalin'den sonra yetkili kişidir ve Stalingrad savunmasından doğrudan sorumludur artık
30 Ağustos günü, Alman birliklerinin kenti kuşatma operasyonu tamamlanmıştır, Stalingrad artık kuşatma altındadır
3 Eylül 1942 günü Kızıl Ordu birlikleri mevzilerini terk ederek kentin varoşlarına çekilmek zorunda kalıyorlar Tüm takviye ve ikmal, Volga nehri üzerinden mavnalarla yapılmaktadır Alman topçu ateşi ve uçakların pikeleri, çok sayıda mavnanın nehri geçemeyerek sulara gömülmesine yol açmaktadır *****, cephane ve sıhhi malzemeye öncelik verildiği için askerlere verilen günlük istihkak hızla düşmektedir


4 Eylül günü panzer birlikleri kentin güney varoşlarına girerler Ertesi gün Sovyetlerin giriştiği bir karşı saldırı hezimetle sonuçlanır 7 Eylül'de kentin havaalanı Almanların eline geçiyor 9 Eylülde ise Almanlar, Moskova-Astragan demiryolu hattını kesiyorlar Müttefik yardımlarını taşıyan ana arter kesilmiştir
12 Eylülde Sovyetler kentin varoşlarından çekilmek zorunda kalıyorlar 14 Eylülde bir Alman piyade tümeni kentin merkezine iyice yaklaşıyor Kenti savunmakla görevli Sovyet 62 Ordu'sunun direnişi son derece yırtıcı ve ölümünedir, bu birliğe gönderilen her askerin ortalama yaşam süresi 24 saatten azdır
Aynı gün Stalin, Mareşal Jukov'a bir savaş planı hazırlamasını emretmiştir Savaşı ve Stalingrad'ı kastederek, "Bu iş, Volga kıyılarında bitmeli" der Jukov ve Vasiliyevski, böyle bir emre hazırlıklıdırlar, ertesi gün Stalin'e bir savaş planı sunmuşlardır Ancak istihbarat raporları, Alman kuvvetlerinin bir iki gün içinde Stalingrad'da genel bir saldırı başlatacağı yönünde bilgiler içermektedir, savaş planı askıya alınır
Gerçekten de 14 ve 15 Eylül'de 6 Ordu'nun saldırıları gerçekleşiyor Karşılaştıkları, hazırlıklı direnişin karşısında kayda değer bir ilerleme kaydedemediler


Eylül ayı, kentteki Alman ilerlemesi, ağır da olsa sürüyor Hemen her gün hava akınlarıyla desteklenen Alman saldırıları karşısında Sovyet birlikleri gerilemek zorunda kalıyorlar Almanlar, Sivastopol kuşatması sırasında da kullanılan Dora demiryolu topları Stalingrad önlerine getirmişlerdir 800 mmlik bu dev toplar kent içindeki direnme noktalarını ve Volga'nın doğusunda konuşlanmış Sovyet top ve mevzilerini dövmektedir
Ekim ayında da bu genel gidişat sürmektedir Almanlar 14 ekim 1942 de tesisleri tank üretebilecek şekilde değiştirilmiş, ve Stalingrad Muharebesi boyunca tank üretimini sürdürmüş olan traktör fabrikasına, Luftwaffe'nin üç bin çıkışlık desteğiyle saldırıyorlar 62 Sovyet Ordusu, Volga üzerindeki üç köprübaşının bulunduğu birkaç yüz metrelik alana çekilmek zorunda kalıyor Mevcudunun yüzde yetmiş beşini kaybetmiştir 13 Muhafız Tümeni Alman saldırısını durdurmayı başaramamış olsaydı tümüyle imha edilecekti Stalingrad'ın kuzey bölümü Almanların elindedir artık
Ekim ayının son haftası Stalingrad savunmacıları için en kritik günlerdir Hava dona çevirmiştir ama nehir henüz donmamıştır, buz parçalarının yüzdüğü ağdalı bir sıvı halini almıştır ve bu durumda teknelerin ilerlemeleri olanaksızdır Kent, bu süre içinde ikmal ve takviye alamıyor Cephane ve yiyecek sıkıntısı had safhadadır
Stalingrad'da giderek umutsuzlaşan bir direniş sürerken, Jukov ve Vasilevskiy tarafından hazırlanan ve Uranüs Harekatı kod adı verilen planın hazırlıkları da tamamlanmak üzeredir Plan, Stalingrad içinde bir karşı taarruzla Alman hatlarını kırmak yerine, Stalingrad'da Sovyet birliklerini kuşatmış olan Alman çemberini sarmayı hedefleyen bir plandır

Kaynak : Wikipedia