Finlandiya Yönetim

Yönetim
Anayasa ve Devlet şekli
6 Aralık 1917 tarihinde Finlandiya Rusya'dan ayrılarak bağımsızlığını ilan etmiştir Finlandiya yüzyıldan uzun bir süre önce kendi anayasası ve devlet şekli ile özerk bir devlet olarak varlığını Rusya İmparatorluğunda bir Çar Dukalığı olarak sürdürmüştür Fin Anayasası oldukça uzun süre geçerliliğini korumuştur
Parlamento, Hükümet ve Cumhurbaşkanı arasındaki yetkilerin önemini ve dengesini belirleyen Anayasa Hukuku (Hallitusmuoto), İkinci Dünya Savaşı ve Soğuk Savaşın ardından da değişikliğe uğramamıştır
Önemli bir anayasal reform 2000 yılında gerçekleşmiştir Tadil edilen Anayasa çerçevesinde, Cumhurbaşkanının yetkileri kısıtlanmıştır Parlamenter gruplar hükümetin kurulmasında öncü bir rol üstlenmiştir Cumhurbaşkanının kararname çıkarmaya ilişkin yetkileri Kabinenin kararına bağlanmıştır Başbakan ve kabinenin merkez rolü üstlendiği Avrupa Birliği konuları dışında Cumhurbaşkanı, Finlandiya'nın dış politikadaki öncülüğünü korumuştur
Parlamento
Parlamento, Anayasa çerçevesinde Hükümetin en üst düzeyidir Parlamento her biri dört yıllık görev süreleri için seçilen 200 Parlamento üyesinden oluşmaktadır Finlandiya Parlamentosu, yasama görevine ilaveten, Hükümetin hem Avrupa Birliği ile ilgili politikalarının hangi sebeblere dayandığını, hem de Hükümetin Avrupa Birliğinin karar verme sürecine ilişkin faaliyetlerini geniş bir şekilde denetleme yetkisine sahiptir
Uygulamada Parlamento'nun yasa yapması, Hükümet tekliflerine dayanmaktadır Ülkenin genel politik yönü, parlamenter seçimlerin ardından Kabinenin kurulması ile tasarlanan Hükümet programında beyan edilmektedir Yeni Hükümet, programını oylamaya sunarak, Parlamento tarafından verilen güven oyu belirlenmektedir Söz konusu Hükümet bu dönem içinde gensorular gibi Parlamento denetimine tabidir
Cumhurbaşkanı : Devlet Başkanı, doğrudan çoğunluk oyları ile altı yıllık görev süresi için seçilen Finlandiya Cumhuriyeti'nin Cumhurbaşkanı'dır Cumhurbaşkanlığı için aynı kişi sadece iki kez seçilebilir
Cumhurbaşkanı, güvenlik ve dış politika konularında karar verme, Bakan, üst düzey kamu çalışanları, hakimler ve devlet memurlarını atama ve işten çıkarma yetkisine sahiptir Cumhurbaşkanı ayrıca savunma güçlerinin komutanı sıfatını taşımaktadır Cumhurbaşkanı, Hükümet tasarılarını Parlamentoya sunar, Parlamento yasalarını onar ve idari konular ile uygulanmalarına ilişkin kararnameleri tasdik eder Cumhurbaşkanının dış politikada sahip olduğu liderlik yıllardır kendisine tanınan bir ayrıcalıktır Yeni Anayasaya göre ise Cumhurbaşkanı dış politikadaki liderliğini koruyarak Hükümetle yakın işbirliği içinde kararlarını uygular




Tarja Halonen


Finlandiya'nın Cumhurbaşkanı, ülkenin ilk kadın Cumhurbaşkanı olan Tarja Halonen'dir Şubat 2000 tarihinde altı yıllık görev süresi için seçilmiştir Halonen, 2006 yılında yapılan seçimlerde ikinci kez Cumhurbaşkanı seçilmiştir
Devlet kabine ve yönetim
Hükümet, Başbakan ve diğer 19 Bakan'dan oluşmaktadır Bakanlar, kendi Bakanlıkları ve alt kuruluşlarını idare etmek üzere kapsamlı ve bağımsız yetkilere sahiptir Parlamentoya sunulan Hükümet tasarıları Bakanlıklarda hazırlanmaktadır
Finlandiya idari olarak 6 il, 446 belediye veya yerel idareye ayrılmaktadır Yerel idarelerin kanunlara göre refah hizmetleri sağlaması gerekmektedir Gelir elde edilen ana kaynaklar artan oranlı Devlet gelir vergisi ile bağlantılı olarak gelir üzerinden standart bir oranda toplanan belediye vergisidir
Yerel hükümetlerde en üst karar alma mercii doğrudan temsil ile seçilen Belediye Meclisidir Bu Meclisi, idari görevleri yerine getirmek üzere kanuni ve gönüllü komiteler atamaktadır Çoğunluk seçim sistemi sebebiyle, Meclislerde güçlenen partiler komitelere de yansımaktadır Kadınların bu kuruluşlardaki temsili, kanunlar ile güvence altına alınmaktadır Ülkedeki on binlerce vatandaş yerel idare çalışmalarına katılmaktadır
Kuzey Baltık Denizindeki Ã?land Adaları, uluslararası bir antlaşma ile askerden arındırılmış bölge olarak ilan edilmiş özel bir statüde bulunmaktadır Bu statünün kökleri tarihte ondokuzuncu yüzyılın ortalarında yapılan Kırım Savaşına dayanmaktadır Adanın uluslararası pozisyonu ve özerkliği Ã?land Özerk İdare Yasası ile teyit edilmektedir 1920'lerde yürürlüğe giren yasa, Ã?land'ın İsveççe konuşan halkının dil ve kültür haklarını korumaktadır Siyasi partiler
Fin kadınların dünyada ilk defa oy kullanma ve seçime katılma hakkına sahip olduğu 1906 tarihinden itibaren Finlandiya genel ve eşit oy kullanma sistemine sahiptir Oy kullanma yaşı 18'dir Parlamenter seçimler her dört yılda bir kez yapılmaktadır
Siyasi sahnede en çok yer tutan partiler Merkez Parti (Suomen keskusta), Sosyal Demokrat Parti (Suomen Sosialisemokrattinen Puolue) ve Milli Koalisyondur (Kansallinen kokoomus)
1918'deki İç Savaş'ın ardından, Sosyal Demokrat Parti, işçi hareketini batı tipi bir demokrasiye doğru yönlendirmiştir Sosyal Demokratlar güçlü işçi sendikaları ile yakın ilişkilere sahiptir Esasen kırsal kesimlerde temsil edilen Merkez Parti ise tarım nüfusunun giderek hızla azalmasına karşılık ülkedeki güçlü pozisyonunu korumaktadır Muhafazakar Milli Koalisyon ise Finlandiya'nın üçüncü önemli siyasi gücüdür Orta sınıf kent partisi iken ulus çapında beyaz yakalı işçi partisi olarak kendini geliştirmiştir
Yargı
Finlandiya'daki mahkemelerin bağımsızlığı Anayasa ile korunmaktadır Sivil ve cezai Mahkemelerde üç tip mahkeme bulunmaktadır: bunların birinci örneği İstinaf mahkemeleri, ikincisi Yargıtay ve en üst örneği Anayasa Mahkemesidir İllerde, idari davalara temyizin Yüce İdari Mahkemeye yapılabileceği il idari mahkemelerinde bakılmaktadır
Yargı ve siyasi sistem arasındaki tek bağlantı Cumhurbaşkanının Anayasa Mahkemesi ile Yüksek İdari Mahkemenin başkanları ve üyelerini atamasıdır En üst kamu savcısı Cumhuriyet Başsavcısıdır Adalet Bakanlığının Cezai Departmanları hapis cezalarını uygulamak ile yükümlüdür
Başsavcı yasaların en yüce koruyucusudur Cumhurbaşkanı tarafından atanır Hükümetteki toplantılara katılarak yetkililerin kanunlar çerçevesinde görevlerini yerine getirmesini temin eder Parlamento, görevi mahkemelerin ve kamu çalışanlarını denetlemek olan bir Ombudsman (Soruşturmacı) seçer Vatandaşlar yetkililerin haksız tutumlarından şikayetçi olmak için her ikisine de başvurma hakkına sahiptir
Genel mahkemelere ek olarak, iskan, sigorta, su ve piyasa ile ilgilenen bazı özel mahkemeler de mevcuttur İdari mahkemeler, idari süreçler söz konusu olduğu zaman Yargıtay olarak da hareket eder Bir bakana veya ülkenin önde hukuk çalışanlarına yapılan suçlamalar Yüce Divanda tarafından incelenir

Kaynak : Wikipedia