08-20-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Finlandiya Ekonomik Durum
Ekonomik Durum
İkinci Dünya Savaşının ardından, Finlandiya nüfusunun büyük bir çoğunluğu tarım ve ormancılık ile uğraşan yarı-endüstrileşmiş bir ülke olmuştur Savaş tazminatlarının ağır yükünü ödemek için ülkenin hızla endüstrileşmesi gerekmiştir 1950-1974 arasında, gayri safi milli hasıladaki gerçek artış yıllık ortalama %5 düzeyindedir Kişi başına milli hasıla 2001 yılında 26,097 Amerikan Doları olmuştur Bu nedenle Finlandiya dünyanın en zengin ülkeleri arasındadır
Finlandiya'da, ekonominin genellikle özel ellerde olduğu serbest piyasa ekonomisi hakimdir Yine de kanunen tekel mallarının satışı veya fiilen demiryolları (Valtionrautatiet) ve enerji (Fortum) gibi belli alanlarda devletin tekeli söz konusudur Çoğu devlet şirketleri özel olanlar ile aynı yasal statüye sahiptir ve aynı prensiple çalışmaktadır: Bunların da kar sağlaması ve devlete kar payı bırakması beklenmektedir
1960'lardan itibaren Finlandiya kapsamlı hizmetler yelpazesi sunan bir İskandinav tarzı refah devleti kurmuştur Refah hizmetleri Devlet bütçesinin yaklaşık dörtte birine ve yerel hükümet giderlerinin yüzde 40'ından fazlasına denk gelmektedir Kusursuz kamu hastanelerinin yanı sıra en büyük gider maddesi kapsamlı aile destek sistemidir Yeni doğan çocukların aileleri, önceki gelirlerine bağlı olarak belirlenen bir ödenek alarak bir yıllık izin alma hakkına sahiptir
Kamu sağlık bakımının hedefi, bireylerin ikamet yeri veya ekonomik durumu gözetilmeksizin sağlık bakım hizmetlerine eşit erişimini sağlamaktır Kamuya ait sağlık merkezleri ile hastaneler ücretsiz hizmet sunmaktadır
Okul yaşının altındaki tüm çocuklar halka açık günlük bakım hizmetlerinden yararlanabilmektedir Ailedeki çocuk sayısına göre belirlenen aile ödeneği bütçedeki en büyük giderlerden birisidir Zorunlu eğitim 7 ila 17 yaş arasındaki çocukları kapsamaktadır
Öğretim, kitaplar ve okul yemeklerini de içeren dokuz yıllık kapsamlı okul eğitimi ücretsizdir Mesleki veya yüksek eğitimde öğretim ücretli değildir Devlet, 17 yaşının üstündeki tüm öğrencilere ödenek ve kredi desteği vermektedir
Ulusal hastalık sigorta sistemi tüm vatandaşların sağlık kalitesini iyileştirmektedir Ulusal hastalık sigortası, özel medikal hizmetlerin kullanımı için kısmi tazminat sağlarken, test, tedavi, ilaç ve ulaşım giderlerini de karşılamaktadır Ulusal hastalık sigortası, alıcının gelirinin yaklaşık yüzde 75'ine tekabül eden gelir ilintili bir ödenek sunmaktadır Halkın tamamı ulusal hastalık sigortası ile sigortalanmaktadır
Finlandiya'da devlet destekli ulusal işsizlik ödeneği ile gelire bağlı işsizlik ödeneği olmak üzere iki tip işsizlik sigortası bulunmaktadır Gelire bağlı işsizlik ödeneği işsizlik sigortasından temin edilmektedir Bu tür ödemelerin ihtiyaca bağlı olması nedeniyle, bir kişinin eşinin geliri bu ödenekten faydalanmasını engelleyebilmektedir
Çoğu çalışan genellikle normal ödemelerinin yüzde 60'ına tekabül eden gelire bağlı günlük ödenekler alma hakkına sahip oldukları kendi sektörlerinin işsizlik fonu ile kapsanmaktadır
Kamu hizmetleri, merkez veya yerel idareler tarafından sürdürülmekte ve vergiler ile finanse edilmektedir En önemli doğrudan vergi, ikamet eden yerlilerin gelirlerinden belediye tarafından toplanan ve belediyeye göre %15 ila 20 arasında değişen yerel vergidir Devlet gelir vergisi ise artan oranlıdır ve en fazla %60'ın biraz üstündedir İlaveten ücret sahipleri sosyal güvenlik katkıları ödemektedir
Dış Ticaret
İhracatlar, yurt içi milli hasılanın (GDP) yaklaşık %40'ına tekabül etmektedir Finlandiya orman endüstrilerinde bir dünya lideri olmakla beraber ileri düzeyde metal ve mühendislik sektörü ve ileri teknoloji elektronik endüstrisine sahiptir Finlandiya'nın yaptığı ihracatların yaklaşık %60'ı Avrupa Birliğine gitmektedir [10]
Finlandiya ayrıca Avrupa Para Birliğine de üyedir Finlandiya'nın APB'ye üyeliği ekonomi politikasına beraberinde sabit para birimi ile düşük kar oranları getirmiştir Ocak 2002 tarihinde, Finlandiya da diğer AB üye ülkeleri ile birlikte tek para birimi olan EURO'yu kabul etmiştir [11]
Kaynak : Wikipedia
|
|
|