Amel Defterinin Dağıltılması

İnsanlar hesaplarının görülmesi için toplandıktan sonra, kendilerine dünyada iken yaptıkları işlerin yazılı bulunduğu amel defterleri dağıtılır Bu defterlerin mahiyeti bilinmemektedir Onlar dünyadaki defterlere benzetile*mez Kirâmen Kâtibîn adı verilen melekler tarafından yazılan bu defterler hakkında Kur'an'da şöyle buyurulur: "Kitap ortaya konmuştur Suçluların onda yazılı olanlardan korkmuş olduklarını görürsün Vay halimize derler, bu nasıl kitapmış Küçük büyük hiçbir şey bırakmaksızın hepsini sayıp dökmüş Böylece yaptıklarını karşılarında bulmuşlardır Senin Rabbin hiç kimseye zulmetmez" (el-Kehf 18/49)

Amel defterleri cennetliklere sağdan, cehennemliklere soldan veya arka*dan verilir Defteri sağdan verilenlere "ashâb-ı yemîn", soldan veya arkadan verilenlere "ashâb-ı şimâl" adı verilir Defterin sağdan verilmesi bir müjde, soldan verilmesi ise azabın habercisidir



Hesap ve Sual

İnsanlar amel defterlerini ellerine aldıktan ve yaptıklarının en ince deta*yına kadar yazıldığını gördükten sonra Allah Teâlâ tarafından hesaba çekile*ceklerdir Hesap ve sorgulama sırasında amel defterlerinden başka, insanın organları ve yeryüzündeki mevcûdat da insanın yaptıklarına şahitlik edecektir

Zerre ölçüsü hayır işleyenin mükâfatını, kötülük işleyenin cezasını göre*ceği ve hiçbir adaletsizliğin söz konusu olmayacağı sorgu ve hesap sırasında insanlara şu beşşey sorulacaktır: Ömrünü nerede tükettiği, gençliğini nasıl geçirdiği, malını nerede kazandığı, nereye harcadığı, bildiklerini uygulayıp uygulamadığı (Tirmizî, “Kıyâmet”, 1)

Çeşitli hadislerde de bütün insanların, aracı olmaksızın Allah tarafından he*saba çekileceği, müminler sorulan sorulara kolaylıkla cevap verirlerken, kâfirlerin ince ve titiz bir hesap ve sorgulamadan geçirilecekleri haber verilmektedir (Buhârî, “Rikak”, 49; “Mezâlim”, 2; Müslim, “Zekât”, 20; “Cennet”, 18)



Mîzan

Sözlükte "terazi" anlamına gelen mîzan, âhirette hesaptan sonra herkesin amellerinin tartıldığı ilâhî adalet ölçüsüdür İç yüzü bizce bilinemeyen mîzan, dünyadaki ölçü aletlerinin hiçbirine benzemez Tartıda iyilikleri kötülüklerinden ağır gelenler kurtuluşa erecek, hafif gelenler ise cehenneme gideceklerdir Cehen*neme gidenlerden mümin olanlar, işlediği suçun karşılığı olan cezayı çektikten sonra oradan çıkarılıp cennete girdirileceklerdir Mîzan hakkında Kur'an'da şöyle buyurulur: "Biz kıyamet günü için adalet terazileri kurarız Artık kimseye, hiçbir şekilde haksızlık edilmez (Yapılan iş) bir hardal tanesi kadar dahi olsa, onu (ada*let terazisine) getiririz Hesap gören olarak (herkese) yeteriz" (el-Enbiyâ 21/47)



Sırat

Sırat cehennemin üzerine uzatılmış bir yoldur Herkes buradan geçecektir Müminler yaptıkları amellerine göre kimi süratli, kimi daha yavaş olarak bu yoldan geçecek, kâfirler ve günahkârlar ise ayakları sürçerek cehenneme dü*şeceklerdir Sıratın nasıl bir şey olduğuna dair sahih hadislere rastlamak müm*kün değildir Peygamberimiz bir hadislerinde, cehennemin üzerine kurulacak sırattan ilk geçenin kendisi ve ümmeti olacağını, insanların iyi amelleri saye*sinde oradan süratle geçeceklerini bildirmiştir (Buhârî, “Ezân”, 129; “Rikak”, 48-52; Müslim, “Îmân”, 81; İbn Mâce, “Zühd”, 33)



Havuz

Kıyamet gününde peygamberlere ihsan edilecek havuzlar bulunacaktır Müminler bunların tatlı ve berrak suyundan içerek susuzluklarını gidere*ceklerdir Kur'an'daki "Kuşkusuz biz sana kevseri verdik" (el-Kevser 108/1) âyetinde geçen kevser, genellikle havuz olarak anlaşılmıştır Bu sebeple Hz Peygamber'in kıyametteki havuzu için "havz-ı kevser" denilmiştir

Hadislerde bildirildiğine göre kıyamet günü her peygamberin bir havuzu olacaktır Bu havuzdan o peygamberin kendisi ve ümmeti içecektir Hz Peygamber'in havuzu çok geniş, suyu sütten daha beyaz, kokusu miskten daha güzel, kadehlerinin sayısı da gökteki yıldızlardan daha çoktur Ondan bir kere içen bir daha ebediyen susamayacaktır (Buhârî, “Rikak”, 53; “Fiten”, 1; Müslim, “Fezâil”, 9; Tirmizî, “Kıyâmet”, 14, 15)



Şefaat

Âhirette bütün peygamberlerin Allah'ın izniyle şefaat etmeleri haktır ve gerçektir Şefaat demek, günahı olan müminlerin günahlarının bağışlan*ması, olmayanların daha yüksek derecelere erişmeleri için peygamberlerin ve Allah katındaki dereceleri yüksek olanların Allah'a yalvarmaları ve dua etmeleri demektir

Kâfir ve münafıklar için şefaatin hiçbir şekilde söz konusu olmadığı o günde, başta Peygamberimiz olmak üzere diğer peygamberler ve Allah'ın has kulları, "Ýzni olmadan onun katýnda kim şefaat edebilir?" (el-Bakara 2/255), "Onlar Allah rızâsına ulaşmış olanlardan başkasına şefaat etmez*ler" (el-Enbiyâ 21/28) meâlindeki âyetler şefaatin varlığını ortaya koyarlar Peygamberimiz de "Şefaatim, ümmetimden büyük günah işleyenler içindir" (Ebû Dâvûd, “Sünnet”, 21; Tirmizî, “Kıyâmet”, 11; İbn Mâce, “Zühd”, 37) bu*yurmuştur

Hz Peygamber'in bundan başka bir de genel ve kapsamlı bir şefaati vardır Mahşerde bütün yaratıklar ıstırap ve heyecan içinde hesaplarının görülmesi için bekleşirlerken, o Allah'a dua ederek hesap ve sorgunun bir an önce yapılmasını ister Buna "şefâat-i uzmâ" (en büyük şefaat) denilir Pey*gamberimiz’in bu şefaati, Kur'an'da “makam-ı mahmûd” (övülen makam) adıyla anılır (el-İsrâ 17/79); şefâat-i uzmâ konusunda bk Buhârî, “Zekât”, 52)

Müslümanlara düşen görev, şefaate güvenip dinin gereklerini terketmek değil, şefaate lâyık olmak için çalışıp çabalamaktır



A‘râf

“Dağ ve tepenin yüksek kısımları” anlamına gelen a‘râf, cennetle cehennemin arasında bulunan sûrun ve yüksek kısmın adıdır Bilginler, a‘râf ve a‘râflıkların kimler olacağı konusunda farklı iki görüşe sahip olmuşlardır:

1 Herhangi bir peygamberin tebliğini duymamış olarak ölen insanlarla, küçükken ölen müşrik çocukları a‘râfta kalacaklardır

2 A‘râflıklar, iyi ve kötü amelleri eşit olan müminlerdir Bunlar cennete girmeden önce cennetle cehennem arasında bir süre bekletilecekler, sonra Allah'ın lutfuyla cennete gireceklerdir


Kur'an'da a‘râfta bulunanlarla ilgili olarak şöyle buyurulur: "İki taraf (cennetliklerle cehennemlikler) arasında bir perde ve a‘râf üzerinde herkesi simalarından tanıyan adamlar vardır ki, bunlar henüz cennete giremedikleri halde (girmeyi) umarak, cennet ehline selâm size diye seslenirler Gözleri cehennem ehli tarafına döndürülünce: Ey Rabbimiz, bizi zalimler topluluğu

ile beraber bulundurma, derler" (el-A‘râf 7/46-47)'Alıntıdır)

(Sevgimle kalın)