Namazın Kazası Olur Mu ?

N A M A Z I N K A Z A S I O L U R M U ?



بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِِ



İslam’da ameli olarak Allah’a takdim edilen en azim ibadet şüphesizki namazdır… Bundan dolayıdırki İslam, namazın üzerinde çok ciddi bir şekilde durmuş ve kulun kıyamet günü ilk hesabını vereceği amelinin de namaz olduğunu haber vermiştir



" عن عبد الله بن قرْط رضي الله عنه قال : قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : أول ما يحاسب عليه العبد يوم القيامة الصلاة ، فإن صلحت صلح سائر عمله وإن فسدت فسد سائر عمله



{ … Resulullah sav şöyle buyurdular : Kulun, kıyamet gününde ilk hesabını vereceği ameli “ namazıdır “ Eğer namazından salah bulursa, sair amellerinden de salah bulur Eğer namazı ifsad olmuş ise, sair amelleri de ifsad olur }



TABERANİ KEBİR : 10435N - AHMED : 4 / 103 - S SAHİHA : 1358 – 1748N - SAHİH’İ TERĞİB : 376N



Bunun yanı sıra namazı bilinçli bir şekilde terk edenlerin de islam’dan çıkacağını birçok delillerle haber vermiştir… İslam’ın bu konuda dile getirmiş olduğu Ayet ve hadisleri,konuyla ilgilenenler çok iyi bilirler



Ama ne yazıkki bu kadar delillere rağmen meseleyi sulandıran ve namaz gibi çok önemli bir ibadeti, “ Nasıl olsa kaza ederim “ diyerek terk eden ve hatta bu terk ettikleri namazları seneler sonra kaza etmeye çalışan insanlar yaygınlaşmıştır



Acaba gerçekten onların iddia ettiği gibi, namazı bilinçli olarak vaktinden çıkarıpta onu başka bir zamanda eda edebilir mi bir Müslüman ?



Veya, - yine bu insanların iddia ettikleri ve yaptıkları gibi – 10 – 15 sene namaz kıl-mayıpta, seneler sonra bu namazları kaza edebilir mi bir insan ?



İşte bu yazımızda bu konudan bahsedip ve meselenin Kur’an ve Sünnet çizgisinde meşru olup olmadığına bakacağız Çünkü biraz önce de ifade ettiğimiz gibi , bu konu çok hassas ve önemli bir konudur



Değerli kardeşlerim ! meseleye namazın terkiyle alakalı bilinen gerçekleri hatır-latarak girecek olursak, konu dahada güzel anlaşılacaktır inşaallah O gerçeklerden bir tanesi de bilindiği gibi, bir vakit de olsa namazı terk eden bir kimsenin bütün amel-lerinin iptal olacağıdır

وقال أبو الدرداء‏ :‏ قال رسول الله صلى الله عليه وسلم‏ :" ‏من ترك الصلاة متعمداً فقد حبط عمله‏ " ‏‏ ‏

‏رواه أحمد ورجاله رجال الصحيح‏‏

{ … Ebû'd-Derda ra'dan O şöyle dedi : Allah Resulü SAV buyurdu ki : " Her kim ki bilerek namazı terkederse bütün amellerini ibtal etmiştir" }



Bu Hadis'i Ahmed Müsned'in de rivayet etmiştir Heysemi Mecmau'z-Zevaid de bu rivayetin ravileri Sahih'in ravileridir demiştir



MECMAU’Z ZEVAİD : 1 / 295 1639N



“ أن أبا المليح حدثه قال : كنا مع بريدة في يوم ذي غيم، فقال: بكروا بالصلاة فإن النبي صلى الله عليه وسلم قال : من ترك صلاة العصر حبط عمله "



{ … Ebu’l Melih’den,şöyle dedi : Biz Bureyde ra ile bulutlu bir günde gazada bulunu-yorduk Bureyde ra bize hitaben şöyle dedi : İkindi namazını vaktinde kılınız, çünkü resulullah sav buyurdular ki : “ Kim ikindi namazını terk ederse onun bütün amelleri boşa gitmiştir “ }



BUHARİ : 2C617S - NESEİ : 1C473N



Durum böyle iken namazı bilinçli olarak nasıl terk edebiliriz ki ? … Veya başka bir ifadeyle ; terki olmayan bir şeyin kazası nasıl yapılabilir ki ? …



Ben Müslüman kardeşlerimin dikkatine şunu sunmak isterim : “ Eğer bir müslü-manınbilinçli olarak terk ettiği namazının kazası olmuş olsaydı,kadınlar ay hali gördüklerinde terk ettikleri namazlarını temizlendikten sonra kaza ederlerdi Çünkü kadın hastalandığı zaman namazı da orocu da terk eder “



Ama İslam, kadınların temizlendikten sonra oroçlarını kaza etmelerini emretmiş , namazlarını ise kaza etmelerini emretmemiştir



{ … Ebu Said el-Hudri ra’dan Resulullah sav : … Kadın hayız gördüğü zaman namaz da kılmaz oruç ta tutmaz ………… }

BUHARİ:4C1820S



{ … Aişe ra dan Şöyle demiştir :Biz,peygamber sav’in yanında iken ramazanda adet görürdük Temizlendikten sonra bize orucu kaza etmemizi emrederdi }



İBNİ MACE : 4C1670N



{ … Muaze el-Adevi ra’dan rivayet edildiğine göre kadının biri Aişe ra’ya : “ Hayız gören bir kadın namazı kaza edecek mi ? “ diye soru sordu Aişe ra : “ Sen harurilerden misin ? Biz Resulullah sav’in yanında hayız gördüyümüz zamanlarda namaz kılmazdık ve kazasıyla da emrolun-mazdık “ diye cevap verdi }



TİRMİZİ : 1C130N - NESEİ : 1C381N



Görüldüğü gibi bu deliller, özür olmadan, bir müslümanın bilinçli - yani iradesine bağlı olarak - bir vakit de olsa namazı terk edemeyeceğine açıkça delalet etmektedir



Özür ise, insanların belirlediği şeyler değil , İslam’ın belirlediği şeylerdir Bunlar da ; kadınlarda hastalanma – yani ay hali - , Umumen kadın ve erkeklerde ise,uyuma ve unutma halidir Bunların haricinde hiçbir şey,namazın terki için özür kabul edilmez



Basiretli bir müslüman bu hususta şunu asla unutmaması gerekir O da ; “ Allah indindeki özrün tayini , insanların seçtikleri ile değil , Allah’ın seçtikleri iledir”



Yani, bizim özür olarak gördüğümüz veya belirlediğimiz şeyler Allah katında özür kabul edilmez,özür ancak Allah’ın belirlediği şeylerdir



Öyleyse tekrar altını çizerek ifade edelim ki, bu hususta bir Müslüman için özür ancak, “ay hali “ “ unutma hali “ ve “ uyku hali “ dir



Ay başı olan kadının namazı terk edeceği ve bu halinin de şer’i bir özür olduğu biraz önce delillerle anlatıldı Şimdi ise Uyku ve unutma halinin şer’i özür olduğunu anlatan delilleri zikredelim



… عن أنس بن مالك ؛ أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال :من نسي صلاة فليصلها إذا ذكرها لا كفارة لها إلا ذلك



{ … Enes İbni Malik ra’dan Resulullah sav buyurdular ki : Her kim bir namazı kılmayı unutursa onu hatırladığında kılsınOnun bundan başka kefareti yoktur }



BUHARİ : 2C648S - MÜSLİM : 2C684N



… “ عن أنس بن مالك قال: قال نبي الله صلى الله عليه وسلم " من نسي صلاة أو نام عنها ، فكفارتها أن يصليها إذا ذكرها



“ … Enes İbni Malik ra’dan Resulullah sav dedi ki : Her kim bir namazı kılmayı unutur veya onu uyuyarak kaçırırsa, artık o namazın kefareti, hatırladı-ğında - veya uyandığında - onu kılmasıdır }

MÜSLİM : 2 C 684 / 315N



{ … Ebu Katade ra dedi ki : Resulullah sav şöyle buyurdular : “ ………… Dikkat edin ! şu muhakkak ki uyku ile namaz kaçırmakta bir taksirat yokturTaksirat ancak diğer bir namaz vakti girinceye kadar namazını kılmayan için vardır Binaenaleyh her kim vakti çıkana kadar bir namazdan uyku sebebiyle gafil olursa, uyandığında bu namazı kılsın Ertesi gün olduğunda ise, o namazı kendi vakti içerisinde kılsın …… }



MÜSLİM : 2C681N - TİRMİZİ : 1C177N - EBU DAVUD : 1C437 N - NESEİ : 1C615N - İBNİ MACE : 2C698 N - AHMED : 5 / 298



Bu delillerde de açıkça görüldüğü gibi, Allah resulü sav uyku ve unutmayı şer’i özür kabul etmiş ve bu sebeplerden dolayı kılınamayan namaza da, uyanmayı ve hatırlamayı vakit tayin etmiştir



ALLAH’U TEALA SAVAŞTA BİLE NAMAZ KILMAYI EMRETMEKTEDİR



Değerli Müslümanlar ! unutmayalım ki Allah’u Teala savaş gibi ölüm korkusunun yaşandığı en şiddetli ortamlarda bile Müslümanlara cemaatle namaz kılmalarını emretmiştir



Rabbimiz bu hususta kerim kitabında şöyle buyurmaktadır :





وَإِذَا كُنتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاَةَ فَلْتَقُمْ طَآئِفَةٌ مِّنْهُم مَّعَكَ وَلْيَأْخُذُواْ أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُواْ فَلْيَكُونُواْ مِن وَرَآئِكُمْ وَلْتَأْتِ طَآئِفَةٌ أُخْرَى لَمْ يُصَلُّواْ فَلْيُصَلُّواْ مَعَكَ وَلْيَأْخُذُواْ حِذْرَهُمْ وَأَسْلِحَتَهُمْ وَدَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَأَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُم مَّيْلَةً وَاحِدَةً وَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِن كَانَ بِكُمْ أَذًى مِّن مَّطَرٍ أَوْ كُنتُم مَّرْ ضَى أَن تَضَعُواْ أَسْلِحَتَكُمْ وَخُذُواْ حِذْرَكُمْ إِنَّ اللّهَ أَعَدَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَاباً مُّهِيناً



“ İçlerinde olup onlara namazı kıldırdığında, onlardan bir grup, seninle birlikte namaza dursun ve silahlarını da yanlarına alsın ; böylece onlar secde ettiklerinde, arkalarınızda olsunlar Namazlarını kılmayan diğer grup gelip seninle namaz kılsınlar, onlar da korunma araçlarını ve silahlarını yanlarına alsınlar Küfredenler, size apansız bir baskın yapabilmek için, sizin silahlarınızdan ve emtianız – yani, erzak ve mühimmatınızdan - ayrılmış olmanızı isterler Yağmur dolayısıyla bir güçlüğünüz varsa veya hastaysanız, silahlarınızı bırakmanızda size bir sorumluluk yoktur Korunma tedbirlerinizi alın Şüphesiz, Allah kafirler için aşağılatıcı bir azab hazırlamıştır “

NİSA : 102AY



Yeri gelmişken sormak gerekir ; acaba bugün namazlarını terk edenlerin bundan daha önemli bir mazeretleri olabilir mi ?



El cevap : elbette ki olamaz… Öyleyse düşünmemiz gerekmez mi ? Allah’u Teala savaş gibi vahim bir ortamı dahi namazı terk etmek için bir mazeret kabul etmezken, bizler nasıl olurda havadan sudan şeyleri kendimize mazeret kabul ederek namazı terk ederiz



Acaba bizim mazeret diye öne sürdüğümüz şeyleri Allah’u Teala mazeret olarak kabul eder mi ? Elbette ki etmez Neden ? Çünkü Rabbimiz nelerin mazeret olacağını Resulünün dili ile beyan etmiştir Onları da biraz önce zikrettik



Eğer Allah resulü sav’in Hendek savaşında birkaç namazı güneşin batımından sonra kılmasını, namazın kaza edileceğine delil sayanlar varsa, bunların bu iddia-larına birçok yönden reddiye vardır



BİRİNCİSİ : Her şeyden önce bu namazların vaktinin dışında kılınma sebebi ihmal değil savaşın şiddetidir



Bundan dolayıdır ki Allah resulü sav o gün onlara şu şekilde beddua etmiştir :



" ملأ الله قبورهم وبيوتهم نارا كما حبسونا وشغلونا عن الصلاة الوسطى حتى غابت الشمس"





“ Allah onların kabirlerini ve evlerini ateş doldursun Zira onlar, ta güneşin batışına kadar bizi hapsettiler ve ikindi namazını kılmaktan alıkoydular “



MÜSLİM : 2C627N



İKİNCİSİ : Korku namazı ile ilgili Ayet henüz nazil olmamıştıYani,Müslümanlar savaşta dahi olsalar namazlarını mutlaka kılmaları gerektiğini anlatan Ayet henüz inmemişti Bundan dolayıdır ki,bu Ayet’lerin inzalinden sonra Allah resulü sav ve onun ashabı, savaşta dahi namazlarını kılmışlar ve onu vaktin dışına asla bırakmamışlardır



{ … Resulullah sav ile beraber Zatu’r Rika gününde korku namazı kılanlardan Sehl İbni Hamse şöyle anlatıyor : “ Askerin bir kısmı Resulullah sav ile beraber namaz için saf bağladı Öbür kısmı da düşmanın karşısında saf bağladı Resulullah kendisi ile beraber bulunanlara bir rekat kıldırdı Sonra Resulullah sav ayakta sabit kaldı Kendisi ile beraber bir rekat kılanlar kendi başlarına kılarak tamamladılarSonra çekildiler ve düşmanın yüzüne karşı saf bağladılarVe öbür taife gelip Resulullah’ın geri kalan bir rekat namazını onunla birlikte kıldılar Sonra Resulullah sav oturmakta devam etti Cemaat da bir rekat kendi başlarına kılıp tamamladılar Sonra Resulullah bunlarla beraber selam verdi” }



MÜSLİM : 2C842N



ÜÇÜNCÜSÜ : Bu olay, savaş sebebiyle kılınamayan namazın kaza edileceğine de delil olamaz Neden ? … Çünkü ümmet ilk defa böyle bir sıkıntıyla karşı karşıya gelmek-tedir Dolayısıyla, böyle anlarda namazı nasıl eda edeceklerini de bilmiyorlardı Ne zaman ki Allah’u Azze ve Celle bu gibi durumlarda namazın nasıl kılınacağını Resulüne vayyetti , artık bundan sonra vahyin doğrultusunda hareket edilmiştir



{ … Ebî Sa'îd el-Hudrî'den, O da babasından haber verdi ki, O şöyle dedi : Hendek Savaşında, geceden uzun bir zaman geçinceye kadar - namaz kılmaktan – alıko-nulduk Nihayet bize kifayet edildi, - yani biz, savaştan kurtarıldık - Bu, yüce Allah'ın şu sözünde - açıklanan durumdadır - : " Allah savaşta – yardımıyle – müminlere yetti Allah güçlüdür,üstündür " Bunun üzerine Peygamber sav Bilâl'i çağırdı ve O'na emretti de, O kamet getirdi de öğle namazını kıldırdı ve onu, vaktinde kıldırdığı gibi güzelce edâ etti Sonra O'na emretti de ikindi namazı için kamet getirdi, O da onu kıldırdı Sonra O'na emretti de akşam namazı için kamet getirdi, O da onu kıldırdı Sonra O'na emretti de yatsı namazı için kamet getirdi, O da onu kıldırdı Bu - olay - ; " Fakat bir tehlikeden korkarsanız, yaya yahut binmiş olarak kılın " âyetinin inmesinden önce olmuştu }



AHMED : 3 / 67 11250N - DARİMİ : 3C1532N - TİRMİZİ : 1C179N



DÖRDÜNCÜSÜ : Bilindiği gibi ibadetlerde asıl olan taabbudiliktir Yani, bir ibadet Allah’ın istediği ve Resulünün de gösterdiği şekilde yapılır Dolayısıyla, namaz hususunda her şey en ince ayrıntısına varana kadar tarif edilmişken, insanların kendi kafalarına göre öne sürdükleri tarifler kabul edilemez



Özellikle namazın terki için kabul edilen özürler İslam tarafından anlatılmışken, hiç kimse kendi kafasına göre özür tayin edip, namazını terkedemez



BEŞİNCİSİ : Sohbetimizin başında da zikrettiğimiz gibi ; “ Allah indindeki özrün ta-yini, insanların seçtikleri ile değil , Allah’ın seçtikleri iledir”



Yani, bizim özür olarak gördüğümüz veya belirlediğimiz şeyler Allah katında özür kabul edilmez, özür kabul edilecek şeyler ancak Allah’ın belirlediği şeylerdir



Öyleyse tekrar altını çizerek ifade edelim ki, bu hususta bir Müslüman için özür ancak, “ay hali “ “ unutma hali “ ve “ uyku hali “ dir Bunun haricinde hiçbir özür, şer’i özür kabul edilmez



Hulasa, sözü daha fazla uzatmaya gerek yoktur Benim bu hususta problemi olan insanlara nasihatim şudur :



“ … Unutmayın ki namaz, insanın kıyamet günü hesabını vereceği ilk amelidir Eğer namaz hususunda hesabınız kolay olursa, sair amelleriniz hususunda da hesabınız kolay olacaktır Eğer namaz konusunda sınıfı geçemez iseniz unutmayın ki, diğer ameller hususunda da sınıfı geçemeyeceksinizdir… “



“ … Öyleyse hiç vakit kaybetmeden Allah’ın Kitabına ve Resulü’nün sünnetine koşun … Ve sakın bu konularda Radyo ve televizyonlarda şarlatanlık yapanlara da aldanmayın Çünkü bu zavallı kağıt karalama alimleri, hiçbir delile dayanmadan sizlere - 10-15 sene de olsa – namazın kazasından bahsedeceklerdir … “



Sizler Allah resulü sav’in şu hadisi şeriflerine güvenerek Allah’a yönelin ve namazınıza başlayın… Eğer namazınızı ara sıra da olsa ihmal ediyor iseniz, sakın bundan sonra nama-zınızı şer’i bir özür olmadan terk etmeyiniz



Bakınız Allah Resulü sav ne buyurmaktadır :



“ Adem oğullarının hepsi günah işler, günah işleyenlarin en hayırlısı ise çokça tevbe edenlerdir “



İBNİ MACE : 10C4251N



" قَالَ رَسثولً اللهِ صلى الله عليه وسلم : التَّائِبُ مِنَ الذَّنْبِ، كَمَنْ لاَ ذَنْبَ لَهُ



“ … Allah Resulü sav yine şöyle buyurmaktadırlar : Günahından tevbe eden kimse, tıpkı günahı olmayan kimse gibidir “



İBNİ MACE : 10C4250N



Öyleyse bu fırsatı kaçırmadan Rabbine yönel,O’na tevbe et ve namazına başlaVe asla onu terk etme



Allah’u Azze ve Celle bizlere, hakkı hak bilip ona ittiba eden ve batılı da batıl bilip ondan uzak duran kullarından olmamızı nasip eylesin



VEL HAMDU LİLLAHİ RABBİL ALEMİN





TACUDDİN EL- BAYBURDİ

Namazı zamanında kılmayan birisi 10 sene sonra olsa bile bunu kaza edebilirZamanında namazını kılmamış olabilir ama pişman olmuştur

1-Farz namazı, özürsüz vaktinden sonra kılmak, büyük günahtır Bu günah, yalnız kaza edince affolmaz Kaza ettikten sonra, ayrıca tevbe veya haccetmek de gerekir Kaza edince, yalnız namazı kılmamak günahı affolur Kaza kılmadan, tevbe edilince, terk günahı affolmadığı gibi, tehir günahı da affolmaz, çünkü tevbenin kabul olması için, günahı terk etmek şarttır (Dürr-ül-muhtar)
2- Farzlara önem verip, tembellikle yapmayan kimse, mürted olmaz İmanı gitmez; fakat bir farzı yapmayan Müslüman, iki büyük günaha girer: 1- O farzın vaktini ibadetsiz geçirmek yani farzı geciktirmek günahı Bunun affolması için tevbe etmek gerekir 2- Bu farzı yapmamak günahı Bu büyük günahın affolması için, bu farzı hemen kaza etmek lazımdır Kazayı geciktirmek de, ayrıca büyük günah olur(Berika)
3- Özürlü ve özürsüz olarak namazı terk edenin, bunun farzını kaza etmesi şarttır (Halebî)
4- Vaktinde kılınmayan her namaz, unutarak veya kasten kazaya kalsa da, o namazı kaza etmek farzdır (Hindiyye)
5- Özürlü veya özürsüz kazaya kalan farz namazları, hemen kaza etmek farzdır (Mezahib-i Erbaa)

namazın kazası olmaz arkadaşlar olsaydı savaşta bile peygamber orduları durdurtup namaz kıldırmazdı değişimli olarak sakat isen bile eğilmeden , kımıldayamıyorsan bile gözün ile kılıyorsun hiçbir bahanesi yok fakat sonradan kılamadıklarının yerine niyetlenip kılmak bir pişmanlık ve tevbedir elbette güzeldir Allah'ın inayeti ile öncekiler affedilebilir Bununda garantisi yoktur Namazın kazası olur demek aman boşver sonra kaza yaparıma görütebilir insanları Şeytana koz vermiş olursun

ben namaza yeni başladım önceden kılmıyordum diyorsanda şimdiden itibaren vakitleri kaçırmazsın öncesi için nafile kılarsın elbette ama önceki farzı karşılayıp karşılamyacağını garanti edemezsin