Sünnetler Ve Farzlar |
|
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Sünnetler Ve FarzlarSünnetler 1 Hayırlı işlerde sağı, adi işlerde solu kullanmak 2 Yemekten önce ve sonra elleri yıkamak 3 Yemeğe besmele ile başlamak,Allah?ın sonsuz ikram ve nimetlerini tefekkür ederek yemek, sonunda da hamd etmek 4 Yemekte tabağın kendi önümüze gelen tarafından yemek 5 Yerde bir sofra bezinin üstünde yemek İhtiyaç olduğu takdirde masada da yenilebilir 6 Yemeğe sofradakiler ile beraber başlamak 7 Acıkmadıkça yememek, tam doymadan yemeği bırakmak 8 Tabağa az yemek koydurtup artık bırakmamak 9 Sofrada sağ dizi karna doğru çekip, sol dizi yere yatırmak 10 Saf ipek ve saf altın ümmet-i Muhammed?in erkeklerine haram kılınmıştır 11 Selamı yaymak Selam, kelamdan önce gelir 12 Eve girince ilk söz ev halkına selam vermek olmalıdır 13 Selamla birlikte samimiyetle, tebessüm ederek musafahada bulunmak 14 Tokalaşma ile birlikte, hürmet, samimiyet ve şefkate vesile olan kucaklaşmalar yapılabilir Süfli hisleri uyandıracak sarılmalar caiz değildir 15 Tokalaşmada önce eli uzatan çekmelidir Biz çekersek buluşmadan memnuniyetsizlik manası çıkabilir 16 İlmiyle amil din adamları ile adil devlet başkanlarının eli öpülür, beşeri hisleri yok olmuş yaşlı hanımlara selam verilebilir, gerekirse eli de öpülebilir Yeter ki fitneye sebep olmasın 17 Hediyeleşmek ve gelen hediyeye aynıyla veya daha güzeliyle karşılık vermek 18 Az gülmek, gülünce kahkaha ile değil, tebessüm ederek gülmek Mütebessim olmak 19 Çoğu zaman susmak, tefekkür etmek, ihtiyaç olunca konuşmak 20 Tane tane, orta bir ses tonuyla konuşmak Çok mühim şeyleri üç defa tekrar etmek 21 Konuşmaya Allah?ın adıyla başlamak ve Allah?ın adıyla bitirmek 22 Nefsi ve dünyalık bir şey için öfkelenmemek Bir hak zayi olduğunda ve uhrevi meselelerde, Allah ve din hakkı için öfkelenmek 23 Doğru sözle şaka ve mizah yapmak 24 Boş işler (malayani) ile iştigal etmemek 25 Uyku için yatınca önce sağ tarafına yatmak, sağ yanağını sağ avucunun içine koymak ve o günün muhasebesini yapmak 26 Yüzükoyun yatmamak 27 Yatağa girdiğinde avuçları açık olarak birleştirerek ihlas, felak ve nas surelerini okuyup avucunun içine üfleyip sonra bütün vücudunu sıvazlamak, bunu üç defa tekrarlamak 28 Beyaz giymek 29 Mest(ayakkabı) giymek 30 Ayakkabı giyerken önce sağdan başlamak, çıkarırken de önce soldan çıkarmak 31 Takke ve sarıkla başı kapatıp namazı öyle kılmak 32 Soğan ve sarımsak kokusuyla mescid ve meclislere yaklaşmamak 33 Üzerinde kudsi kelimeler ve ayetler yazılı eşya ile tuvalet ve pis yerlere girmemek 34 Misafire elinde bulunandan ikramda bulunmak Misafir ve ziyaretçileri temiz bir kılık kıyafetle karşılamalı 35 Aksırınca sesi az yükseltip, ?Elhamdülillah? demek Böyle diyene de ?Yerhamükellah? demek Bize dediklerinde ?Yehdina ve yehdikümüllah? diye cevap vermek Bu üçe kadar böyle mukabele şeklinde devam edebilir Üç defadan fazla aksıran olursa, nezleden aksırmıştır ve mukabele gerekmez 36 Esnemeyi mümkün olduğu kadar gizlemek Ağzı elle kapayarak gidermeye gayret etmek Namazda iken esneme gelirse, ayakta ise sağ elin, diğer hallerde ise sol elin tersi ile ağzı kapatmak münasip olur 37 Daveti ve hediyeyi kabul etmek 38 Kapıyı üç defa vurmak, cevap verilmezse geri dönüp gitmek ?Kim o?? diye sorulduğunda, ?benim ? dememek, kendimizi açık bir şekilde tanıtmak, maksadımızı belirtmek Kapının tam karşısında durup içeriyi gözleme durumunda bulunmamak Biraz kenarda durarak, ailedeki mahremiyeti görmekten içtinap etmek 39 Ayakta bevletmemek (tuvalet ihtiyacını gidermemek) Tuvalette idrar saçıntısından, korunmak Hadiste kabir azabının çoğunun idrar saçıntısından ileri geldiği bildirilmiştir Tuvalete ihtiyaç için oturduğu vakit ön ve arkanın kıbleye karşı dönük olmaması gerekir![]() 40 Banyo yapılan yere bevletmemek Çünkü vesvesenin çoğu bundandır 41 İnsanların istifade ettiği gölgeliklere, yol ve yol kenarlarına, çeşme ve pınarlara bevletmemek, pisletmemek ve de tükürmemek Hadiste, bunu yapanların lanetlenmesinden korkulacağı bildirilmiştir 42 Kasık ve koltuk altı temizliğine titizlik göstermek Buralardan ayrılan parçalar temizken ayrılmasına da dikkat etmeli ve cünüp iken buraları tıraş etmemelidir Bu tür temizlik caiz olsa da sünnete uygun değildir 43 Büyük ve umumi banyolarda tesettürle yıkanmalı, peştamal kullanılmalı 44 Mümkünse her abdest alışta misvak (fırça) kullanmak![]() diyanet işleri başkanlığının neşrettiği misvak hadisi tercümesinde şöyle bir hüküm mevcuttur: ?misvaktan kasıt dişlerin temizlenmesi, ağız içindeki kötü kokunun giderilmesi ve mikropların yok edilmesidir bunu temin eden erek ağacından başka fırçalar da varsa, o da misvak yerini tutar ? 45 Emin ve muttaki insanlarla istişare etmek, neticedeki karara tevekkülle uymak 46 Cömertlik ?Cömert Allah?a yakın, cimri ise Allah?a uzaktır Cömertlik kökü cennette olan bir ağacın dünyaya sarkmış dalıdır Kim o dala tutunursa o dal onu cennete çeker ? 47 Çok tefekkür etmek ?Tefekkür gafleti izale eder Ölümü tefekkür etmek fani lezzetleri acılaştırır Eşyanın üzerindeki fena damgasını gösterir ? 48 Borçlanmalarda durumu yazıyla veya bir şahitle tevsik etmek Böyle bir tedbir asla itimatsızlık sayılmaz Anlaşmalarda değişik tevil ve tefsirlere yol açacak boşluklar bırakılmamalıdır Durumu net olarak tespit etmek lazımdır 49 Bir yakını vefat eden Müslüman kardeşini teselli ederek taziyede bulunmak ?Allah merhuma rahmet etsin ? şeklinde dua yapılır Taziye ziyareti vasati üç gün içinde yapılır Üç günden sonraki ziyaretlerde vefatı hatırlatıp hüznü deşmek uygun olmaz Evinden cenaze çıkan kimseler üzüntüden dolayı yemek hazırlayıp sofra kuramazlar Bunun için vefalı komşular bir müddet bu eve yemek getirirler Böylece hüzünlerine ortak olduklarını fiilen göstermiş olurlar Cenaze sahibi üç gün kendisine kolayca erişilebilecek bir ortam hazırlar ve böylece kardeşlerinin taziyede bulunabilmelerine imkan tanınmış olur 50 Ölmüş kimseleri hayırla yad etmek 51 Mevtanın ardından yüksek sesle ve çırpınarak, saç baş yolarak ağlamamak Böyle yapmak kadere itiraz ve Allah?ın takdirini itham etmek olur Ayrıca bu mevtaya iyilik değil azaba vesile olur 52 Sekerat halindeki hastalara ?la ilahe illallah, muhammedün rasulullah ? şeklinde telkinde bulunmak Hastanın dudaklarını temiz ve ıslak bir bezle sulandırıp kurumamasını sağlamak Ölüm vaki olup son nefes verilince, okumalar durdurulur ve cenazenin uzağında devam edilebilir Çenesinin açık kalmaması için mendil ve benzeri şeylerle başa bağlanır gözleri açık ise kapatılır 53 Kabirleri ziyaret etmek Gafleti dağıtır ve uhrevi tefekküre vesile olur Kabristanın kapısına yaklaşınca, kabir halkına gizlice selam verilir ?Ey kabir sakinleri, esselamu aleyküm Sizler bizden önce geldiniz, bizler de sizleri takip edeceğiz Size Allah?tan af ve mağfiret dileriz ? şeklinde selam ifade edilebilir Sonra ziyaret edilecek merhumun ayakucu tarafından yaklaşılır Yüzüne müteveccihen veya kıbleye karşı durulur Kuran ve dualar okunabilir Ziyaret esnasında mezarları çiğnemek mekruhtur Şayet geçip gitmek için başka müsait yol yoksa, merhuma sevap hediye edilerek, geçilebilir Mezar üzerindeki yeşillikler yolunmaz, bilakis çiçekler ekilir Kurumuş otlar ayıklanır 54 Hasta akraba, dost ve arkadaşları ziyaret etmek Onlara teselli ve ümit vermek ziyareti uzun tutmamak Hastanın hoşa gitmeyecek hallerini başka yerde anlatmamak 55 Sıla-i rahimde bulunmak ?Akrabayla alakayı kesen bir kimsenin bulunduğu meclise Allah?ın rahmeti inmez ? 56 Zemzem suyunu hürmeten ayakta ve kıbleye karşı dönerek içmek 57 Anne-babaya itaat etmek, onlara ihsanda bulunmak, kalplerini kırmamak ve hayır dualarını almak![]() Farzlar 1- Allah'ı daima zikretmek 2- Helal kazanılmış elbise giymek 3- Abdest almak 4- Beş vakit namaz kılmak 5- Cünüplükten gusletmek 6- Rızk için Allah'a tevekkül (itimad) etmek 7-Helalden yiyip içmek 8- Allah'ın taksimine kanaat etmek 9- Tevekkül etmek 10- Kazaya (yani Allah'ın hükmüne) razı olmak 11- Nimete karşılık şükretmek 12- Belaya sabretmek 13- Günahlara tevbe etmek 14- İbadetleri ihlas ile yapmak 15- Şeytanı düşman bilmek 16- Kuran-ı delil tanımak 17- Ölüme hazırlıklı olmak 18- İyiliği emredip kötülükten alıkoymak 19- Gıybet etmemek, kötü şeyleri dinlememek 20- Anaya-babaya iyilik ve itaat etmek 21- Akrabayı ziyaret etmek 22- Emanete hıyanet etmemek 23- Dinin kabul etmeyeceği latifeyi (şakayı) terk etmek 24- Allah ve Rasulü?ne itaat etmek 25- Günahtan kaçınıp Allah'a sığınmak 26- Allah için sevmek, Allah için buğz etmek 27- Her şeye ibretle bakmak 28- Tefekkür etmek (Cenab-ı Hakk'ın kudretini, azametini ve insanın yaratılışındaki gayeyi düşünmek) 29- İlim öğrenmeye çalışmak 30- Kötü zandan sakınmak 31- İstihza (alay) etmemek 32- Harama bakmamak 33- Daima doğru olmak 34- Esef ve ferahı, yani şımarıklık ve azgınlığı terketmek 35- Sihir yapmamak 36- Ölçü ve terazisini doğru tartmak 37- Allah'ın azabından korkmak 38- Bir günlük nafakası (yiyeceği-içeceği) olmayana sadaka vermek 39- Allah'ın rahmetinden ümit kesmemek 40- Nefsinin kötü arzularına tabi olmamak 41- İçki kullanmamak 42- Allah'a ve müminlere su-i zan etmekten sakınmak 43- Zekat vermek ve mali cihatta bulunmak 44- Hayız (adet) zamanlarında ve loğusalık halinde hanımı ile cinsi mukarenette bulunmamak 45- Bütün günahlardan; kötülüklerden kalbini temiz tutmak 46- Yetimin malını haksız olarak yememek, onlara iyilik etmek 47- Kibirlilik etmemek 48- Livata (erkekle cinsi münasebet) ve zina yapmamak 49- Beş vakit namazı muhafaza etmek 50- Zulüm ile halkın malını yememek 51- Allah'a şirk (ortak) koşmamak 52- Riyadan (gösterişten) sakınmak 53- Yalan yere yemin etmemek 54- Verdiği sadakayı başa kakmamak |
|
|
|