Gnostisizm'e Göre Yaratılış Ve Amacı-1

Gnostiklere göre yaratılış hikayesi, hem çeşitli sembolik anlamları içinde barındıran, hem de bunlardan da daha derin psikolojik ve "sembolün de sembolü" olabilecek anlamları içeren bilinçlice oluşturulmuş bir süper-mit tir Yuhanna'nın Gizli Kitabı ve diğer birkaç gnostik metinde Tevrat'taki Genesis'in tefsiri niteliğinde açıklamalar vardır, bazı varyasyonlar hariç, bu anlatımlar genel olarak aynıdır Bu sembolik anlatımı, genel hatlarıyla çok kısa bir şekilde özetlemek istiyorum:

Başlangıçta Pleroma adı verilen ilksel Tanrısal bütünlük vardı, var olan düşünülebilen ya da düşünülemeyen her şey Pleroma, "Baba Tanrı" olarak da nitelenen bu ilksel bütünlüktü, Gnostisizm'de "yaratılış" ifadesiyle katdedilen şey, islami anlamda "yoktan var olma" değil emanasyondur("emanation", sudur, yayılma, bilincin genişleyerek farklılaşması) Var olan her şey bu ana ışıktan yayılmıştır, bu aşamada "Demiurge", "Tanrı" ve madde ikiliği diye bilinen düalizm bulunmaz, işte bu nedenle düalistik olarak bilinen Gnostisizm, bu aşamada Monisttir 2 ana Gnostik ekolünden Valentin ekolü daha monistik bir yapıdadır, Setyan (Sethian) ekolü ise ortaya çıktığında daha düalistik iken sonra Zostrianos gibi Setyancı Gnostik metinlerde monizme dönmüştür Her iki Gnostik ekole göre de, Zerdüştiliğin aksine, emanasyon/yaratılış/yayılma aşamasından önce düalizmden çok monizm hakimdi denilebilir

Başlangıçtaki her şeyi kapsayan, her şeyin üzerindeki ışık ve her şey olan mutlak Tanrı bilinci (Pleroma) kendi içinde değişik bilinç merkezleri olarak tezahür ettikçe önce Barbelo, ondan sonra Tanrıça Sophia ortaya çıktı Pleroma'nın Tanrı bütünlüğünün cinsiyeti yoktur ancak Tanrılığın içindeki sonsuz bilinç okyanusundaki çift kutuplu ilkeleri daha rahat anlatabilmek için "Tanrıça" "Tanrı" gibi ifadeler kullandılar ilk Gnostik hristiyanlar Yani "tanrıça" da Tanrı da birer sembol anlatılmayanı anlatabilmek için

Sophia'dan sonra Tanrıça'nın kendisine yabancılaşması, Pleroma'dan farklılaşması dolayısıyla kendisinin içinden kusurlu bir bilinç tezahürü olarak fırlayan Yaltabod (demiurge) isminde düşük Tanrı dünyayı yarattı, (yaratma filli yine islami anlamda değil, emanasyon "yayılma" anlamındadır) Ademi ve Havva'yı da yaratan bu düşük Tanrı'ydı, gerçek Tanrı değil Bu "düşük" Tanrı, "ben kıskanç bir Tanrı'yım benden başka Tanrı yok" diyordu Adem'i Havva'yı yarattı çünkü maddenin efendisiydi, ama onlara bir türlü can veremeyince Sophia'dan çaldığı güçle onlara yaşam üfledi, bu yaşam ilahiydi ama düşük Tanrı Yaltabod, insanların bunu bilmesini istemiyordu, daha sonra bu "benden başka Tanrı yok" diyen kıskanç Tanrı, Adem ve havvayı en düşük yerlere yerleştirdi Adem ve havva'nın, içlerindeki tanrısallığı yani gerçek Tanrı ile olan bağlantılarını görmelerini istemiyordu Demiurge Ancak Pleroma'dan, gerçek Tanrı'dan çıkan ışık Adem ve havva'nın bulunduğu Eden bahçesine düştü ve metafor olarak "hayat ağacı" "bilgi ağacı" olarak tasvir edildi

İnsanoğlunu yaratan düşük Tanrı Yaltabod, insanın gerçek Tanrı ile olan bağlantısını bilmesini istemiyordu, insanların sadece kendisine tapmasını kölelik etmesini arzuluyordu bu nedenle sürekli "benden başka Tanrı yok, eğer benden başkasına taparsanız yakarım" derdi işte günümüzde anlaşılamayan "Yüce tanrı neden bu kadar kıskançça ortak koşulmasına dayanamaz" sorusunun yanıtıdır bu Her neyse, işte Demiurge, bu nedenle Adem ve Havva'ya o ağacın meyvesinden yemesini yasakladı

Ancak gerçek Tanrı'nın sözü Havva'ya yardım etti ve o meyveyi yemesini söyledi, yani "bilgi ağacı" metaforu, insanın özünde gerçek Tanrı ile bir olduğu bilgisiydi, Tevrat'ta, Havva'ya özünü tanıması için meyveyi yemesini söyleyen Tanrı'nın sözü, daha sonra yılan şeklinde şeytanlaştırılmıştır Ancak düşük Tanrı Yaltabod, önlemini aldı ve ikisine de unutkanlık suyundan içirip maddesel alemin en rezil yerine dünyaya attı onları, Adem ve havva'nın içlerinde olan tek şey Tanrı'nın ilahi kıvılcımıydı ve düşük Tanrı "sadece bana kulluk edin hayatın amacı budur" derken hayatın gerçek amacı insanın Tanrı ile birliğini algılayıp Gnosise erişmesiydi

Tevrat'ta zaten şöyle bir ifade var ilginç bir ifade, Tanrı şöyle diyor: "O ağaçtan yiyerek BİZDEN BİRİ GİBİ OLDULAR"

İşte İsa, yukarda sözünü ettiğim Havva'ya, insan ile Tanrı'nın bir olduğu bilgisini belirtmek için kullanılan "bilgi ağacı" "yaşam ağacı" metaforundan "meyve" yemesini söyleyen ve insanın Tanrı ile birliğniin farkına varıp tekrar Tanrısal bütünlüğe Pleromaya ulaşmasını isteyen Tanrı sözüdür ama YAhudilikteki "mesih" kavramını da karşılayabilmek içni insanlaştırılmıştır Hem insan yapılmıştı hem de "tanrı" denmiştir İşte bu nedenle Tevrat'taki düşük Tanrı Yaltabod "göze göz dişe diş" derken İncil'deki gerçek Tanrı İsa "Göze göz denildiğini duydunuz ama ben size diyorum ki düşmanlarınızı sevin" der, çaktırmadan Eski Ahiti çürütür Tabi ki daha sonra, kilise tarafından İncil'deki çeşitli bölümler Eski Ahit ile uyumlu hale getirilmeye çalışılmıştır ancak hala pek çok ayet açıkça göze batmaktadır ve eski Ahitle çelişmektedir

Gnostikler "sır"ları "gizli bilgi"leri ço k severlerdi ve bu sırların sadece belli bir ruhsal olgunluğa ulaşmış kişilere verilmesini istlerlerdi bu sırların en önemlilerinden biri de İsa MEsih'in her yerde ve her şeyde, her şeyin içinde bütün insanlardaki ilahi kıvılcım olduğuydu

Aziz Pavlus da bir gnostik idi, ancak İncil'deki PAvlus'a ait olduğu söylenen pastoral mektuplar sahtedir, gerçek mektuplarının da bir kısmı editlenmiştir Yine de şu tip gnostik metinler, hristiyanlar tarafından saptırılarak yorumlansa da, ayakta kalmıştır:

Kol1: 27 "Tanrı kutsallarına bu sırrın uluslar arasında ne denli yüce ve zengin olduğunu bildirmek istedi Bu sırrın özü şudur: Mesih içinizdedir Bu da size yüceliğe kavuşma umudunu veriyor"

Kol3:11 " Bu yenilikte Grek ve Yahudi, sünnetli ve sünnetsiz, barbar, İskit, köle ve özgür ayrımı yoktur Mesih her şeydir ve her şeydedir"

İncil'deki bu ayetleri, Gnostik bir incil olan, günümüzdeki hristiyanların kabul etmediği Tomas İncilindeki şu ayetlerle kıyaslayın:

"1 Bu sözlerin anlamını bulan, ölümü tatmayacak!

77 İsa dedi : Ben herkesin üzerindeki ışığım Ben Herşey’im Herşey benden çıktı ve bana ulaştı
Ağacı yarın, ben oradayım Bir taşı kaldırın, beni orada bulacaksınız! "

İsa basit bir insan ve Tanrı'nın bedene bürünmüş hali değildir, İsa herkesin içinde keşfedilmeyi bekleyen tanrısallıktır, ilahi kıvılcımdır kurtuluş budur Mitteki İsa'nın çarmıhta ölmesi, günahlara kefaret falan değildir bir semboldür İnsandaki hayvani doğanın (eidolon) yok edilmesini ve tanrısal doğaya(Daemon) ulaşılmasını simgeler

ilk hristiyanlara ait antik bir kabartmayı göstermek istiyorum:



Kabartmnanın orijinali:



Çarmıh, görüldüğü gibi hayvani doğanın yok edilmesini simgeler, resimde sağ üstte görülen Y harfi, insanın 2 yolu olduğunu öğretir, birincisi kurtuluşa götürür bu, tanrısal doğanın farkındalığı ve Gnosis'e götüren yoldur, ikinci çizgi ise dünyada yeniden doğuşa götürür yani reenkarnasyon, bu öğreti de mistik hristiuyanlar tarafından Ouroboros yani kendi kuyruğunu yiyen bir yaratık olarak şöyle resmedilir:

Firat blogta ki yazilarini takip ediyordum bu yazini burda da okuma sansim oldu Gercekten kaliteli ve keyifli bir yazi ozellikle gnostisizm gibi anlatilmasi biraz zor bir konuyu basit bir dille ve orneklerle anlatmissin

Thomas Incili gnostiklerin kutsal kitabi gibi birseydir hakikatin bilgi ile birlikte yogrularak sevgi eksenli bulunabilcegini dusunurler Kutsal kitaplarda ki bazi noktalarda cakisirlar en onemlisi kutsal kitaplarin degistirildigini kabul ederler cok farkli ekollerden, tradisyonlardan etkilenerek zengin bir inanc harmani yaratmislardir