Astronomi Terimleri

Işık yılı : Astronomi biliminde kullanılan, ışığın boşlukta bir yılda kat ettiği uzaklığa eşdeğer, yaklaşık 10 trilyon kilometreye eşit uzaklık birimi
Asteroit : Boyutları 1 000 kilometreyi aşmayan küçük gezegen
Yıldız : Çekirdeğinde termonükleer tepkimeler gerçekleşen, çok sıcak gazlardan oluşan ve ışık yayan, yaklaşık olarak küresel gök cismi
Gökada : Tutarlılığı çekim gücüyle sağlanan, çok büyük, yıldızlar ve yıldızlar arası maddeler kümesi
Bulutsu (nebula) : Yıldızlar arası ortamın gaz ve toz bulutu
Paralaks : Ele alınan belirli bir gökcisminin Dünya’ya olan uzaklığına eşit bir uzaklığın, bu gökcisminden hangi açı altında görüleceğini belirten açısal birim
Yıldız :Kızgın gazlardan oluşan etrafına ısı ve ışık yayan parlak gök cisimlerine yıldız denir Güneşimizin bir yıldız olduğunu söylemeye gerek yok herhalde
Gökyüzü : Gözümüzün görebildiği sınıra kadar olan, mavi kubbe, gök, gök kubbe, sema
Ufuk : Gök kubbenin yerle birleştiğini gördüğümüz ve bir çeşit sınır vazifesini gören bu çembere ufuk denir
Uzay ( Feza ) : İnsanın gözlem araçları ile ulaşabildiği noktalar arasındaki varlık alanıdır Başka bir ifade ile, bütün gökcisimlerinin içinde bulunduğu büyük boşluk, feza
Evren : İnsanın gerek araçlarla gerekse de düşüncesi ile ulaşabildiği varlık alanın tümüdür Başka bir ifade ile, bütün yıldızlan, yıldız kümelerini, gökadalarını, bulutumsuları içine alan maddeyle dolu uzayın bütünü, kâinat, âlem Uzayla evren arasındaki farkı şöyle de özetleyebiliriz uzay ; bir apartmandaki daireler, merdivenler, koridorlar, odalarken, evren ise apartmanın bütünü yani kendisidir
Gözlem Evi : Gözlemlerin yapıldığı, gözlem için gerekli araç ve gereçlerin bulunduğu ve kullanıldığı, kütüphanesi ve yönetimi bulunan kuruluşa gözlem evi denir
Astronom : Astronomi ile uğraşan bilim adamına astronom denir
Astronomi Birimi : Yerküre ile güneş merkezi arasındaki ortalama uzaklık birim olarak seçilirse, bu uzaklığa astronomi birimi (AB) denir
Astronomi Birimi (AB) = Yer-Güneş uzaklığı = 15x10^11 m
Işık yılı (Iy) = 63240 AB= 95x10^15 m
Parsek (pc) = 206265 AB = 31x10^16 m =326 Iy

Angström : Işığın dalga boyu ölçümünde kullanılan bir ölçü birimidir
1 Å = 10^-10 m
Astronomi Birimi : Astronomide kullanılan ve Dünya yörüngesinin ortalama yarıçapına, yani 149 597 870 kilometreye eşit uzaklık
birimi (simgesi:ab)
Samanyolu : Tam bir gökküre turu yapan ve kendine özgü görünümü, büyük bir yıldız ve yıldızlar arası madde birikimiyle açıklanan, çevresel biçimi düzensiz, beyazımsı kuşak

Parsek : Astronomide kullanılan ve paralaksı 1 olan bir gökcisminin uzaklığına denk düşen uzaklık birimi (simgesi: pc) (Parsek, 3,26 ışık yılına eşdeğerdir)
Gezegen : Bir yıldızın, özellikle Güneş’in çevresinde dönen, kendiliğinden ışık saçmayan gök cismi
Uydu : Kütlesi daha büyük bir gökcisminin, özellikle bir gezegenin çevresinde dönen gökcismi
Güneş Sistemi : Güneş’in baskın bir çekim uyguladığı Gökada bölgesi; bu bölgede yer alan çeşitli gökcisimlerinin tümü
Kadir : Parlaklık ölçüsü birimi kadir olarak adlandırılırKadir değeri negatif ,0 ve pozitif değerler alabilirParlaklık, pozitiften negatife doğru kaydıkça artmaktadırİki tür parlaklık vardır
· Görünen Parlaklık ( m ) : Göz dürbün teleskop gibi ışık alıcısına ulaşan ışığın parlaklık değerine görünen parlaklık(m) denirBunun için kutup yıldızının görünen parlaklığı +2,12 kadir kabul edilerek yıldızın parlaklığı kutup yıldızıyla karşılaştırılarak görünen parlaklık tesbit edilir

Güneşin görünen parlaklığı : m = -26,84 kadir
Aldebaran görünen parlaklığı : m = -1,06 kadir
Antares görünen parlaklığı : m = +1,22 kadir
Sirius görünen parlaklığı : m = -1,58 kadir

· Mutlak Parlaklık ( M ) : Yıldızların uzaklığına göre değişmeyen parlaklık birimidirBir yıldızın 10 parsek uzaklıkta düşünüldüğü zaman sahip olduğu parlaklık değerine o yıldızın mutlak parlaklığı denir

Güneş’in mutlak parlaklığı : M = +4,85 kadir
Aldebaran yıldızının mutlak parlaklığı : M = -0,1 kadir
Sirius A yıldızının mutlak parlaklığı : M = +1,3 kadir


Alıntı