Hipnoz Yapma Teknikleri

Hipnoz Teknikleri



Mutlaka ki hipnozda uygulayıcıların sayısı kadar çok teknik vardır ve bütün ana kategorileri tanımlamak açıkçası imkansız olmaktadır Bu bölümde size henüz işin başındaysanız başlamanızı sağlamak ya da sıkıcı veya bayatlamış olduğunuzu düşündüğünüz dağarcığınızı (hatta kendinizi) yenilemeniz amacıyla üç teknikle ilgili örnekler – Temel Teknik, Görsel Canladırma ve Gözü Sabitleme- ve daha sonra da direnci azaltmakla ilgili bazı tüyolar vereceğim



Ne söylediğiniz kadar nasıl söylediğiniz de önemlidir Çoğumuzun indüksiyon yaparken, bir çeşit tembelliğe kapıldığımızı ve kişinin hipnoza geçişinde en doğru yolu kullanamadığımızı düşünüyorum Muhtemelen, ne kadar yumuşak konuştuğumuz ve kelimelerimizin ritmi konusunda kendimizi rahat hissettiğimizde en iyisini başarıyoruz Hızlı ve kesik kesik konuşan ve sadece nefes almak için konuşmaya ara veren çok başarılı bir hipnoterapist tanıyorum; bunun hipnoz olacak kişiyi korkutacağı düşünülebilir ancak bu hipnoterapist gayet başarılı olmaktadır çünkü öyle olacağını farz etmektedir Ve hipnozun babası Milton Erickson, hayatının son aylarında (hatta yıllarında) anlaşılması oldukça güçtü ve hala hastaları üzerindeki etkisi tartışılamaz düzeydeydi, çünkü kendine çok güvenliydi ve ona gelen herkese de bu güveni telkin ediyordu



Bununla birlikte, yolu yumuşatmak için bazı temel kurallar olduğuna inanıyorum Bunlardan biri kelimelerinizin ve ses tonunuzun birbiriyle uyumlu olduğundan emin olmaktır


Birini daha derine gitmesi için davet etmek, sesinizin ‘’daha derin’’ kelimesinin her tekrarında daha da alçalmasından emin olmaktan daha az etkili olacaktır Bilinçdışı uygulama yani sözsüz mesajlar her zaman kelimelerden daha emir vericidir



Başka bir önemli nokta, telkinlerinizi olumsuz bir yolla ifade etmekten kaçınmaktır ‘’Panik olmayacaksın’’ ifadesi kesinlikle paniğe yol açar ‘’ Çok rahat hissedebilirsin’’ ya da ‘’…çok daha kolay olacaktır’’ ifadelerinin başarı şansı daha yüksektir En deneyimlilerimiz bile bilinçaltının dilinin imgesel olduğunu (kelimler ve mantık bilincin dilidir) ve olumsuz bir hayale sahip olmanın zor olduğunu unutmak eğilimindeyizdir Lütfen pembe fili düşünmeyin? Tamam mı?



İnsanları hipnoza davet ederken serbest ve rahat kelimeler kullanın ‘’ Şu anda istediğiniz kadar rahatlamanıza izin verin…’’, ‘’ ………keşfetmeyi ilginç bulabilirsin’’



İngiliz dilindeki belki de en sabotajcı kelime olan ‘’DENEME’’ kelimesinden kaçının ‘’Denemek’’ her zaman zihnin derinlerinde bir başarısızlık ihtimalinin varlığını ifade eder Kişinin ‘’denemek’’ yerine yapabileceği başka birçok şey vardır Kişi arayabilir, öğrenebilir, ortaya çıkarabilir, daha fazla bulabilir, keşfedebilir ( benim en hoşuma gideni budur)- bu kelimelerin hepsinin ‘’denemek’’ ten daha iyi çağırışımları vardır, bunlar çoğu zaman insanı düşünmekten bezdirir (ya da, kişi sadece YAPar, bu hepsinden daha iyidir)



Birkaç dakikalık sessizliğin ya da yumuşak, güven tazeleyici bir mırıldanmanın hiçbir zararı olmadığını unutmayın: ‘’Um- hum, Um- hum’’ ya da ‘’Bu doğrudur’’ Arkadaşım Dr Claire Frederick bunlara ‘’rahatlatıcı sesler’’ adını verir Bu kitabı okurken anlayacağınız gibi, ben bunları her zaman kullanıyorum



Ayrıca gerekli olduğunda kültüre de dikkat etmemiz gerekmektedir Genel olarak, Kuzey Amerika’daki hipnoz yaklaşımı oldukça serbesttir Bu diğer kültürler için gerekli değildir: Avrupalılar daha resmi olma eğilimindedir, daha otoriterdir, Afrika ya da diğer kültürlerdeki hipnoz uygulamaları bize çok yabancı gelen birçok ifade ve ritüele sahiptir Bu farklılıkların mutlaka farkında olmalıyız, eğer bu önemli konuları görmezden gelirsek bir kişiyi hipnoza sokmayı ‘’denememiz’’ boşuna bir çaba olacaktır Aynı zamanda bu kendi kalıtımsal özellikleriyle gurur duyan Kuzey Amerikan Hint yerlileriyle çalışırken de geçerlidir ‘’Hipnoza girerken ne tarz bir yöntem kendinizi daha iyi hissettirir?’’ diye sormak hem kolaydır hem de hastayı gücendirecek bir durum değildir



Bu nedenle, çoğu hipnoz uygulayıcısı artık resmi indüksiyonları kullanmamaktadır Hatta hastalarından gözlerini kapatmalarını bile istememektedirler Onun yerine, ‘’Rahat bir şekilde yerleşin- bu doğru’’ gibi ifadeleri kullanarak ya da dinlemek ya da bilincin rahatlamasına izin vermek hakkında bir komut olup olmaksızın zaten indüksiyon kendiliğinden orada olacaktır



Kişisel olarak, ben hala basit indüksiyonlar kullanmaktayım, özellikle de kişi acemiyse Bu hem rahatlatıcıdır, hem de hastanın değer gördüğüne, ortamın oluşturulmasına ve hastanın beklentilerinin karşılanacağına inanmasını sağlar



Hipnotize edilebilirlik hakkında birkaç kelime

Hipnotize edilebilirlikle ilgili bazı iyi bilinen ölçekler vardır: bunlar Hipnotize edilebilirlik Ölçeği- the Spiegel (Trance ve Treatment de tanımlanmıştır, 1987), Standford (Weitzenhoffer&Hilgard, 1962) ve Harvard (Shor&Orne, 1962) Bu ölçeklerin kullanımının en önemli olduğu alan araştırmadır Bir araştırmada, kişi değişkenleri olabildiğince sınırlamak ister En tutarlı sonuçlara ulaşmanın yollarından biri, bu çeşitli ölçme teknikleri kullanılarak hipnoz olabilme düzeyleri belirlenen katılımcıların seçilmesidir



Klinik olarak, bana göre MOTİVASYON en önemli faktördür, hipnoza daha fazla ya da daha az derin bir şekilde girmek ikincil önemdedir Literatürde bu konuda çok fazla anektod bulunmaktadır Özellikle Barber (1977) in ‘’hipnotize olmayan‘’ bireylerde hipnotik acı rahatlatma tekniklerinin kullanımı konusundaki makalesi ilginçtir Yıllardır hipnoz uygulayan insanlar olarak hepimizin bu yönde deneyimleri bulunmaktadır


Birçok uygulayıcı hipnotize edilebilirlik kriterlerini kullanınca daha güvenli hissetmektedir, o zaman bu onlar için yapılabilecek en iyi şeydir

Her şey söylenip yapıldıktan sonra, en baştaki ifademe geri dönüyorum: siz rahat olduğunuz sürece hastanız da rahat olacaktır




TEMEL İNDÜKSİYON TEKNİĞİ



Kendinizi çok rahat hissedebileceğiniz bir pozisyon

sağlayın İşte böyle Kendinizi daha rahat hissetmek için kontrolün kişide olduğundan

her zaman hareket edebileceğinizi ve pozisyonunuzu emin olmak

değiştirebileceğinizi unutmayın Sırtınızın ve kafanızın

desteklenmiş olduğundan ve her şeyin yolunda olduğunu fiziksel rahatlık önemlidir

hissettiğinizden emin olun



Şimdi gözlerinizin odaklanmak için ona hoş gelen

ve uygun bir şey bulmasına izin verin ve o şey her

neyse, ona kısa bir süre bakmaya devam edin



Yavaş yavaş gözlerinizin ağırlaştığını hissedeceksiniz

ve onları bir süre için kapatmak size güzel gelecek özellikle deneyimsiz kişilerde

Gözlerinizi birkaç saniye kapatıp nasıl hissettiğinize bakın gözlerini kapat telkininden

ve daha sonra tekrar açın- bir kere daha açıp kapatın- işte daha az korkutucudur

böyle Göz kapaklarınızda hafif bir titreme hissedebilirsiniz

Bu sizin için, zamanın olağan anlamını yitirdiği ve birçok eğer dikkatli izlerseniz,

şeyi farklı bir biçimde algılayabildiğiniz zihninizdeki hoş gözlerin titremeden hemen

bir bölgeye girdiğinizin bir işareti olabilir önce parladığını

göreceksiniz, bundan

bahsetmek için iyi

bir an!





Kendinizi her şeyin tam da sizin kendiniz için kişisel hale getirir

istediğiniz gibi olduğu çok hoş bir yerde hayal edin

Orada biraz vakit geçirdikten sonra, gerginlik azalacak çoğunlukla deneyimsiz sujelerin

ve daha da rahatlayacaksın hissettiği gerginliği kabul eder





Hayalinizin bütün ayrıntılarını tamamlayın: zihninizin

gözlerinden ne gördüğünüz, içinizdeki kulağın ne [B]için dıştan farklılaşması[/B

]duyduğu; hayalinizde yaptınız şeyi yaparken

vücudunuzun ne hissettiği Eğer tropik bir plajda

yatıyorsanız kumu hissedin, vücudunuzun kumda bütün duyuları çağırın: görsel,

aldığı rahat pozisyonu hissedin Eğer tropikal bir işitsel, kinestetik, dokunma,

gölde yüzüyorsanız, vücudunuzun suyun içinde süzülüp koklama, tatma, ılıklık/ serinlik

gittiğini hissedin, suyun vücudunuz üzerinde serince

kaydığını hissedin Vücudunuzun nasıl hissettiğini

bulun



Hayalinizde ulaşıp dokunmak ya da tatmak

istediğiniz şeyler olabilir Bununla bağlantılı hepimizin hayal kurduğu ve

kokular olabilir Onların ne renk olduğu, bunların benzer olduğunu ifade

ılık mı serin mi olduğu, orada başka birinin eder

olup olmadığı gibi- hayalinize zenginlik ve

zevk katan bütün detayları bulmaya çalışın



Bunu yaparken, iç zihniniz sizi rahat hipnozun

sizin için en iyi düzeyine , sizin için en doğru

olan ve bugün başarmanız gereken yere götürüyor SEN (suje) ne yapıyorsan,

olacak doğrudur







GÖRSEL CANLANDIRMA



( Birçok insanın hayalinde canlandırma yapamadığını ve bu tekniğin keyifli olmak yerine

korkutucu olabildiğini unutmayın )



Sandalyenize rahatça yerleşin, gözlerinizin

kapanmasına izin verin ve yanınızda en

sevdiğiniz büyük kabarık bulutun yanınızda

hayal edin- bulut o kadar yakın ki üstüne

tırmanabilir ve harika bir hayal kurmaya davet

başlayabilirsiniz



Bulutun kabarıklığını ve yumuşak desteğini kinestetik farkındalığın

hissedin, sizi hafifçe sarıyor ve yukarı doğru görsel canlandırmaya eklenmesi

kaldırmaya başlıyor, havada süzülüyorsunuz,

havada tamamen korunaklı, rahat kesinlikle GÜVENDE hissetmenin gerekliliği

güvenilir bir şekilde süzülüyorsunuz



Bulut gökyüzünde kolayca süzülürken,

meraklı bir kuş yanınıza gelip bulutun (burada herhangi bir kuş fobisi

üzerine konuyor Size ‘’ gel, hadi benle olmadığından emin olmayı

oyna’’ der gibi bakıyor isteyebilirsiniz)





Daha sonra kanatlarını açıp kapatıyor,

bulutun içine dalıp çıkarak etrafında

uçuyor, havanın ılıkça yukarı çıkışına

yakalanıyor, hafif yumuşak bir rüzgarda

tamamen özgürce



Bulutunuz kuşu izlemek ister gibi görünüyor,

siz de, kuşun sizi nereye götüreceğini merak meraklı olun

ediyorsunuz Bulutun üstündeki yerinizden,

ağaçların tepelerini, hatta şaşırtıcı bir şekilde

her dalı ve yaprağın üzerindeki damarları bile

görebiliyorsunuz; aşağıda rüzgarın üzerinde

dalgalar yarattığı yeşil ve sarı tarlalar ve vadiye

doğru akan küçük ırmağın gümüş şeritlerini

görebiliyorsunuz



Ve daha sonra, yüksek kemerli bir gökkuşağı

gözünüze ilişiyor Kuş da bunu hissediyor ve oraya

doğru uçuyor ( renk körleri için uygun değildir)



Daha da yaklaştıkça, gökkuşağının inanılmaz

renkleri karşısında hayrete düşüyorsunuz Her

rengin gümüş gölgeleri parlıyor ve o kadar

saf ve şeffaf ki ve neredeyse parlıyor- bunlar herkes bu renklerin neye benzediği

daha önce gördüğünüz hiçbir renge benzemiyor ile ilgili kendi fikrine sahip olacak



Kuş sizi inci pembesinin içine götürüyor, erken

şafağın kızıllığında hassas bir kabuk gibi Bu size

yeni bir uyanışın önerilmesi gibi geliyor Renk ‘’yeni bir uyanış’’ değişiklik için

sizi sarıyor ve bulutunuz pastel tonları yansıtıyor çok telkin edicidir


İncimsi renk gökyüzünün güneş doğmadan önceki güzel şeylerin geleceği vaadi

kızıllığı gibi, yumuşak altın bir portakala dönüşüyor

Bu güneşin ılık iyileştirici gücünü getirircesine geliyor

ve bu muhteşem renkte güneşleniyorsunuz, güneşin güneş sıklıkla iyileştirmenin

sizi de iyileştirdiğini hissederek sembolüdür- ‘’iyileşmenin

başlaması’’ yeni uyanışın bir

parçası olan sözün bir parçasıdır





Şimdi kuşun sizi yumuşak yeşil gölgelere

götürmesini takip ediyorsunuz, büyüme ve

yenilenmenin yeşil sembolü Bu öyle harika mecazın ötesinde büyüme

bir renk ki, olasılıklarla dolu- baharın rengi, ve iyileşme

yeni bitkiler, kışın gri dallarından yeni

yaprakların fışkırması ve yeni bir yaşamın

başlaması Bu hepimizin kışın kasvetli karanlık

günleri boyunca beklediğimiz yeni vaatler ‘’yeni vaatler’’ daha önceki

sunan ve aydınlatan renk ifadelerde defalarca tekrarlanmıştı





Ve oradan sonra, gökyüzünün mavisine doğru

giderken , bu sizin hayaliniz mi yoksa ya da

kuş özellikle bu renkten mi hoşlanıyor? Mavi

ile birlikte sakinlik ve dinginlik, serinlik ve rahatlık kabulün sembolü

da geliyor



Kademeli olarak, mavi akşam gökyüzünün aldığı

yumuşak mor renge dönüşüyor- bu bir yeniden yeniden gözleme: yeni bir bakış

gözleyebilme, kişinin evrende yeni açısıyla tekrar görme

bir kendilik duygusu kazanması bir derin

düşünme anıdır



Kuşu tüyleri gökkuşağının renkleri arasında

oynarken yanardöner bir hal alıyor, kuş size

‘’Gel, sen de bütün bu evrenin bir parçası

olabilirsin’’ diyor

yalnız değilsin



(Kısa bir süre için sessizlik)



Şimdi, bir şekilde, tekrar eve gitme zamanı

olduğunu- bulutla birlikte sürüklenerek bu

yolculuğa başladığınız yere döneceğinizi

biliyorsunuz Kuş yine sizi izleyecek, yine

etrafınızda dalıp çıkacak, sizi oynamak için

çağıracak, ancak şimdi bunun bir süre için bekleyen başka olasılıklar var

bittiğini biliyorsunuz ve bulut sizi güvenli

bir şekilde tekrar eve götürecek, sandalyenize

yerleşip, kendinize döneceksiniz ve başka bir

gün kuşa tekrar eşlik edebilirsiniz













GÖZÜ SABİTLEME TEKNİĞİ



Sandalyeye rahatça oturun, ayaklarınızı taburenin

üzerine uzatın- aynen böyle Başlamadan önce sormak

istediğiniz bir şey var mı? Hayır mı? Güzel katılım fırsatı





Şimdi sadece yavaş yavaş alnınıza yaklaştıracağım

başparmağıma bakın Ve tabi ki, bir şeye gözlerinizi elinizi alnınızın 30 cm üzerinde

ters çevirerek uzun bir süre bakarsanız, gözleriniz tutun, parmaklarınız hafifçe

biraz yorulacaktır ve onları kapatmayı isteyeceksiniz bükülmüş olsun; bir yumruk

Bunda sihirli bir şey yok Bu andaki tek fark, gözlerinizi ya da açık bir el tehdit edici

kapattığınızda, bu sizin ve benim için, artık bir çeşit olarak görünebilir Parmağı

hipnoza – şu an sizin için doğru ve rahat olan - yavaşça kaşların arasına

hazır olduğunuzun bir işareti olacaktır getirin



anlaşmayı oluşturmak





Şimdi başparmağıma bakmaya devam edin- işte gözler bu safhada her zaman

böyle- gözlerinizin bir miktar nemlendiğini nemlenir- ve gözkapakları

hissedeceksiniz…biraz sonra göz kapaklarınız titrer

titremeye başlayacak…işte böyle- evet, şimdi

onların hafifçe kapanmasına izin verin, ve gözler kapanır- anlaşma kabul

kendinizi her şeyi kendiniz için özel olarak edildi

seçtiğiniz çok güzel bir yerde hayal edin kişisel yer



Gözlerinizde hissettiğiniz o hafif titreme,

İnsanların hipnoza girmeye başlarken yaşadığı trans deneyimini geçerli kılmak

ortak bir durumdur, bu gözlerin hipnoza girerken

dinlendiği bir pozisyon nedeniyle

gerçekleşmektedir



Daha sonraları, kendi hipnozunuzu yapmayı

öğrendiğinizde, bunu çok keyifli bir duruma

girmek için hazır olduğunuza dair bir işaret bu sizin aracınızdır

olarak kullanabilirsiniz Bazı insanlarda bu durum

muhtemelen hipnozun değişen seviyelerine

bağlı olarak sürerken, bazılarında hemen kaybolur,

birçoğunda ise gelir ve gider; ancak başlarken her ne olursa olsun, doğru şey

zaman oradadır Bunu çok keyifli bir duruma olmaktadır

geçtiğinize ilişkin hoş bir ipucu olarak düşünebilirsiniz



(Şimdi günün terapötik programına başlayın)



Bu tekniğin varyasyonları:



1Kişi (suje) kol hizasında bir kalem tutar ve onu odaklanma noktası olarak kullanır

2Ya da kişi karşı duvardaki bir noktaya ya da odadaki bir objeye odaklanması için teşvik edin

3Bazı insanlar mum ya da hafifçe yanan bir lamba kullanır













DİRENCİ AZALTMAK İÇİN İPUÇLARI



Direnç aslında bütün acemi kişilerde görülen, ayrıca hipnozlarında bilinmeyen ya da çamurlu suları keşfederken çok deneyimlilerde de görülebilen kesinlikle normal- hatta istenilen- bir durumdur Bu, bilinçaltının koruma görevinin basitçe yansımasıdır


Bununla ilgili başlıca örnekler istismardan korunmak için kişilik çözünmesi mekanizmasını kullanmış olan çocuk istismarı mağdurlarında bulunabilir Bunlar hipnozda uzmandırlar, ancak bu zamanlarda hipnoz olmaya kesinlikle gönülsüz olurlar, çünkü –bilinçli ya da bilinçsiz olarak- zihnin derinlerindeki ve çamurlu sularda yatan ejderhaları bilmektedirler Bu bilinçdışı korumaya saygı duymalıyız Onlar hipnozu, resmi olarak ya da olmayarak, hazır olduklarında kullanacaklardır


Direnci yatıştırmanın ilk fırsatı deneyimsiz kişilere hipnozu genel olarak açıklarken, direncin normal ve hatta istendik bir durum olduğunu belirtmektir Bu onların bilge, derin, iç zihinlerinin onları koruduğunun işaretidir Bundan dolayı bazı insanlar başlangıçta daha hafif hipnoz olabilen sujelerdir, ve sonraları hipnozda daha ileri gittiklerinde aslında daha önce defalarca hipnoza girdiklerini ancak bunu ‘’hayal’’ ya da ‘’düşüncelerde kaybolmak olarak’’ adlandırdıklarını fark ederler


Ayrıca başlangıç ‘’senin iyi motive olduğunu görüyorum ve bu başarılı bir hipnoz deneyimi için en önemli şeydir’’ gibi olumlu telkinlerde bulunmak için de iyi bir zamandır



Birçok insan kavgacı bir şekilde ‘’HİÇBİR ZAMAN rahatlayamayacağım’’ der Buna verilecek cevap hızla şudur: ‘’ Lütfen RAHATLAMAYIN! Sadece benim sesimi dinlemekten keyif alın Siz dikkatlice dinleyince ve söylediklerime odaklanınca başarılı olacak o insalardan birisniz’’ Bilinçaltı zihnin olumsuz ifadeleri önemsememe eğiliminde olduğunu biliyoruz ve ‘’lütfen YAPMA …’’ ‘’lütfen YAP’’ olarak yorumlanacaktır



Uygun ses tonu değişiklikleriyle, ‘’daha yakın dinleme’’ ve ‘’odaklanma’’ ile ilgili daha başka tekinler vardır- bunlar beğenilen hipnotik direktiflerdir

Gözlerini açık tutan sujeler için, en mutlu açıklama olan, ‘’Siz hipnoza gözleri açık olarak girmekten hoşlanan o insanlardan birisiniz…’’ gözlerde acil bir kapanmaya yol açmaktadır

Kişinin tercih ettiği canlandırmayı bulmak ve hatta korkuları ya da fobileri keşfetmek için biraz zaman harcamayı zahmete değer bulacaksınız Sudan korkan biri, hayalinde kanoya bindiğini canlandırması telkininde bulunulduğunda kesinlikle direnç olacaktır

Kişinin önceki hipnoz deneyimleriyle, özellikle hipnoz düzeyiyle ilgili bilgi edinin Olumsuz izlenimlerin tartışılması gereklidir ve klinik hipnozun eğlendirici hipnozdan farklı olduğu ve sizin işinizi iyi bildiğiniz konusunda garanti verilmelidir

Herhangi bir hipnotik deneyimde ne olursa onun olması gereken doğru şey olduğunu tekrar tekrar belirtin Herkese çoğu kişinin başlangıçta hafif sujeler olduklarını ve tekniklere aşina hale geldikçe daha derine gitmeyi öğreneceklerini söyleyin

Eğer sujeniz çok dirençliyse, samimi bir şekilde, ‘’Lütfen hipnoza sadece bilinçdışı zihninizle girin, ve bilinçli zihninizi dışarıda bırakın’’ isteğinde bulunabilirsiniz Bu kişilik çözünmesinin kullanılmasına vurulan çifte bir darbedir

Daha önce ne söylendiğini hatırlayın- insanları hipnoza davet ediyoruz, istekleri dışında itmiyoruz İnsanoğlunun bir şeyi yapmasının SÖYLENMESİNE doğal bir isyanı vardır; bunu ( sıklıkla bilinçdışı olarak) ‘’ bunu yapmak istemiyorum- ve sen bana bunu yaptıramazsın!’’ diye yanıtlama eğilimindeyizdir İçimizdeki çocuk hakkını olabildiğince engelleyici olarak kullanır Davet ederken yumuşak bir ses tonu kullanın, hatta emri davet şekline sokun ‘’ İzin vermek’’ ve ‘’olabilir’’ gibi kelimeler ( ‘’Bilinçdışı zihninin …izin ver’’ya da ‘’……ilginç bulabilirsin’’ ) kişinin hipnozda keşfetme ya da daha derine gitme kararının kendisine ait olduğuna emin olmasını sağlayacaktır Bizim görevimiz yol göstermektir, itmek ya da sürüklemek değildir Ve asla ama ASLA kelimeler ya da hareketlerle (ya da vücut diliyle) kişi ‘’yeterince iyi’’ bir hipnoz deneyimi yaşayamadığı için ‘’suçlanmamalıdır’’ ‘’Bu noktada, ne olursa, o sizin için olması gereken en doğru şeydir’’