Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu- Belirtileri Ve Tedavisi

Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu

Kontrol edilemeyen ama sürekli tekrar edilen mantıksız alışkanlıklar ve huylar

Nedir?

Bu psikolojik hastalığa sahip kişiler kontrol edemedikleri ama sürekli tekrar ettikleri alışkanlıklar ve huylar geliştirirler Çoğu kez bu zararsız ama garip huylar kişinin kafasındaki yoğun karışık duygularını kontrol edebilme ve düzenleme amacı ile başlar Tekrar eden davranışlar ve düşünceler kişi için büyük bir endişe ve mutsuzluk kaynağı olmaya başladığı zaman ve kişinin normal yaşamını belirgin bir şekilde aksatmaya başladığında hastalık ortaya çıkar Her ne kadar Obsesif-Kompulsif kişiliğe sahip hastalar sahip oldukları bu düşüncelerin, dürtülerin ve ihtiyaçların hiç bir mantıklı sebebi olmadığını bilseler ve durdurmaya çalışsalar bile kontrolleri olmadığını hissederler
Yaygın saplantılar aşağıda verilmiştir

1 Bulaşıcı hastalıklar ve mikroplardır, kişi tokalaşmak ile hastalık kapmaktan korkar
2 Sürekli endişe etmektir, örneğin ocağı açık unutmak, ütüyü üzerinde bırakmak, kapıyı kitlemeyi unutmak gibi
3 Aşırı düzen ve temizlik, örneğin kişi her gün evin her tarafının tozlarını alır ve eğer bir yer eksik kalırsa büyük bir sıkıntı ve rahatsızlık yaşar
4 Zarar verilmesi, örneğin sürekli olarak birisinin çocuğuna zarar vereceğinden korkmak
5 Seks Sürekli zihinde belli seks görüntülerinin yer alması sonucu kişinin bu düşüncelerin dışarı yansımasından korkması

Sürekli olarak bu tür endişe ve korkuları kafasından uzaklaştırmaya, umursamamaya yada bastırmaya çalışırken kişi zorunlu olarak yaptığı alışkanlıklar geliştirir Hastalık kapmaktan korkan bir kadın ellerini günde yüzlerce defa yıkamaya başlar İş yerinde seks ile ilgili bir lafın ağzından kaçmasından korkan bir adam sayısız defa 100’den geriye saymaya başlayabilir Belirtiler stresli zamanlarda daha da kötüleşir

Belirtiler

1 Sürekli istenmeyen düşüncelerin, görüntülerin, dürtülerin, kuşkuların ve fikirlerin kişinin zihnini meşgul etmesi Çoğunlukla bu düşüncelerin temizlik, hastalıklar ve mikroplar, güvenlik ve seks ile ilgili olması
2 Karşı konulmaz bir şekilde sürekli el yıkamak, saç çekmek, temizlik yapmak, ortalık düzenlemek, kontrol etmek gibi mantığı olmayan davranışları tekrarlamak yada saymak, dua etmek, kelimeleri sessizce tekrar etmek, hesap yapmak gibi zihinsel aktiviteler yapmak

Tedavisi

Kişilik hastalıklarının erken yaşlarda gelişiyor olması ve insanların kendilerini bu hastalık ile tanımlıyor olması tedavinin çözümünü zorlaştırmaktadır Tedavinin başarılı olabilmesi için kişinin kökleşmiş davranış şekline, yaklaşımlarına, bakış açılarına, ilişki yapılarına ve kapasitelerine değinilmesi gerekir Genelde kişilik problemleri psikoterapi ile çözümlenebilmesine rağmen, uzun zaman içinde yerleşmiş olan bu duygu, düşünce ve davranış alışkanlıklarını değiştirmek yoğun ve sürekli tekrarlanan bir tedavi ve öğrenme süreci gerektirir

Bazı zamanlar, özellikle kriz anlarında kişi intihar teşebüssünde bulunabilir Bu durumda kişinin kısa bir süreliğine hastaneye yatırılması gerekebilir Eğer kişinin hastalığı ilerlerse ve evde ihtiyacı olan bakım ve ortam sağlanamıyorsa, daha uzun süreli olarak hastanede kalması istenebilir

Araştırmalar bazı kişilik sorunlarının kişide devam ettiğini ama bazılarının yok olduğunu göstermektedir Görünüşe göre hayat tecrübeleri ile birlikte kişi karakterinin temel özelliklerini değiştirmeyi öğreniyor Tedavi uygulandığı zaman ise hastalığın gelişmesi hızlanıyor Özellikle kişi tedaviye gönüllü olarak geliyorsa, iyileşmek için çaba sarfediyorsa ve problemlerinin sorumluluğunu üstleniyorsa hastalığın iyileşmesi daha hızlı oluyor Ama diğer tarafta kişi sorunlarının başkalarından yada çevresinden kaynaklandığına inanıyorsa, sorumluluğunu üstlenmeyi reddediyorsa ve problemlerini çözemeyecek kadar güçsüz ve zayıf olduğunu iddia ediyorsa iyileşme süreci biraz daha uzun zaman alıyor

OBSESYONLAR=TAKINTILAR

KİRLENME TAKINTISI :

Tanrıtanımazlık düşüncelerine kapılma ya da kötü sözler söyleyecek olma
Vücut atıkları ya da salgıları (idrar,dışkı,kan,ter,tükürük )
Kir ya da mikrop
Yapışkan maddeler ya da kalıntılar
Ev temizlik gereçleri ya da kimyasalları
Çevresel bulaşanlar (radyasyon,toksik atıklar,ilaçlama)
Hayvanlara dokunma
Böcekler
Bulaşmaktan ötürü hastalanma
Başkalarına bulaştırma
Hastalıklar (AIDS,hepatit,cinsel yoldan ulaşan hastalıklar)

BİRİKTİRİP SAKLAMA TAKINTISI

Gereksiz gibi görünen nesneleri elden çıkaramama
Gereksiz birtakım nesneleri toplama zorlantısı
Yerden bir takım nesneleri toplama zorlantısı
Boş alanların dolmasından rahatsızlık duyma,bunları doldurmaya gereksinme

DÜZENE KOYMA TAKINTISI

Bakışım (simetri), tam yerinde ya da bir düzen içinde olması ile uğraşıp durma
El yazısının çok güzel olması konusunda aşırı kaygılanma
Kullandığı kağıtların,kitapların ve diğer gereçlerin belirli bir hizada olması için kaygılanma

DİNSEL TAKINTI

Tanrıtanımazlık düşüncelerinden ötürü cezalandırılacak olma
Dinsel inanışlarla ilgili kaygılar
Doğru ya da yanlışın ne olduğu konuları,törecilik
Dinsel düşünceler ya da imgeler üzerinde aşırı durma

BEDENSEL TAKINTI

Bir hastalığı olma ya da görünümüne ilişkin başkalarının olumsuz görüşlerinin olduğu düşüncesi

SALDIRGANLIK TAKINTISI

Kendi kendini yaralama
Başkalarını yaralama
İstenmedik dürtülerine göre davranma(birini ezme,çiğneme,bıçaklama)
Gereken özeni göstermemiş olmaktan ötürü birine zarar verme
Kötü bir kazadan,yangından ya da soygundan ötürü sorumluluk duyma
Aşağılayıcı,onur kırıcı ya da açık saçık sözleri ağzından kaçıracakmış gibi olma
Utanacak bir şey yapma ya da aptal gibi görünecek olma
Başkalarına zarar vermeye neden olacakmış gibi gelen,şiddete dayalı zihinsel imgeler

TÜRLÜ TAKINTILAR

Belirli bir takım şeyleri bilme ya da anımsama zorlantısı (savsözler,araba plakaları,sözcükler,adlar,geçmişteki bir takım olaylar)
Bir şeyi yanlış söylemekten, tam doğrusunu söyleyemeyecek olmaktan, birtakım ayrıntılarını kaçıracak olmaktan korkma
Birtakım eşyalarını yitirmekten korkma
Belirli birtakım seslerden kolay rahatsız olma (saat tıkırtısı gibi)
Vücuduna değen giysi vbşeylerin yarattığı duygudan rahatsız olma
Zihne yerleşen sesler,müzik ya da sözcükler
Boş inançlara (batıl itikat) saplanıp kalma
Şanslı ya da şanssız numaralar olmasıyla aşırı ilgilenme