Lazlar Kültür

Kültür
Osmanlı döneminde Lazistan sancağındaki insanlar inşaat ustalığıyla ünlü olup sanatlarını 1917 Ekim Devrimi'ne dek çalışmak amacıyla gittikleri Rusya ve Anadolu'da icra etmekteydiler Kesme taş veya tamamen ahşap malzemeden yapılan (ahşap-çatma) geleneksel Laz evleri, kışlık tahılı saklamak amacıyla kullanılan serenderler ve ahşap oyma sanatının icra edildiği yapıların ayakta kalabilmiş örneklerine bölgede halen rastlanmaktadır
Acara beyi olan Aslan Beg Himsiaşvili tarafından 1886 yılında, 2 Laz kardeşe yaptırılan Batum'un günümüzdeki tek faal camisi olan Orta Cami de sıradışı ve renkli süslemeleriyle Laz mimarisini yansıtmaktadır[57]
Yakın zamana değin gerçekleştirilen, şekil, büyüklük ve kullanım amacına göre hentskeli, kalati, gudeli olarak adlandırılan sepet örme sanatı da günümüzde terkedilmek üzeredir
Geleneksel Laz mutfağının temel besin ögeleri Artvin, Trabzon ve Rize'de günümüzde olduğu gibi mısır, karalahana ve hamsi olmakla birlikte geleneksel pişirme teknikleri ve pek çok özgün yemek değişen yaşam koşulları sebebiyle terkedilmiştir
Müzik ve halk dansları


Tulum(guda) çalan bir Laz


Laz müziğinin geçmişi çok kadim zamanlara dayanmaktadır Kolhis'den günümüze değin ulaşan süreç içinde bir çok kültürden ve medeniyetten etkilenerek çeşitlilik kazanmıştır Laz Müziği, temelde insan sesine dayanır Günümüz Laz müziğini coğraf olarak Gürcistan(Kafkasya) ve Türkiye(Doğu Karadeniz) olarak iki kısımda incelemek mümkündür
Lazca yazı dili gelişmemiş olduğundan Laz halk edebiyatı ürünü olan türküler sözlü ifade edilip aktarılır Geleneksel çalgılar olan kemençe ve tulum, Laz müziğinin icrasında -insan sesiyle beraber- temel rol oynarlar Tulum Lazların ulusal sazıdır Tuluma Lazca'da guda (á?á?£á?"á?) denilmektedir; Hopa ve Batum yöresinde ise ç'ip'oni(á?*á??á??á?á??á??) Kemençe de Lazlarla özdeşleşmiş bir halk çalgısıdır Kemençeye Lazca'da çemane(á?©á?"á??á?á??á?") denilmektedir; Hopa ve Batum'da ise ç'ilili (á?*á??á??á??á??á??) Bir diğer önemli Laz halk çalgısı da kavaldır Kavala Lazca'da p'ilili (á??á??á??á??á??á??) denilmektedir
Laz şarkıları çoğunlukla sevda konusunu işler Bunda, Laz erkeklerinin eskiden beri ekonomik koşulların etkisi ile evlerini terk edip uzak diyarlara(Sovyet ülkeleri) iş aramaya ya da balıkçılık yapmaya gitmelerinin etkisi büyüktür
Laz insanın horona olan tutkusu ve horonun arkaik biçimi en iyi şekilde bir Laz deyişi ile özetlenebilir: Tambis moÇ©limei ixoronams (Çalıya tutunup horon oynuyor) Hopa ve Borçka yörelerinde Kafkasik etkiler gözlenir Laz horon figürlerini açıklamak hiç de zor değildir Tüm hareketler yaşamın içerisinden alınır: deniz işçiliğinde yinelenen el-kol-ayak hareketleri Laz oyunlarının figürlerine yansımıştır
Geleneksel Laz halk danslarının yegane adı horondur Laz ve Hemşin horonlarının Trabzon horonlarından başlıca farkı horonlara sözlü iştirak edilmesi ve omuz silkme figürünün eksikliğidir Batum'da ise kabarık Karadeniz figürleri ile "horumi" ve "gandagana" denilen danslar yapılır Batum'da kemençe ve tulumun yanında, akordiyon ve doli de kullanlır
Avcılık
Laz balıkçılar feluka adını verdikleri av kayıklarını kendileri inşa etmekte, ağlarını kendileri örmekteydi Laz balıkçılar zargana, hamsinin yanı sıra çakmaklı tüfeklerle 1970'lere dek yağı için yunus balığı avlamışlardı
Lazlar aynı zamanda ağ kullanarak ya da atmaca evcilleştirerek kuş avlama sanatında da ustadırlar

Kaynak : Wikipedia